آلودگی هوا در چندین شهر ایران به ویژه تهران بار دیگر در روزهای گذشته به تیتر رسانه‌ها راه پیدا کرد و با تأخیر به تعطیلی مدارس و اداره‌ها منجر شد. در همین ارتباط، گزارش یک سایت هواشناسی حاکی از آن است که در روز شنبه ۲۴ آذر ایران در رتبه سوم شهرهای آلوده جهان قرار داشت.
در این ارتباط، محمدصادق معتمدیان، استاندار تهران، شامگاه شنبه از غیرحضوری شدن مدارس در همه مقاطع تحصیلی خبر داد و گفت: دانشگاه‌ها نیز روز یکشنبه ۲۵ آذر تعطیل است.
او اضافه کرد که ادارات، سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها و نهادهای عمومی دولتی و غیردولتی به استثنا مراکز خدمات رسان و مراکز درمانی نیز تعطیل است.
استاندار تهران افزود: کلیه مقاطع پیش دبستانی و کودکستان‌ها نیز تعطیل است و فردا اجرای طرح زوج و فرد از درب منزل اجرایی می‌شود و صدور مجوز طرح ترافیک متوقف خواهد شد.
این مقام دولتی جمهوری اسلامی ایران در مورد تعطیلی واحدهای صنعتی صحبت نکرد.
دراین حال، در فضای مجازی، شهروندان با انتشار تصاویری از وجود غبار غلیظ در هوا همزمان با قطع برق و خاموشی در خانه‌ها و جاده‌ها، سردرگمی و اعتراض خود را نشان داده‌اند.
سایت هواشناسی «آی‌کیو ایر» (IQAir) که شاخص آلودگی هوای شهرهای بزرگ جهان را اندازه‌گیری می‌کند روز شنبه و تا زمان تنظیم این گزارش، شاخص آلودگی هوای تهران را ۱۸۶ نشان می‌داد که پس از داکا در بنگلادش (با شاخص ۱۹۶) و کویت رتبه سوم آلوده‌ترین شهر جهان را داشت.
شاخص کیفیت هوای «اِی‌کیوآی» (AQI) شامل شش دسته‌بندی بر اساس رنگ است که هر کدام طیفی از مقادیر شاخص را دربرمی‌گیرد.
شاخص آلودگی ۱۵۱ تا ۲۰۰ قرمز و ناسالم است که برای برخی از افراد ممکن است اثرات مخرب سلامتی داشته باشد ولی تأثیرش بر گروه‌های آسیب‌پذیر جدی‌تر است.
شاخص آلودگی ۲۰۱ تا ۳۰۰ بنفش و بسیار ناسالم محسوب می‌شود که خطر عوارض سلامتی را برای تمامی افراد جامعه افزایش می یابد.
همچنین در روز شنبه ۲۴ آذر، کرج با شاخص آلودگی ۲۲۶و غلظت ذرات زیر ۲.۵ میکرون ۱۵۰.۵ - یعنی حدود ۳۰ برابر میزان توصیه‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی - هوایی بسیار ناسالم داشت.
همزمان مدیرکل حفاظت محیط زیست استان البرز به خبرگزاری جمهوری اسلامی ایرنا گفت که بر اساس پژوهش‌های انجام شده توسط دانشگاه تهران،بخشی از آلودگی هوای این استان ناشی از «فعالیت صنایع» است که به ادعای او با قطع مازوت نیروگاه منتظرقائم در روزهای آینده کاهش خواهد یافت.
غلظت ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون در تهران در روز ۲۴ آذر ۲۳.۵ تخمین زده شد که حدود ۵ برابر مقدار توصیه‌شده توسط سازمان بهداشت جهانی است.
سازمان بهداشت جهانی توصیه می‌کند که میانگین سالانه غلظت ذرات زیر ۲.۵ میکرون در هوا از ۵ میکروگرم بر متر مکعب بیشتر نشود.
ذرات معلق زیر ۲.۵ میکرون آنقدر کوچک هستند که پس از استنشاق می‌توانند جذب جریان خون شوند. به همین دلیل، این آلاینده معمولاً بزرگترین تهدید برای سلامتی است.
برخی از خطرات سلامتی مرتبط با تنفس سطوح بالای آلودگی عمدتاً بر دستگاه تنفسی، سیستم قلبی عروقی و گردش خون اثر می‌گذارند.
آلودگی هوا در تهران در روزهای گذشته متغیر ولی همواره ناسالم و خطرناک بوده است و در روز پنجشنبه ۲۲ آذر، تهران با شاخص آلودگی ۲۰۷، آلوده‌ترین شهر جهان شناخته شد.
بر اساس گزارش‌های منتشر‌شده در رسانه‌های ایران، تهران در سال گذشته تنها ۱۶۱ روز هوای پاک داشت.
طبق آمار ارائه‌شده توسط مرکز تحقیقات آلودگی هوا، حدود ۵۰ هزار ایرانی بر اثر بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند.
وزارت بهداشت جمهوری اسلامی می‌گوید در شهر تهران سالانه ۷ هزار مرگ منتسب به آلودگی هوا ثبت می‌شود.
حسین کرمان‌پور، سرپرست مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، به روزنامه «جهان صنعت» گفت که تنها در دوشنبه شب ۱۹ آذر، دو بیمار قلب و عروق به دلیل تنفس در هوای آلوده جان خود را از دست دادند.
او افزود که در پنج روز هوای سالم در مقایسه با پنج روز هوای آلوده یکی از شهرهای کشور، موارد بیماری‌های قلبی و عروقی به طرز چشمگیری افزایش یافت و بیش از ۱۶۰ برابربیشتر شد.
حق داشتن هوای پاک یک حق بنیادین مدنی محسوب می‌شود که در ایران به ویژه در کلان شهرها همواره به صورت سیستماتیک نقض می‌شود و به رغم هشدارهای کارشناسان محیط‌زیستی و پزشکان، هنوز برای مقامات جمهوری اسلامی اولویتی ندارد.
در همین حال، مسعود پزشکیان رئیس دولت چهاردهم با اشاره به معضل آلودگی و داشتن «سوخت نامناسب» بار مسئولیت را به دوش مردم گذاشته و از شهروندان خواسته است تا «دو درجه» گرمایش خانه‌های خود را کاهش دهند.
شاهزاده رضا پهلوی در واکنش به این اظهارات پزشکیان در شبکه «ایکس» نوشت: «آلودگی هوا نفس‌های مردم را بریده و شهرها را به کشتارگاه خاموش تبدیل کرده است.»
