کشورهايی که از سال گذشته در منطقه خاورميانه به تأسی از جنبش بهارعرب دستخوش تحولات بنيادين شدند، هر يک اکنون به فراخور وضعيت و ويژگيهای خاص خود در حال تثبيت ارزشها و دستاوردهای دموکراتيک اين جنبش هستند. در اين راستا، قدرتهای عمده منطقه و جهان نيز سعی می کنند خود را با تغييرات جديد، سازگار کنند.
انقلاب تونس، مصر و ليبی، برای مردم آن کشورها نتايج رضايت بخشی به ارمغان آورد. قدرتهای غربی باوجوديکه ممکن است با رهبران جديد در قياس با رهبران سرنگون شده، نتوانند مناسبات دوستانه ای ايجاد کنند، اما از تحولات جديد خشنودند.
فيليپ لوتر، از سازمان عفو بين الملل، می گويد: غرب به جای نگرانی در مورد چگونگی مواضع رهبران جديد کشورهای تحول يافته در قبال سياستهای خارجی و مسائل حقوق بشری، آنها را بايد از زوايه عملکردهايشان مورد قضاوت قرار دهد. البته اين نگرانی وجود دارد که دولتهای جديد چگونه دولتهايی هستند؟ از چه کسانی تشکيل می شوند و چه احزابی در آنها پای می گيرند.
آقای لوتر در عين حال می گويد قدرتهای منطقه، بويژه رهبران ايران و خاندان دربار سعودی در برخورد با تحولات بهار عرب دچار تناقضهای زيادی بوده اند، بيش از دموکراسی و حقوق جهانی، به فکر منافع خود هستند.
فيليپ لوتر می افزايد: در برخوردهای آنها آنچه بيش از همه چيز احساس می شود، تناقض و تصنع است. در واقع پشت اين پيامها گاهی گويی شکايت می کنند که در منطقه معلوم نيست چه می گذرد؟
در همين حال، قدرتهای منطقه و غرب سعی می کنند دريابند خاورميانه به کدام سو می رود، و در پس اين تصوير پيچيده چه معمايی، نهفته است.
در مصر، اعتراضات همچنان ادامه دارد، چون دولت نظامی حاضر نمی شود قدرت را به پارلمان جديد کشور، تحويل دهد.
در يمن مردم از پذيرفتن برنامه مورد تأييد جامعه بين المللی برای انتقال قدرت سياسی خودداری می کنند، چون به رييس جمهوری سابق مصونيت جانی می دهد.
در سوريه، بحرين و عربستان سعودی سرکوب اعتراضات ضددولتی ادامه دارد، چون هيچيک از اين حکومت ها زير بار اصلاحات بنيادين نمی رود.
بعضی از کارشناسان مسائل سياسی می گويند، قدرتهای جهانی گاهی اوقات در کوتاه مدت در برخورد با وقايع خاورميانه با دودلی و محتاطانه عمل می کنند، اما در درازمدت بايد قبول کنند که خاورميانه تغيير کرده و ديگر آن خاورميانه سابق نيست.