گری تاماس، صدای آمريکا
با شروع جنگ اين سئوال پيش می آيد: چرا ديپلماسی شکست خورد؟ کوششهائی که برای خلع سلاح کردن عراق بدون درگيری در جنگ شد، بخاطر اختلافات اعضاء شورای امنيت در مورد زمان، روش و اهداف نهائی در عراق با شکست روبرو شد.
در ماه نوامبر گذشته، شورای امنيت سازمان ملل متحد به توافق رسيد که عراق بايد خلع سلاح شود. لايحه۱۴۴۱ شورا که با رای تمامی اعضاء شورا به تصويب رسيد، به بغداد اخطار داد که اگر بغداد به مفاد اين لايحه تن ندهد با " پيامدهای خطيری " روبرو خواهد شد. اختلافات بوجود آمده در بحث بر سر اينکه " پيامدهای خطير " چگونه و در چه زمان قابل اجرا هستند، اين ديپلماسی سقوط کرد.
جرمی گرين استاک Jeremy Greenstock سفير بريتانيا در سازمان ملل، دليل اين شکست را، تهديد وتوی اين لايحه توسط يک کشور که از آن نام نبرد دانست. بعدها تصديق شد که آن کشور فرانسه بود. وی افزود: " ما به اين نتيجه رسيديم که اجرای توافقات شورا با تصويب ۱۴۴۱ همخوانی نمی تواند داشته باشد. يک کشور بخصوص تاکيد کرد که تحت هر شرايطی، از حق وتوی خود در مقابل هر التيماتومی استفاده خواهد کرد."
ويليام لورز William Luers سفير سابق ايالات متحده در سازمان ملل متحد گفت: در مورد لزوم خلع سلاح کردن عراق هيچگونه شکی نبوده است. امّا پيام ايالات متحده کم سو شد ، زيرا کابينه بوش اهداف ديگری را هم اضافه کرد از جمله تغيير رژيم در عراق که چيزی بيشتر از خلع سلاح بود.
" بعضی از کشورها، فکر کنم فرانسه بخصوص، ديدند که احتمالا ما دلائل بيشتری از آنچه لايحه ۱۴۴۱ قيد کرده است داريم و قصد فقط خلع سلاح نيست. آنها از طرق مختلف اين دلائل را ميشنيدند، از جمله در واشنگتن ، عوض کردن رژيم و يا آوردن دموکراسی در منطقه به عنوان دليل ذکر می شد. آقای لورز افزود: فکر ميکنم از ديد ديپلماسی، ايالات متحده پيام محکمی داد که منجر به توافق در مورد لايحه ۱۴۴۱ در هشتم نوامبر شد. دکترين جديد بوش برای پيشدستی در ضربه زدن عليه تهديدات موجود بعضی از اعضاء شورا را مضطرب کرد.
جين کراسنو Jean Krasno استاد دانشگاه ييل Yale می گويد: بحث در شورا بسيار داغ و باعث جراحات عميقی بين اعضاء شد. " بنابراين، فکر ميکنم که بجای اينکه بين ياران و دوستان نزديکی ايجاد کنيم، فاصله ها را بيشتر کرده ايم. "
خانم کراسنو در جواب اينکه آيا بخاطر عمليات نظامی ايالات متحده بايد منتظر عکس العمل شديد اعضاء شورای امنيت بود؟ می گويد:
اين بستگی به اين دارد که در روزها و هفته های آينده چه اتفاقی در ميادين جنگ بيفتد. " اگر جنگ به سرعت و با کمترين تلفات غير نظاميان باشد، آنوقت فکر ميکنم که عکس العمل سياسی منفی نشان دادن سخت تر باشد. اگر قساوت، بيرحمی و کشتار افراد بيگناه که امکانش نيز هست، اتفاق بيفتد، آنوقت فکر ميکنم که کشورهای ائتلافی در مقابل محکوم شدن آسيب پذير باشند.
بهر صورت کارشناسان می گويند که برای دوباره سازی عراق بعد از خاموش شدن توپها، سازمان ملل متحد مورد احتياج است.