جزيره اليس که قرار بود امروز با هم بديدارش برويم؛ آدم را بياد سر زمين های قديم و مرموزی می اندازد که اين روزها تنها در فيلمهای سينمائی می توان سراغشان را گرفت. ساختمانِ قصر مانند اداره مهاجرت در جزيره اليس با در ورودی سه دهنه ای که سر در های نيمه هلالی اش از معماری فرانسه در قرون هيجدهم و نوزدهم سخن می گويد؛ آدم را به شنيدن سرگذشتش علاقمند می کند. اين جزيره در حقيقت، دروازه ای بود که بيش از بيست و دو ميليونْ انسانِ عاشقِ آزادی را بين سالهای ۱۸۹۲ و ۱۹۲۴ به خود پذيرفت. مردمی که در جستجوی آزادی بيان، آزادی مذهب و زندگی بهتر در ايالات متحّده آمريکا بودند؛ راهی نيويورک شدند و داستان جزيره ای را که خود نمادی از آزادی است؛ بوجود آوردند.
جزيره اِليس در سال ۱۹۶۵ بدليل اهميت تاريخی ويژه و يکتای خود، قسمتی از مجموعه موزه ملّی مجسّمه آزادی شد.
با خودم ميگويم کشوری که آزادی را می شناسد و آن را عمل میکند؛ بی شک به نماد آزادی نيز اين چنين احترامی می گذارد که برايش موزه ی ملّی بنا می کند. خانه مهاجرت آمريکا با هزينه ای معادل ۱۶۲ميليون دلار، پس از شش سال باز سازی در سال ۱۹۹۰ در مقام «موزه ملّی» برای بازديد عموم گشايش يافت.
در خاطرم می نشيند که تنها بدست آوردن آزادی کافی نيست؛ پاسداری و پاس داشتن آن نيز از ارزش فراوانی بر خوردار است و برای همين است که آزادی در اين سرزمين، هر روز از روز پيش شکوفاتر می شود و جلوه های تازه ای از آن را می توان در زندگی تَکْ تکِ شهر وندانِ آمريکا بچَشم ديد.
در شهر نيويورک و روزهائی که هوا خوب بود و شفّاف، براحتی می توانستند از برجهای دوقلوئی که با انديشه های واپسگرا با خاک يکسان شد؛ تا حدودِ بيست و سه کيلومتر آنطرف تر را ببينی، در نتيجه نه تنها مجسّمه آزادی، بلکه جزيره اليس و ساختمان قصر گونه آن، که نقطه ورودی جزيره نيويورک بود نيز، براحتی ديده می شد.
در جزيره مهاجرتْ به آزادي، ديوار افتخاری را به احترام مردمی که از اين بندر وارد خاک آمريکا شده اند؛ بنا نهاده اند.
اين ديوار به افتخار کَسانی بر پا شده است که برای مهاجرتِ به اين سرزمين و در راه ساختنِ کشور آمريکا، جان باخته اند
نواده ها و نتيجه ها و شايد هم نديده های مهاجرينی که قدم به جزيره اِليس گزارده بودند؛ اگر بخواهند از اجداد خود خبری بگيرند و آنان را پيدا کنند؛ مي توانند از فهرست مسافرها و يا کسانی که به تبعيت آمريکا در آمده اند؛ با مراجعه به بايگانی سرشماری آمريکا، به مقصود خود دست يابند.
هر جستجوئی در اين زمينه، از ويژگی خود برخوردارست. مرکز ملّی اسنادِ آمريکا، سوابقِ ورودِ به بندر نيويورک را در فاصله سالهای ۱۸۹۲ تا ۱۹۲۴ در بايگانی های خود دارد؛ تنها لازم است که نام فرد، سنّ تقريبی در هَنگامِ ورود به نيويورک و تاريخ تقريبی ورود و همچنين نام بندرِ مبداً را بدانند. بنيادی که بنام «بنياد مجسّمه آزادی ـ جزيره اِليس» تاًسيس شده است؛ سوابق مسافرين اقيانوس پيما را براحتی در اختيار جستجو کنندگان قرار می دهد.
تبار مسافران، جنس و وضعّيت زندگی زناشوئی آنان نيز در کار جستجوگران مؤثر است.
از فکر ميليونها انسانی که عشق به آزاد بودن و آزاد سخن گفتن، آنان را به سرزمينی نا آشنا، ولی پر آوازه کشانده است؛ بيرون نميروم.