شیرین نشاط، عکاس و هنرمند ویدیویی ایرانی ساکن نیویورک، جایزه شیر نقره ای شصت و ششمین جشنواره فیلم ونیز را برای کارگردانی نخستین فیلم داستانی بلند خود، زنان بدون مردان، به دست آورد.
نشاط هنگام دریافت این جایزه گفت: «در این فیلم صحبت از شجاعت زنان و هم چنین مردم ایران است که می خواهند سرنوشت خود را در دست گیرند.» او گفت: «من می دانستم با ساختن این فیلم دست به ریسک بزرگی می زنم اما پیام اصلی این فیلم درباره شجاعت و مبارزه است. این مبارزه ارزش زیادی دارد و ما باید مبارزه کنیم تا بتوانیم چه به عنوان جامعه و چه به عنوان زن به جلو برویم و پیشرفت کنیم.»
فیلم «زنان بدون مردان» که تنها فیلم از یک فیلمساز ایرانی در بخش مسابقه جشنواره امسال ونیز بود، از روی داستانی به همین نام به قلم «شهرنوش پارسی پور» داستان نویس ایرانی ساکن آمریکا اقتباس شده است و زندگی چهار زن از سطوح مختلف جامعه را در زمینه ای از وقایع کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در ایران نشان می دهد.
نشاط پیش از این به خبرنگار نشریه «بروکلین ریل» چاپ نیویورک گفته بود که موضوع کودتا و تابستان ۱۳۳۲ در کتاب پارسی پور هر چند در پشت قضایای اصلی و وقایع مربوط به چهار شخصیت زن اصلی داستان بود اما او می خواسته است که این نکته و جنبه های سیاسی فیلم را هر چه بیشتر و بزرگ تر کند. او به خصوص به شخصیت «مونس» که در کتاب، فقط یک آدم کنجکاو به مسایل دنیا است پر و بال بیشتری داده و او را تبدیل به یک شخصیت سیاسی کرده است.
شهرنوش پارسی پور، نویسنده رمان «زنان بدون مردان» نیز درهمین رابطه به نشریه دویچه وله گفته است: «این مسئله که فیلم دوران مصدق را نشان می دهد اصولا ایده خود شیرین نشاط بوده است و در کتاب من چنین نیست. به طور کلی تز اصلی من در کتاب این بود که چرا زنان در آن دوران قادر نبودند در مسایل سیاسی دخالت کنند. اما شیرین آن را عوض کرد و زنان در فیلم او عملا در مسایل سیاسی شرکت می کنند.»
شیرین نشاط که برای ساختن نخستین فیلم داستانی بلند خود به دنبال کتابی تصویری بوده است می گوید: «زنان بدون مردان این امکان را برای من فراهم کرد چرا که داستان علاوه بر تصویری بودن، دارای جنبه های واقعی بسیاری هم هست و به من این فرصت را داد که بتوانم در دنیای هنری تصویری خودم باقی بمانم و درعین حال خودم را به دنیای مسایل واقعی بکشانم.»
نوشتن سناریوی فیلم «زنان بدون مردان» که محصول مشترک آلمان و فرانسه است و در مراکش فیلم برداری شده پروسه ای طولانی بوده است و شیرین نشاط آن را به کمک همکار و همسر خود، شجاع آذری نوشته است و کار آن در سال ۲۰۰۳ آغاز شد.
شجاع آذری در مورد مراحل مختلف نوشتن فیلمنامه می گوید: «چند سال اول به جمع آوری پول و سرمایه برای درست کردن فیلم گذشت. بعد از آن هم نوشتن سناریو که به خاطر اقتباس از کتابی که به سبک رئالیسم جادویی نوشته شده است بسیار مشکل بود. خانم پارسی پور ابتدا زنان بدون مردان را به صورت یک داستان کوتاه نوشته بود که بعدها تبدیل به یک رمان شده است. بعد از شروع کار بود که فهمیدیم ترجمه این کتاب برای سینما کار مشکلی است. به هرحال یک یا دوسال طول کشید و اشخاص زیادی روی سناریو کار کردند اما در نهایت این کار مشترکی شد از من و شیرین.»
شیرین نشاط هنرمندی است که معروفیت خود را از طریق عکاسی هنری و ساختن فیلم هایی موسوم به «ویدیو آرت» کسب کرده است اما او همواره علاقمند به تجربه کارهای گوناگون در زمینه های مختلف هنری بوده است.
شجاع آذری در این مورد می گوید: «فیلمسازی برای شیرین زبان تازه ای بود که با آن آشنایی چندانی نداشت. من در این همکاری کوشیدم که این فیلم شبیه کارهای هنری آبستره نشود و جنبه های روایت و داستان گویی در فیلم قوی تر باشد تا تماشاگر را خسته نکند.»
شیرین نشاط، پس از دریافت جایزه شیر نقره ای کارگردان برگزیده جشنواره فیلم ونیز، ضمن سپاس از هیات داوران فستیوال، «زنان بدون مردان» را فیلمی خواند که مخاطب آن مردم ایران و مبارزات دلیرانه آنان برای به دست آوردن دموکراسی است و در عین حال رژیم ایران را مورد خطاب قرار داد و گفت: «من از دولت ایران می خواهم تا به خواست های مردم ایران توجه کند، و آنچه را که آنان به دنبالش هستند، یعنی آزادی و دموکراسی که حداقل حقوق اولیه بشری است را به آنان اعطا کند. من از این دولت می خواهم تا با مردم خود صلح برقرار کند.»
شیرین نشاط برنده جایزه بهترین کارگردان جشنواره سینمایی ونیز
<!-- IMAGE -->