نخستین فیلم داستانی شیرین نشاط، عکاس و هنرمند ویدیویی ساکن نیویورک به نام «زنان بدون مردان» که از روی کتابی به همین نام نوشته «شهرنوش پارسی پور» داستان نویس ایرانی ساکن شمال کالیفرنیا ساخته شده است امروز(چهارشنبه) در شصت و ششمین جشنواره سینمایی ونیز به نمایش درآمد.
فیلم «زنان بدون مردان» که درباره عدم وجود آزادی برای زنان درایران ساخته شده است بنا بر گفته شیرین نشاط به درگیری های سیاسی اوائل دهه ۱۹۵۰ میلادی در ایران باز می گردد اما با وقایع و شرایط امروز ایران نیزارتباطی مستقیم دارد.
داستان فیلم «زنان بدون مردان» درباره چهار زن است که در دوران بوقوع پیوستن کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ زندگی می کنند. این فیلم برخلاف داستان شهرنوش پارسی پو، بیشتربر روی وقایع سیاسی تکیه دارد و نمایشی است از کودتایی که با حمایت دولت های وقت بریتانیا و ایالات متحده در نهایت منجر به برکنار شدن نخست وزیر منتخب، محمد مصدق در ایران شد و یک بار دیگر شاه را بر مسند قدرت نشاند.
فیلم درزمینه شورش های خیابانی و وقایع سیاسی آن دوران، زندگی هریک از چهار زن شخصیت اصلی فیلم و تلاش های جداگانه آن ها برای دست یابی به آزادی های فردی را دنبال می کند. از زنی که در یک ازدواج بدون عشق گرفتار است تا محدودیت های خانوادگی که به دلیل تعصبات مذهبی بر زنی دیگر تحمیل شده است و حتی زندگی یک زن فاحشه در این فیلم مورد بررسی قرار گرفته است.
نشاط که فیلم او در میان ۲۴ فیلم در رده بندی اصلی رقابت ها برای بدست آوردن جایزه شیر طلائی جشنواره معتبر ونیز قرار گرفته پس از نمایش فیلم تازه خود به خبرنگاران گفت که مبارزه برای بدست آوردن دمکراسی و جنبش ها برای بدست آوردن حقوق زنان در ایران دوحرکتی است که همواره در یک مسیر مشترک جریان داشته است.
نشاط وقایع تظاهرات اخیر ایران و حوادث پس از اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری در ماه ژوئن گذشته را نتیجه این تلاش ها برای بدست آوردن آزادی و دمکراسی می داند:«تصاویر قیام و وقایع تابستان ۱۹۵۳ شباهت های زیادی به وقایعی که در چند ماه اخیر در ایران جریان داشته است دارد و من فکر می کنم که این فیلم به صورتی سمبلیک و نمادین نشان دهنده کوشش های طولانی مدت مردم ایران برای به دست آوردن دمکراسی و آزادی است.»
شیرین نشاط در ادامه این سخنان گفت:«مردم ایران عوض شده اند. ایدئولوژی، شکل ظاهری و نوع برخورد دیکتاتورها هم عوض شده است اما تلاش های مردم در راه آزادی تا روز به نتیجه رسیدن هم چنان ادامه خواهد یافت.»
در فیلم شخصیت «مونس» توجه خاصی به وقایعی که در خیابان های پایتخت جریان پیدا کرده، تظاهرات و راهپیمایی هایی که مردم برعلیه کودتا ترتیب داده اند دارد. اما بال های مونس بریده شده و دست هایش بسته است. برادر محافظه کار او می خواهد او را به عقد و ازدواج مرد ناشناخته ای درآورد و نهایتا خانه نشین کند. شیرین نشاط مونس را با «ندا آقاسلطان» مقایسه می کند. زن جوانی که در تظاهرات اخیر مردم در خیابان های تهران با اصابت گلوله ای به قلبش کشته و تبدیل به یکی از نمادهای دیرپا و ابدی این وقایع شد.
شیرین نشاط می گوید:«هردو این زنان در حقیقت عملا درگیر وقایع نبودند. اما هر یک به صورتی تبدیل به سمبل هایی از این حرکت و جنبش برای بدست آوردن آزادی و دمکراسی شدند.»
در کنفرانس خبری جشنواره سینمایی ونیز، جمعی از بازیگران زن و تهیه کنندگان فیلم ها لباس هایی به رنگ سبز پوشیده بودند. رنگی که نشانه حمایت آنان از تظاهرات اخیر در خیابان های ایران است.
با نمایش فیلم تازه شیرین نشاط، شهرنوش پارسی پور نویسنده کتاب «زنان بدون مردان» نیز یک بار دیگر در مرکز توجه جهانی قرار گرفته است. پارسی پور دوبار در ایران به خاطر به کار بردن کلمه «باکره گی» در کتاب های خود به زندان رفته است و این نویسنده هم اکنون در داخل کشور ممنوع القلم است وکتاب هایش اجازه فروش ندارند.
شیرین نشاط که از سال ۱۹۷۲ در ایالات متحده آمریکا زندگی می کند فارغ التحصیل رشته هنراز دانشگاه کالیفرنیا در برکلی است و برای سری عکس هایی که در آن آیه های قرآن بر روی سرو صورت و دست زنان حجاب پوشیده نقش شده است به معروفیتی جهانی رسید. اغلب آثار عکاسی وویدیویی شیرین نشاط که هم اکنون ۵۲ سال دارد در نمایشگاه های مختلف محل سکونت او در شهر نیویورک و هم چنین در موزه های شهر های مختلف جهان از جمله برلین و لندن به نمایش درآمده است.
شیرین نشاط می گوید: «مخاطبان فیلم زنان بدون مردان را هم مردم ایران و هم مردم جهان تشکیل می دهند. بیش از ۱۰۰ سال است که ما به صورتی خستگی ناپذیر برای دمکراسی جنگیده ایم و بازهم خواهیم جنگید ویک روز به مقصد خواهیم رسید.»
دوفیلم ایرانی دیگر در جشنواره سینمایی ونیز امسال به نام «روزهای سبز» و «تهرون» نیز وقایع و شرایط زندگی تحت حکومت رژیم اسلامی را بررسی می کنند.