پیتر هانیلیان، خبرنگار صدای آمریکا، آدیس آبابا
معمر قذافی، رهبر لیبی میزبانی اجلاس شش ماهه اتحادیه آفریقا در شهر ساحلی و دور افتاده سیوته را به عهده دارد.
سومالی، حکم جنایت جنگی علیه عمر البشیر، رییس جمهوری سودان و رویای آقای قذافی در استقرار ایالات متحده آفریقا از جمله مسائل مورد بررسی در این اجلاس خواهند بود.
اجلاس اتحادیه آفریقا در آریس آبابا به طور مسلم جنجال برانگیز و ستیزه جویانه خواهد بود.
سیزدهمین اجلاس اتحادیه آفریقا به دلیل رویدادهای حاشیه ای آن احتمالاً از جمله اجلاس هایی ست که با وجود حضور اندک دعوت شدگان، به یکی از پر چالش ترین رویداد تاریخ اتحادیه آفریقا بدل خواهد شد.
اما به نظر می رسد معمر قذافی، میزبان اجلاس، با تلاش به منظور ترویج دیدگاه ها و دعوت از افرادی که بین سران کشورهای آفریقایی از محبوبیت چندانی برخوردار نیستند، هدف مشابهی را دنبال می کرده است.
دعوت وی از محمود احمدی نژاد برای سخنرانی در این اجلاس که از خبرگزاری ایران نقل شده است، اثباتی بر این گواه است.
در اجلاس ماه ژانویه گذشته که آقای قذافی برای ریاست یک ساله دوره ای اتحادیه آفریقا سوگند خورد، از ۵۲ رهبر این اتحادیه تنها ۲۰ نماینده شرکت کردند.
گزارش ها حاکی از آن است که بسیاری از رهبران اتحادیه آفریقا در اعتراض به انتخاب یکی از بزرگترین دیکتاتورهای آفریقا به ریاست این سازمان، که در تلاش است اعتبار دموکراتیک خود را ارتقا دهد، از حضور در آن امتناع کردند.
دلفین لهکوتر، کارشناس اتحادیه آفریقا و پژوهشگر دانشگاه سوربن در پاریس می گوید :« عنوان رییس اتحادیه آفریقا برای آقای قذافی جذاب است و او احساس می کند در رده بندی قاره ای از رتبه برابری با دیگران برخوردار است. قذافی تمایل دارد ایده های خود را به دیگران تحمیل کند و برای دستیابی به نتیجه به اعمال فشار دست می زند. من فکر می کنم طی شش ماه گذشته از سمت ریاست اتحادیه آفریقا لذت برده است و احساس می کند به رییس جمهوری آفریقا که همواره رویای آن را در سر پرورانده منصوب شده است.»
انتظار می رود تعداد اندکی از سران کشورها در این اجلاس شرکت کنند.
به علاوه برای بسیاری تجهیزات مناسب در محل برگزاری اجلاس وجود ندارد و عدم صدور روادید برای بسیاری از روزنامه نگاران، ناظران دیپلماتیک و گروه های غیر دولتی، آنها را از حضور در اجلاس باز داشته است.
صدای آمریکا نیز برای پوشش خبری این اجلاس قادر به دریافت روادید نشده است.
کشاورزی و امنیت غذا موضوع اصلی این اجلاس خواهد بود.
یمیسراچ کهبده، مدیر مرکز مشارکت شهروندان در اتحادیه آفریقا می گوید :« اخذ ویزا و یافتن مکانی برای اقامت حتی برای افرادی که به این اجلاس دعوت شده اند نیز غیر ممکن بوده است. این امر در واقع مانع فعالیت ما ست و این که کشورهای میزبان اجلاس اتحادیه آفریقا واقعاً به دعوت های اتحادیه آفریقا سر نمی نهند و نیاز حضور اعضای جامعه و دیگر دست اندکاران در چنین اجلاس هایی نادیده انگاشته می شوند. این ایده باید به نوعی با پروژه قذافی برای تشکیل ایالات متحده آفریقا همخوانی داشته باشد. ممکن است کشورهای عضو با سیاست از ایده او تعریف و تمجید کنند اما این طرح بر بنیان واقعیت های کنونی استوار نیست چرا که تعریف دقیقی از شورای دفاعی آفریقا ارایه نشده است.»
تحلیلگران پیش بینی کرده اند ایده قذافی به سرنوشت متحول کردن ساختار اداری آفریقا از یک کمیسیون به مقامی که حوزه قدرت قاره ای دارد، دچار می شود. آنها می گویند ممکن است این ایده به بحث گذاشته شود و حتی شاید نام آن نیز تغییر کند اما در اصل قضیه تغییری ایجاد نخواهد شد.
مسئله دیگری که رهبر لیبی قصد دارد به طور خصوصی در این اجلاس مطرح کند مخالفت یک صدا با حکم دیوان بین المللی جنایی علیه عمر بشیر، رییس جمهوری سودان خواهد بود.
اجلاس ماه ژانویه گذشته اتحادیه آفریقا خواستار عقب نشینی دسته جمعی ۳۰ کشور آفریقایی از عضویت در دیوان بین المللی جنایی شده بود اما در نهایت تعداد اندکی با این امر موافقت کردند.
دفین لهکوتر می گوید :« آقای قذافی در تلاش است تا برای کشیدن خط موازی بین حکم دیوان بین المللی جنایی و سوءاستفاده دادگاه های اروپایی از حوزه اختیارات قضایی جهانی، حمایت این کشورها را جلب نماید. برخی کشورهای آفریقایی از جمله سودان در صددند تا این دو مسئله را با هم ادغام کنند زیرا می دانند کشورهای آفریقایی از اصل سوءاستفاده از حوزه اختیارات قضایی حمایت خواهند کرد. بنابراین قصد دارند تا از آن به عنوان یک برگ برنده سیاسی استفاده کنند.»
انتظار می رود علاوه بر احمدی نژاد، رییس جمهوری ایران، دیگر رهبران سرشناس جهان همچون سیلویو برلوسکونی، نخست وزیر ایتالیا و رییس جمهوری برزیل نیز در این اجلاس شرکت کنند.
هیات ایالات متحده به ریاست جانی کارسون، معاون وزیر امور خارجه در امور آفریقا، در اجلاس شرکت خواهند کرد.
سه شنبه ۴ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۱۸:۵۱