اعتراضات گسترده و خودجوش مردمی که از هفته گذشته و به دنبال انتخابات ریاست جمهوری سراسر ایران را فراگرفته موجب شد تا آن کشور بار دیگر مورد توجه ایالات متحده آمریکا قرار گرفته و انعکاس خبری نا آرامی های مربوط به آن در صدر اخبار رسانه های مهم آمریکا قرار گیرد. اظهار نظر صریح پرزیدنت اوباما مبنی بر تقبیح هرگونه تقلب و آمار ساختگی در اعلام نتایج انتخابات در ایران موجب شد آمریکا عملأ به عرصه مناقشات و نا آرامی های جاری در این کشور کشیده شود.
مک کین سناتور جمهوریخواه و رقیب اصلی پرزیدنت اوباما در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۰۸ ایالات متحده، اظهارنظر وی را در باره انتخابات ایران سست و بی پایه خواند و ادعا کرد «اگر ما در مواضعمان نسبت به آن کشور استوار وثابت قدم بمانیم مردم ایران سرانجام بر شرایط نا آرام کنونی فائق می آیند.»
قدر مسلم نطق روشن آقای مک کین برای سیاست گذاران آمریکا که از پیام های تفرقه برانگیز وخصومت بار احمدی نژاد، رئیس جمهوری فعلی ایران، خسته به نظر می رسند کار را سهل یا حداقل ساده تر می کند. ما همگی تحت تأثیر تظاهرات آرام و صلح جویانه مردم ایران قرار گرفته ایم، چیزی که به نظر می رسد در سه دهه گذشته سابقه نداشته است. همدلی ما همراه تمام مردمی است که در آن کشور در جستجوی احترام متقابل و همکاری با دنیای خارج هستند. تصاویر کشتار مردم بیگناه توسط نیروهای شبه نظامی بسیج بسیار تکان دهنده و اندوهبار است و ما را در دام واکنش عاطفی نسبت به شرایط موجود می اندازد.
اما مشکلی که در اینجا نمی بایست از نظر پنهان بماند آن است که اگر ما به واقع خواهان قدرت گرفتن مردم ایران هستیم، می بایست بدانیم چگونه هر کلمه ای که ما به کارمی بریم می تواند دستاویز حکومت روحانیون و قدرت گرفتن آنان در ایران قرار گرفته و مسیر مبارزات مردمی را از موضوعات اساسی چون بحران و فروپاشی اقتصاد کشور به سمت عوام فریبی و درگیری های کور و خشونت بار با دشمنان موهوم استقلال کشور بدل شود. تا بد ین مقطع نیز سران تندروی حکومت اسلامی ایران در قلمداد کردن نقش مداخلات آمریکا در مشاجرات انتخاباتی و اعتراضات مردمی گسترده در ایران تلاش مستمری کرده و می کنند. روز چهارشنبه ۲۷ خرداد، وزارت امور خارجه ایران مقامات آمریکایی را به دلیل اظهارات مداخله جویانه شان در امور داخلی ایران مورد ملامت قرار داد. دولت ایران از آنچه که تحریف در پوشش خبری رسانه های خارجی خوانده و آن را منجر به اوج گرفتن نا آرامی ها دانسته، شاکی است.
ما نباید از قبول این واقعیت و امیدی که اصلاح طلبان برای پیروزی دارند سرباز زنیم. انتخابات ایران می باید موضوعی منحصر به ایران باشد و جایی برای ایفای نقش آمریکا نیست. نا آرامی های چند روز گذشته در ایران به ما آموخته است که اکنون عرصه مجادلات نه به آمریکا، که به مردم ایران تعلق دارد.
برای درک این مطلب تنها کافیست به ندایی که از تظاهرات مردمی برمی آید گوش بسپاریم. در شعارهای آنان، پلاکاردهایی که با خود حمل می کنند و پیامهایی که در شبکه جهانی اینترنت ردو بدل می کنند چیزی درباره درخواست کمک از واشینگتن شنیده نمی شود بلکه به طور مشخصی گفتمان انقلابی خود را از نو تجدید می کنند. ندای الله اکبری که شبانه از فراز بام ها به گوش می رسد یادآور و ردپای صریحی از انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۹۷۹است.
میرحسین موسوی، رهبر اصلاح طلب ویکی از دو رقیب اصلی مبارزات انتخاباتی این دوره سیاست آشتی جویانه تری نسبت به آمریکا اتخاذ کرده است. اما وی نیز مشروعیت سیاسی خود را از اعتبار انقلابی اش در مبارزه برای براندازی رژیم شاه که از متحدان اصلی آمریکا بود، به دست آورده است. این اعتبار به او و تظاهر کنندگان هوادار وی کمک میکند تا در مظان اتهام ستون پنجمی آمریکا قرار نگیرند.
دگرگونی های امروز ایران در دو سطح به وقوع می پیوندد؛ نخست در خیابان ها و در میان مردم و سپس درمیان دستگاه حکومتی روحانیون تغییر به منصه ظهور می رسد. سر آخر، نتیجه انتخابات ایران تفاوتی در چالش های بنیادی ما در تأمین امنیت ملی ایجاد نخواهد کرد و ما همچنان بر سیاست فعلی خود مبنی بر پیشگیری از دست یابی ایران به سلاح هسته ای باقی خواهیم ماند. این تلاشها می باید صبورانه انجام گیرد و تعامل زودرس با سیاست داخلی ایران تنها می تواند به روند مذاکره آسیب جدی برساند.
روند آتی تحولات در ایران نامعین است. روشن آن است که شیوه سرسختانه و سخنان تندی که سناتور مک کین آن را نمایندگی می کند در هشت سال گذشته راه به جایی نبرده است. برخورد زور مدارانه ما تنها به قدرت رسیدن تندروهای حکومتی را تسهیل کرده و اصلاح طلبان را در موضع دفاعی قرار داده است. آنچه اتفاق افتاد جایگزین شدن یک رئیس جهور اصلاح طلب و معتقد به «گفتگوی تمدن ها» با فرد دیگری است که هولوکاست را انکار می کند و خواهان محو و نابودی اسرائیل از نقشه جغرافیاست.
این همه در حالی صورت می پذیرد که نفوذ ایران در منطقه خاورمیانه به شدت رو به افزایش است و آن کشور در زمینه برنامه های اتمی نیز به پیشرفت های شایانی دست یافته است.
آخرین کاری که در ادامه باید انجام دهیم در اختیار گذاشتن فرصتی در اختیار رئیس جمهور احمدی نژاد است تا با بیرون کشیدن واقعه کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ایران به حمایت آمریکا، از دل تاریخ معاصر، خود را در قالب دکتر محمد مصدق نوینی باز سازی کند و مدعی سردمداری مبارزات مردم ایران علیه دخالت کشورهای غربی شود.
به کار بردن کلمات بسیار اهمیت دارد. پرزیدنت اوباما در پیام روشن خود به ایران و دنیای اسلام به رویکردی جدید اشاره کرد. رئیس جمهور آمریکا با پیشنهاد صلح و مذاکره تندروهای مسلمان منطقه را در مو ضعی دفاعی قرار داد.
پیشاپیش و درحال حاضر ما شاهد چشم انداز روشن این نحوه برخورد هستیم. به احتمال زیاد پیشدستی و فراروی پرزیدنت اوباما در این سیاست کمک بسیاری به نتایج انتخابات هفته گذشته در لبنان کرده است. این انتخابات منجر به پیروزی خیره کننده دوستان و متحدان غرب در انتخابات شد.
ما در حال مشاهده تأثیر این شیوه نوین در ایران نیز هستیم. بازگشت به برخوردهای خشن انتقادی تنها می تواند دستاوردهای پیشین را بر باد دهد، لایه های تندرو حکومت را که خواهان شکست مذاکرات هستند تقویت کرده و توان چانه زنی بخشی از حاکمیت جمهوری اسلامی را که خواهان بهبود روابط با غرب هستند کاهش دهد.
جمعه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۱۶:۴۱