میر حسین موسوی
میرحسین موسوی خامنه ، در سال ۱۳۲۰ در روستای خامنه در شهرستان شبستر در استان آذربایجان شرقی بدنیا آمد. جوانی اش در تهران و به تحصیل در دانشگاه ملی آن زمان گذشت و در سال ۱۳۴٨مدرک کارشناسی ارشد معماری و شهرسازی این دانشگاه را اخذ کرد. موسوی جوان ، طرح اداره مرکزی آب و فاضلاب اصفهان را در همین سال نوشت و تا سال ۵۰آن را اجرا کرد. میرحسین که فعالیت سیاسی را با نام حسین رهجو دنبال می کرد در سالهای ابتدایی دهه پنجاه به جوان های عضو نهضت آزادی و بعد جنبش مسلمانان مبارز متعلق به دكتر حبیب الله پیمان پیوست که البته در سالهای بعد انتقاداتی را به دو گروه وارد دانست.
با پیروزی انقلاب ۵۷، آقای موسوی از همان ابتدا به حزب جمهوری اسلامی پیوست و در دو سال ابتدایی دبیر سیاسی این حزب بود.
پس از ماجرا انفجار دفتر حزب جمهوری اسلامی ، آیت الله علی خامنه ای سومین رییس جمهور ایران شد و در این زمان بود که میر حسین موسوی پس از مهدی بازرگان ، محمد علی رجایی ، محمد جواد باهنر و محمد رضا مهدوی کنی ، پنجمین و آخرین نخست وزیر ایران شد.
دوران صدارت او با هشت سال جنگ عراق با ایران همزمان بود و میرحسین موسوی با پایه نهادن اقتصاد دولتی ، سعی کرد تورم و نقدینگی را مهار کند .
فعالیت میر حسین موسوی که آن روزها ، دهه چهل عمر خود را می گذراند ، با مخالفت ها و کارشکنی هایی همراه بود. به دلیل ساختار قانونی آن زمان ، ریاست جمهوری عنوانی سیاسی و در راس دولت بود اما همه امور اجرایی و مدیریتی بخصوص امور اقتصادی توسط نخست وزیر انجام می شد و این مساله بارها موجب اختلاف آقای خامنه ای رییس جمهوری وقت و آقای موسوی ِ نخست وزیرشد. در این میان حتی یکبار پنج وزیر دولت که بعدها جزو سران حزب محافظه کار موتلفه شدند ، در یک روز استعفا دادند. هرچند تصور می شد این استعفا در نهایت به استعفای دولت موسوی منتهی شود اما حمایت آیت الله خمینی از نخست وزیر موجب شد موسوی بر مسند بماند.
آیت الله منتظری پس از انتقاد از کشتار سال ۶۷ از مقام خود معزول شد و کمی بعد که آیت الله خمینی درگذشت ، قانون اساسی ایران تغییر کرد و تمام اختیارات نخست وزیر به رییس جمهور داده شد. اینچنین بود که آخرین نخست وزیر جمهوری اسلامی ایران ، زمانی که اکبر هاشمی رفسنجانی رییس جمهوری شد ، از قدرت کنار رفت و در سکوت ، تا سالها از حضور در قدرت خودداری کرد.
میر حسین موسوی به دانشگاه بازگشت و به فعالیت های هنری پرداخت و چند نمایشگاه برگزار کرد. او در این سالها به دولت هاشمی و خاتمی مشورت هایی داد اما به گفته خودش وقتی دید دولت آقای احمدی نژاد تمایلی به استفاده از نظرات او ندارد ، دیگر اینکار را نکرد. برخی از شهروندان تهرانی مردی با پراید سفید را در این سالها بخاطر می آوردند که مانند آنها در شهر می زیسته و البته تنها تفاوتش با میرحسین سالهای جنگ ، سفیدی موهایش است.
جناح چپ که بعدها اصلاح طلب نامیده شد ، در دو مقطع به دنبال موسوی برای کاندیداتوری آمدند. او نه در سال ۷۶ و نه در ۸۴ شرایط را برای حضور مهیا ندید تا اینکه دراسفند سال گذشته با شکستن سکوت بیست ساله وارد عرصه شد. حضور او با انصراف محمد خاتمی همراه شد و خاتمی بر حمایت از او تاکید کرد. تا کنون احزابی چون مشارکت ، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ، مجمع روحانیون مبارز ، کارگزاران ، حزب اسلامی کار و همبستگی از او حمایت کرده اند.
میر حسین موسوی انتقادات تند و تیزی را از دولت احمدی نژاد مطرح کرده و حتی وعده داده در صورت آغاز به کار برخی اقدامات دولت را لغو کند.
ویژگی این روزهای موسوی ، همراهی همسرش است. در حالی که همسران نامزدهای انتخابات حضور چندانی به همراه مردان خود ندارد زهرا رهنورد که پیش از این سابقه مدیریتی و سیاسی نیز داشته است ، گام به گام با همسر خود در تبلیغات شرکت می کند. این حضور برای بسیاری قابل توجه بوده است .
مهدی کروبی
مهدی کروبی با ۷۱ سال سن ، مسن ترین نامزد این دوره انتخابات است که در الیگودرز استان لرستان بدنیا آمد. از شانزده سالگی به حوزه علمیه قم پیوست. اساتید او افرادی چون آیت الله خمینی ، منتظری ، فاضل لنکرانی و مشکینی بودند. در سال ۱۳۴۱ او با فاطمه کروبی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج چهار پسر بوده است.
مهدی کروبی ِ جوان در سال ۱۳۴۷ برای تحصیل در دانشكده الهيات دانشگاه تهران به پایتخت مهاجرت کرد و این سالها همزمان با فعالیت های سیاسی او بود بطوریکه در چند نوبت بازداشت شد.
میان سالی کروبی با پیروزی انقلاب ایران همزمان شد و او که از نزدیکان آیت الله خمینی محسوب می شد در اولین دوره انتخابات مجلس به عنوان نماینده مردم الیگودرز وارد مجلس شد. مهدی کروبی خیلی زود به رده های بالای مدیریتی در جمهوری اسلامی رسید.
او در سال ۱۳۵۸ توسط آیت الله خمینی ابتدا به عنوان رییس بنیاد شهید منصوب و سپس در سال ۱۳۶۴ به عنوان سرپرست امور حجاج منصوب شد .
وی در مجلس سوم نایب رییس بود و پس از اینکه هاشمی رفسنجانی رییس آن مجلس بعد از فوت آیت الله خمینی ، رییس جمهور شد ، آقای کروبی مدتی رییس مجلس ماند. او همزمان با کنار ماندن جناح چپ ، در دهه هفتاد از قدرت کنار ماند و زمانی که اصلاح طلبان در انتخابات مجلس ششم اکثریت را بدست گرفتند این مهدی کروبی بود که رییس مجلس شد.
در ابتدای کار در مجلس ، زمانی که نمایندگان درصدد تغییر قانون مطبوعات بودند ، آیت الله خامنه ای در نامه ای خواستار توقف این حکم شد که مهدی کروبی در صحن علنی مجلس این نامه را حکم حکومتی نامید و اجازه نداد نمایندگان این طرح را دنبال کنند.
به عقیده برخی صاحبنظران ، از نقاط قابل دفاع مهدی کروبی ،می توان به دفاع او از حسین لقمانیان نماینده همدان اشاره کرد. زمانی که قوه قضاییه این نماینده را بازداشت کرد ، کروبی مجلس را به اعتراض کرد و گفت تا زمانی که او آزاد نشود ، باز نمی گردد.
این کار او مثمر بود و لقمانیان آزاد شد. غیر از این آقای کروبی در واکنش به حکم اعدام دکتر هاشم آقاجری ، نیز در زمان ریاست بر مجلس ، موضع گرفت .
برخی از اصلاح طلبان در این سالها به واسطه همین میانجی گری ها لقب "شیخ اصلاحات" به وی داده اند. شیخ اصلاحات البته گاهی با انتقاداتی هم مواجه می شد. یکی از این انتقادات در انتهای عمر مجلس ششم بود. شورای نگهبان به دلیل نوشتن نامه به مقام رهبری ، بیش از یکصد نماینده را رد صلاحیت کرد و در حالی که آنها به نشانه اعتراض در مجلس تحصن کردند ، مهدی کروبی هرگز حاضر نشد به جمع آنها بپیوندد. برخی اعتقاد دارند کروبی به این دلیل به آنها نپیوست که در سال بعد در زورآزمایی انتخابات ریاست جمهوری شانس خود را بیازماید.
آقای کروبی در حالی وارد کارزار انتخابات ریاست جمهوری در سال ۱۳۸۴ شد که بر وعده های اقتصادی تاکید داشت و مهمترین نکته در شعارهای او ، اعطای پنجاه هزار تومان به هر ایرانی بود. در دور اول آن انتخابات ، کروبی از جمله کاندیداهای صدر نشین بود اما به گفته خودش ، دو ساعت خواب صبحگاهی موجب شد تا جای او و احمدی نژاد عوض شود. پس از این بود که مهدی کروبی در نامه سرگشاده ای به رهبری ایران از تقلب بسیج و همچنین نقش پسر آیت الله خامنه ای در انتخابات سخن گفت.
آقای کروبی در آن روزها ، در حرکتی اعتراضی از تنها مسولیت حکومتی اش در مجمع تشخیص مصلحت نظام استعفا داد و زمانی که دیگر مطمئن شد اعتراضاتش نتیجه ای ندارد ، او حزب جدید خود را با عنوان اعتماد ملی راه اندازی کند.
در چهارسال اخیر کروبی تحمل زیادی از خود نشان داد تا به گفته خودش تیر آخرش را در این انتخابات خرج کند. زمانی که عمده نامزد های حزب وی در انتخابات سال گذشته مجلس هشتم رد صلاحیت شدند ، مهدی کروبی همچنان تاکید بر مشارکت در انتخابات داشت که این موضوع اعتراض برخی را در پی داشت. مهدی کروبی اولین نفر از چهار کاندیدای فعلی انتخابات است که حضورش را در انتخابات پیش ِ رو اعلام کرده بود.
در هفته های اخیر کروبی سعی کرده با جمع کردن برخی از اصلاح طلبان که به عملکرد خاتمی انتقاد هایی داشته اند ، حمایت همه گروه های سیاسی این طیف را جلب کند. این اقدام وی موجب شده تا دفتر تحکیم وحدت که در انتخابات پیش موضع تحریم داشت ، در این انتخابات از کروبی حمایت کند.
کروبی هفتاد و یک ساله امیدوار است با شعار تغییر به ساختمان ریاست جمهوری در خیابان پاستور تهران راه یابد.
مهدی کروبی که در دوره قبل با شعارهای اقتصادی سعی در جلب نظر رای دهندگان داشت ، در این دوره بیشتر موضوعات سیاسی را در شعارهای خود بیان می کند. وی گفته است که با نحوه فعلی نظارت استصوابی مخالف است و چنانچه رییس جمهور شود سعی در اصلاح این نظارت خواهد کرد.
از جمله دیگر وعده های دبيرکل حزب اعتماد ملی می توان به "لغو انحصار رسانه‌ای" ، "آزادی بيان"، "رعايت حقوق شهروندی"، "رعايت حقوق اقوام و گروه‌های مختلف زبانی و مذهبی" و "حمايت از تشکيل اتحاديه‌های کارگری و صنفی" اشاره کرد.
آقای کروبی در روزهای اخیر اعلام کرده است که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ، غلامحسین کرباسچی شهردار پیشین تهران را به عنوان معاون اول خود انتخاب خواهد کرد.
محمود احمدی نژاد
محمود احمدی نژاد هر چقدر در انتخابات ریاست جمهوری دوره نهم ، ناشناس بود ، اینک یکی از رقبای اصلی انتخابات ۲۲ خرداد است.
محمود سبورجیان فرزند چهارم آهنگری در بخش آرادان از توابع شهرستان گرمسار در استان سمنان بود که ۵۲ سال پیش بدنیا آمد و پس از مهاجرت خانواده اش به تهران ، نام آنها به احمدی نژاد تغییر یافت.
او در سال ۱۳۵۴ با رتبه ۱۳۳ در کنکور سراسری وارد دانشگاه علم و صنعت شد و در اولین روزهای بعد از انقلاب ، از جمله دانشجویان فعال در انجمن اسلامی دانشگاه خود بود. پس از آغاز جنگ ، احمدی نژاد داوطلبانه به جبهه رفت و در عین حال تحصیل خود را در همین دانشگاه پی گرفت تا در سالهای ۶۸ عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت شد.
احمدی نژاد که در مقطعی مسوول ستاد جنگ در استان های غرب ایران بود ، در سالهای ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به عنوان فرماندار اردبیل منصوب شد. با استان شدن اردبیل ، او این فرصت را یافت تا مدتی استاندار اردبیل باشد اما با انتخاب سید محمد خاتمی ، احمدی نژاد برکنار شد.
احمدی نژاد در سالهای دولت اصلاحات هرچند به دانشگاه بازگشت اما همسو با محافظه کاران ، همواره منتقد اصلاح طلبان بود بطوریکه در دادگه روزنامه سلام ، او یکی از چهار شاکی اصلی پرونده بود که نهایتا روند دادگاه به توقیف این روزنامه منجر شد.
اکثریت دومین شورای اسلامی شهر تهران را طیف جدیدی از محافظه کاران با عنوان "آبادگران" از آن خود کردند و همان ها بودند که اولین حضور رسمی احمدی نژاد در دهه هشتاد شمسی را رقم زدند. احمدی نژاد در اردیبهشت ۱۳۸۲ به عنوان شهردار تهران انتخاب شد.
احمدی نژاد که با شعار "می شود و می توانیم" در انتخابات گذشته حاضر شده بود ، برخلاف سایر کاندیداها هیچ منشور و مانیفیستی ارایه نکرد و تنها به دادن شعارهایی چون "آوردن پول بر سر سفره مردم" و شعارهایی کلی بسنده کرد.
احمدی نژاد در انتخابات قبل توانست پس از هاشمی رفسنجانی رای دوم را کسب کند و در دور دوم با اختلاف هفت میلیون رای رییس جمهوری ایران شود.
او در بدو فعالیت ، از اندیشه های امام زمانی دولت خود خبر داد و حتی برخی منابع اعلام کردند که وی پس از امضای میثاق نامه ای ، آن را برای تایید به امام زمان به چاه جمکران سپرده است.
اولین گام احمدی نژاد انتخاب وزرا بود که او در این مرحله با ورود دادن چهره هایی جدید و عمدتا کم تجربه از سپاه و سایر نهادهای انقلابی ، برای آنان رای اعتماد گرفت. کابینه احمدی نژاد هرچند کابینه کار معرفی شد اما خیلی زود موج تغییرات در آن آغاز شد. اولین اقدام احمدی نژاد لغو سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور بود که اعتراضات زیادی را در بر داشت. موج تغییرات پس از آن شدت یافت بطوریکه در طول یک دوره ریاست جمهوری ، ده وزیر کشور، نفت، اقتصاد، صنایع و معادن، آموزش و پرورش، دادگستری، رفاه، تعاون و راه و ترابری برکنار، استیضاح یا بازنشسته شدند. این اتفاق در تاریخ جمهوری اسلامی بی سابقه بود و در این میان انتصاب سه باره سرپرست و رییس وزیر برای وزارتخانه اقتصاد ، کشور و یا بانک مرکزی ، پیش از این سابقه نداشت.
موارد نادر دولت به همین تغییرات محدود نشد و ماجرای کردان یکی دیگر از حاشیه های دولت بود. احمدی نژاد در حالی دکتر علی کردان را به عنوان وزیر کشور برگزید و از او دفاع کرد که بعد مشخص شد او نه تنها مدرک دکترا ندارد بلکه فاقد مدرک لیسانس و فوق لیسانس است.
محمود احمدی نژاد تنها سه ماه پس از آغاز به کارش ، در سخنرانی ای خواستار حذف اسراییل از نقشه جهان شد. پس از آن وی مساله هولوکاست را انکار کرد. این سخنان احمدی نژاد بازتاب جهانی داشت.
احمدی نژاد پس از این سخنان جنجالی در دو سفر پیاپی در سالهای ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ به نیویورک سعی کرد دیدگاه های خود را به اطلاع جهانیان برساند که البته بیان این دیدگاه ها همراه با اعتراض هایی از سوی نهادهای مستقل بین المللی بود. احمدی نژاد در این حضورش در نیویورک در دانشگاه کلمبیا حاضر شد که سخنان او مورد اعتراض بسیاری قرار گرفت.
آقای احمدی نژاد نامه نگاری با روسای جمهوری دیگر کشورها داشت که هرگز برای آنها پاسخی دریافت نکرد.
آقای احمدی نژاد در حالی برای بار دوم کاندیدای ریاست جمهوری شده است که برخی از حامیان خود را از دست داده است. داوود دانش جعفری وزیر اقتصاد او و برخی دیگر از همراهان او به کاندیداهای دیگر گرایش پیدا کرده اند و در جبهه محافظه کاران هنوز توافقی بر روی او صورت نگرفته است.
محسن رضایی
محسن رضایی فرمانده سابق سپاه پاسداران و دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله کاندیداهای این دوره انتخابات ریاست جمهوری است.
سبزوار رضایی میر قاعد ، نام اصلی محسن رضایی است که در سال ۱۳۳۳در حوالی مسجد سلیمان در استان خوزستان به دنیا آمد و در حالیکه تنها بیست سال داشت در دوره دانشجویی در تهران ، فعالیت های چریکی علیه سلطنت پهلوی را آغاز کرد. او گروه خود را "جمعیت منصورون" نامید. در همان دوران بود که به یاد یکی از همگروهی هایش ، نام محسن را برگزید.
در سالهای بعد ، همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال ۱۳۵۷ به صف نزدیکان آیت الله خمینی پیوست و زمانی که از سوی رهبر انقلاب ایران ، در سال ۱۳۶۰ به عنوان پنجمین فرمانده کل سپاه پاسداران انتخاب شد ، شناسنامه دومی با نام محسن رضایی گرفت.
مقام فرماندهی سپاه موجب شد تا رضایی در دوران جنگ هشت ساله عراق با ایران، از جمله مسولان عالیرتبه محسوب شود و این نقش او تا سال ۱۳۷۶ نیز ادامه یافت. آقای رضایی در کنار فرماندهی ؛ دانشگاه های امام حسین ، علوم پزشکی بقیهﱟ الله و دانشکده فرماندهی سپاه را تاسیس کرد و همچنین بعد از پایان جنگ با راه اندازی قرارگاه بازسازی خاتم الانبیاء ، زمینه فعالیت عمرانی – اقتصادی سپاه پاسداران را در دولت هاشمی رفسنجانی فراهم کرد.
آقای رضایی در سال ۷۶ از فرماندهی سپاه استعفا داد و پس از آن با حکم آیت الله خامنه ای عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام شد که در این مجمع به عنوان دبیر برگزیده شد. او در سالهای اخیر سند چشم انداز بیست ساله ایران را تدوین کرد که مورد تایید رهبری ایران قرار گرفته و دورنمای این کشور را در سال ۱۴۰۴ شمسی نشان می دهد.
محسن رضایی در حالی در این انتخابات به عنوان کاندیدا حاضر شده که پیش از این دو تجربه ناکام در انتخابات داشته است. آقای رضایی در انتخابات مجلس ششم در سال ۱۳۷۸با حمایت "ائتلاف خط امام و رهبری" که به جناح محافظه کار تعلق داشت حضور یافت اما نتوانست به مجلس راه یابد. انتخابات دومی که او شرکت کرد نهمین دوره ریاست جمهوری بود که تنها یک روز پیش از برگزاری انتخابات در ۲۷ تیرماه ۱۳۸۴، از کاندیداتوری انصراف داد.
محسن رضایی اینک در حالی برای دومین بار کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری شده که توانسته برخی از حامیان احمدی نژاد در انتخابات گذشته را به خود جلب کند. داوود دانش جعفری ، حسن بیادی و محمد خوش چهره از جمله این چهره ها هستند. همچنین صادق طباطبایی از جمله دیگر همراهان وی است.
محسن رضایی در روزهای اخیر در شعارهای انتخاباتی ، مسایل مختلفی را مورد توجه قرار داده است. او از یکسو وعده داده که در صورت پیروزی راه را برای پیشرفت زنان و جوانان را هموار خواهد کرد و از سوی دیگر تاکید دارد که علاوه بر مفاهیم اسلامی ایران ، درصدد است ارزش های ایران باستان را احیا کند.
محسن رضایی در روزهای اخیر پس از دیدار با مراجع مذهبی عنوان کرده که در صورت انتخاب شدن ، دولت را در اختیار مراجع می گذارد. او در دیداری دیگر ، البته عنوان کرده است که زنان و جوانان را وارد مدیریت کشور می کند و حتی گفته است یک زن را به عنوان وزیر امور خارجه در مقابل هیلاری کلینتون بر می گزیند.
آقای رضایی هرچند عنوان کرده به عنوان مستقل وارد انتخابات شده اما همچنان انتظار دارد که اصولگرایان از دولت وی حمایت کنند.
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۱۵:۲۶