ادوارد یرانیان، خبرنگار صدای آمریکا، قاهره
با وجود پیشرفت های اخیر، از جمله دستگیری یک مرد سوری تبار که در فعالیت های تروریستی درشمال عراق دست داشته و نیز اتهامات ایالات متحده مبنی بر کوتاهی دمشق در کنترل و محافظت از مرزهای این کشور، مسیر بهبود مناسبات سوریه و ایالات متحده کماکان پر فراز و نشیب است.
با این حال، گمانه زنی هایی پیرامون آمادگی احتمالی دولت اوباما برای دور جدیدی از سیاست واشنگتن با دمشق نیز وجود دارند.
پس از گذشت چندین سال که دولت بوش و جامعه جهانی وجهه بین المللی دمشق را تخریب کردند، باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده محتاطانه درپی یافتن راهی برای بهبود مناسبات کشور با سوریه بوده است.
اخباری مبنی بر سفر جرج میچل، فرستاده ویژه صلح ایالات متحده به دمشق، گمانه زنی ها پیرامون انگیزه سیاسی جدید ایالات متحده برای از سرگیری روند گفتگوهای صلح بین سوریه و اسرائیل را قوت بخشیده است.
عبدالله، پادشاه اردن چند روز پیش اظهار کرد ایالات متحده در حال آمادگی برای «ابتکار صلح نوینی در خاورمیانه» است.
عماد مصطفی، سفیر سوریه در واشنگتن هفته گذشته افشا کرد سناتور میچل برای سفر به سوریه درخواست روادید داده است.
با این وجود، رابرت وود، سخنگوی وزارت امورخارجه گفت این سفر لزوما" قریب الوقوع نخواهد بود.
جفری فلتمان، معاون وزیر امور خارجه و دانیال شاپیرو، مدیر ارشد شورای امنیت ملی در اوایل ماه جاری به دمشق سفر کردند. از ماه ژانویه گذشته که پرزیدنت اوباما وعده داد با همه کشورهای خاورمیانه، از جمله سوریه و ایران، دو دشمن دیرینه ایالات متحده، گفتگو و مذاکره خواهد کرد، این دومین سفر دو دولتمرد واشنگتن به سوریه بود.
پس از حمله نظامی سال ۲۰۰۳ به رهبری ایالات متحده به عراق و ترور رفیق حریری، نخست وزیر پیشین لبنان درسال ۲۰۰۵، که بسیاری سوریه را عامل آن دانستند، مناسبات بین واشنگتن و دمشق به تیرگی گرایید.
سوریه با جدیت کلیه این اتهامات را انکار کرده است.
پس از ترور آقای حریری، دولت بوش درفوریه سال ۲۰۰۵، مارگرت اسکوبی، سفیر خود را از دمشق فرا خواند و هنوز جایگزینی برای وی تعیین نشده است.
جاشوا لاندبس، استاد مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه اوکلاهوما و نویسنده تارنمای پرخواننده "دیدگاه سوریه" بر این باور است ایالات متحده و سوریه از وضعیت کنونی خسته شده اند.
لاندیس می گوید:« هر دو کشور با دیوار سختی برخورد کرده اند. دولت سوریه از تصمیم دولت اوباما برای تمدید تحریم ها علیه این کشور بسیارخشمگین است. با این که تمدید تحریم ها با وجود آغازگفتگوها قابل انتظار بود، اما لحن گفتگوها نرم تر نشده است و این امر سوریه را ناخشنود می کند. هم اکنون واشنگتن خواستار مشاهده اقداماتی از سرحسن نیت سوریه وعملکرد جدی دمشق در مرز این کشور با عراق است.»
وی می افزاید:« سوریه پیش از نشان دادن هرگونه انعطاف درموضع گذشته که پرزیدنت اوباما خواستارآن شده بود، درانتظار مشاهده قدم های استوارتری از جانب ایالات متحده است. سوریه خواهان برقرای ارتباط است. دمشق مایل است آمریکا سفیر جدیدی در این کشور منصوب نماید و مذاکرات صلح را به پیش ببرد و پرسش این است که پیشبرد امورچگونه رخ خواهد داد. سوریه نگران است که آمریکا از دمشق می خواهد چند قدم بردارد، اما درعوض واشنگتن قدم های برابری برندارد. اما آمریکا می گوید به ما اعتماد کنید و قدم بردارید و اوباما درصدد است تا خاورمیانه را متحول کند.»
پال سالم، مدیرمرکز صلح کارنگی درخاورمیانه مستقر در بیروت می گوید:« بلندپروازی اصلی سوریه، بازپس گیری مناطق اشغالی بلندی های جولان از اسرائیل است و این امرمهمترین انگیزه سوریه برای ازسرگیری مذاکرات صلح خواهد بود. اظهارات دولت اسرائیل مبنی برعدم تمایل ازسرگیری گفتگوهای صلح، روند مذاکرات را درسایه ابرهای تیره فرو برده است. اگر عدم تمایل اسرائیل، روند صلح را با بن بست دیگری روبرو کند، درحالی که اسرائیل کماکان بلندی های جولان را در اشغال خود دارد، آن گاه سوریه و آمریکا باید مناسبات خود را درمسیر جدیدی بازبینی نمایند.»
سالم بر این باور است:« ایالات متحده محتاطانه، صبورانه و بدون عجله درصدد است تا مناسبات خود با سوریه را از سر گیرد. هنوزایالات متحده از مسیری که باید برای نزدیک شدن به سوریه برگزینند، مطمئن نیست وموارد ناخشنودی و سوتفاهم بسیاری موجود است، اما پرزیدنت اوباما متوجه است که برای اعمال تغییر واقعی درسیاستگذاری منطقه ای با سوریه باید ازاسرائیل نیز امتیازاتی دریافت کند.»
سالم تاکید می کند مواضع سوریه به بلندی های جولان وابسته اند و هرامر دیگری به بازپس گیری آن مرتبط خواهد بود.
شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۵:۳۸