رویارویی کلیسای کاتولیک با علم و دانش درفیلم تازه ای با شرکت تام هنکس

گزارش: آلن سیلورمن، خبرنگار صدای آمریکا در هالیوود

شهر جاودانی رم یک بار دیگر در زمینه داستان اسرارآمیز و هیجان انگیز فیلمی قرار گرفته است که از روی کتابی به قلم «دن براون» نویسنده نوول معروف «رمز داوینچی» ساخته شده است. فیلم رمز داوینچی با شرکت تام هنکس درسال ۲۰۰۶ تبدیل به یکی از پرفروش ترین فیلم های آن سال شد. در دومین بخش همین داستان نیز تام هنکس یک بار دیگر در صدد است تا برای جلوگیری از وقوع بلایای آسمانی، رمز کهنه ای را بشکافد. این فیلم تازه فرشتگان و اهریمنان نام دارد.

فیلم در مسیر شتابانی حرکت می کند که از یک آزمایشگاه علمی پیشرفته در مناطق کوهستانی سویس آغاز می شود و به دخمه های تاریک و قبور تاریخی رم و به قلب شهر مذهبی واتیکان ختم می شود. در فیلم نخست، رمز داوینچی، رابرت لنگدون، یک آمریکایی کارشناس ترجمه سمبل های قدیمی با ترجمه متونی از یک فرقه قدیمی به نام «اوپوس دی» و آشکار ساختن حقایقی موجب خشم و نارضایی مقامات واتیکان را فراهم می آورد. اما این بار واتیکان از رابرت لنگدون (تام هنکس) دعوت می کند تا برای کشف رموز کهنه ای که برای آشکار شدن دستورالعملی که در یک تابلوی نقاشی نهفته است به آن ها کمک کند.

از دوران گالیله تا کنون، گروه های مختلف از جمله دسته ای به نام «برادران اسرارآمیز»، رهبران کلیسای کاتولیک را متهم کرده اند که آن ها عمدا و از طرق مختلف از پیشرفت علم جلوگیری می کنند. به همین جهت نیز در فیلم تازه فرشتگان و اهریمنان یکی از همین گروه های مخالف مصمم است تا با استفاده از تکنولوژی مدرن دست به نابودی سیستم کلیسای کاتولیک بزند.

تام هنکس، بازیگر برنده جایزه اسکار، پیش از این همواره از شرکت در فیلم های دنباله دار خودداری کرده است اما این بار از بازگشت در نقش رابرت لنگدون استقبال می کند. علیرغم وجود صحنه های ماجراجویانه و مشکلی که در فیلم فرشتگان و اهریمنان وجود دارد، تام هنکس برخی از صحنه های به ظاهرساده تر را از لحاظ پیچ و خم های بازیگری صحنه هایی چالش آمیز می خواند: «همین دویدن توی خیابان های رم می تواند یک کار بسیار سخت و طاقت فرسا باشد. در تمام خیابان های سنگفرش شده این شهر که به شهر جاودانی معروف شده است یک قلوه سنگ صاف و یکدست پیدا نمی شود. وقتی مجبور به دویدن روی این سنگفرش های ناموزون می شوید، هریک از آن ها جنبه یک تله مرگ یا شکستن قوزک پا را دارد. این خیابان ها را برای قدم زدن آهسته و سرحوصله ساخته اند و نه برای دویدن. نمی دانم چطور است که هریک از ما بازیگران توانستیم بدون پاهای گچ گرفته و زانوهای خونین کار را به پایان برسانیم. حتما این هم یک مشیت الهی بوده است!»

ران هاوارد، کارگردان فیلم فرشتگان و اهریمنان که فیلم رمز داوینچی را نیز کارگردانی کرده است می گوید بخش عظیمی از این فیلم تازه شامل صحنه هایی از نمادها و تصاویر مذهبی و پیکرنگاری سینمایی است که از روی سمبل هایی که در بیرون و درون واتیکان برسر درساختمان ها و بناهای مختلف قراردارد که باوجود عدم همکاری واتیکان کار فیلم برداری از این نمادها برای من یکی از مشکل ترین چالش های موجود بود: «شما وقتی به رم می آیید تا فیلمی تهیه کنید در مرحله اول با این اخطار مقامات ایتالیایی روبرو می شوید که می گویند ما هیچگونه قدرت نفوذی در واتیکان نداریم.»

ران هاوارد می گوید: «تمام مجوزهایی که مقامات شهری برای فیلمبرداری به شما می دهند برای شهر رم است و اگر احیانا در یکی از صحنه ها گوشه ای از یکی از کلیساهای واتیکان نمایان شود تمام حمایت های این مقامات را از دست می دهید. با وجود همه این مشکلات ما توانستیم صحنه های منحصر به فردی را با موفقیت به پایان برسانیم.»

سخنگوی کلیسای کاتولیک این ادعای کارگردان فیلم، ران هاوارد را رد می کند و آن را نوعی بازاریابی برای کسب موفقیت در گیشه برای سازندگان فیلم می خواند: «خود کارگردان فیلم، ران هاوارد بر این مساله تاکید دارد که موضوع فیلم فرشتگان و اهریمنان و بعضی عوامل گنجانده شده در آن می تواند برای برخی از پیروان مذهب کاتولیک ناراحت کننده و برخورنده باشد. به ویژه موضوع برخورد آموزش های مذهبی با برخی از یافته های علمی. البته ما از دن براون نویسنده این کتاب جز این انتظار دیگری نداریم.»

ران هاوارد در پاسخ به این ادعا می گوید: «من فکر می کنم بررسی و جنجال دو مساله ای هستند که همه جا دست در دست حرکت می کنند. شیوه نوشتن دن براون در هر دو کتاب به صورتی است که اگر این بحث ها و بررسی ها وجود نداشته باشد فیلم مسلما دچار کمبودهای قابل توجهی خواهد شد.»

از سوی دیگر نویسنده کتاب دن براون امیدوار است که آثارش موجب ایجاد بحث و گفتگو شود اما می گوید او هم چنین امیدوار است که مردم تمام مطالبی را که در این دو کتاب گنجانده شده بی چون و چرا باور نکنند: «به هر صورت این ها داستان هایی نیمی خیالی هستند که بر مدار موضوعات واقعی می چرخند. من فقط امیدوارم تا این داستان ها باعث شود تا مردم خود برای یافتن واقعیت ها به پژوهش بپردازند و خودشان کشف کنند که کدام بخش از این داستان ها واقعی و کدام یک خیالی است.

من فکر می کنم این فیلم تازه نیز توانسته است از این لحاظ بسیار موفق باشد. این که تماشاگر را وادارد تا پس از تماشای فیلم به جستجو و تحقیق در مورد مسایل مطرح شده در آن بپردازد.»

ایوان مک گرگور، بازیگر اسکاتلندی تبار نقش کمرلنگو، یکی از مقامات کلیسای کاتولیک را بازی می کند که رابط مستقیم پاپ و یکی از شخصیت های کلیدی داستان فیلم فرشتگان و اهریمنان محسوب می شود: «این فیلم به شیوه فیلم های هیجان انگیز و مرتعش کننده قدیمی که از ریتمی شبیه به تک تک ساعت برخوردارند ساخته شده است و من خوشحالم که توانسته ام بخشی از آن باشم.»