گزارش فائزه المصری، خبرنگار صدای آمریکا در واشنگتن
دبورا برکه، در طول مدت ۲۵ سال گذشته، به عنوان یک مهندس معمار موفق و سرشناس به کار اشتغال داشته است. امروزه طرح های معماری برکه به عنوان برخی از برجسته ترین، مدرن ترین و مورد پسندترین بناهای ساختمانی معاصر مورد توجه قرار گرفته و او توانسته است ده ها جایزه معتبر معماری جهانی را از آن خود سازد. این طرح های زیبا و برجسته در عین حال نموداری از فلسفه و نگاه دبورا برکه به زندگی نیز می باشند. به عقیده این زن هنرمند، تنها تجهیزات و زیبایی برای یک بنای ساختمانی کافی نیست بلکه چگونگی استفاده از این بنا ها در رابطه با جوامع پیرامون آن نیز باید مد نظر قرار گیرد.
اخیرا انتشارات دانشگاه «یل» دست به کار بی سابقه ای زده است و برای نخستین بار کتابی از آثارخانم دبورا برکه (آرشیتکتی هنوز در قید حیات) را تحت عنوان مجموعه آثار یک آرشیتکت برجسته به چاپ رسانده است.
دبورا برکه تا کنون ده ها بنای چشمگیر ومنحصر به فرد را از طریق شرکت ساختمانی خود که در سال ۱۹۸۲ در شهر نیویورک تاسیس کرده ساخته است در همین شهر به دنیا آمده و در آن جا رشد و نمو کرده و با تماشای ساختمان ها و آسمان خراش های حیرت انگیز، تشویق شده است تا شغل معماری را برای خود انتخاب کند. او می گوید: «البته من در یک محله معمولی در ناحیه کوئینز در حومه نیویورک بزرگ شده ام جایی که صفی از خانه های کوچک در کنار هم ردیف شده اند. با این وجود هریک از این خانه ها شکل مخصوص خود را داشتند. من به عنوان یک دختر نوجوان در شب های تابستانی توی خیابان های این محله بالا و پائین می رفتم و به این خانه ها نگاه می کردم و سعی می کردم رابطه بین نمای خارجی آن ها با چراغ های کوچک و بزرگ را با آن چه این نماهای بیرونی از داخل این خانه ها به من می گفت را حس کنم.»
دبورا برکه در ادامه این سخنان می گوید: «خوب به خاطر دارم چهارده ساله بودم و یک شب گرم و تابستانی ماه اوت بود و من به خانه برگشتم و به پدر و مادرم گفتم من می خواهم آرشیتکت بشوم.»
از همان زمان تا کنون، برای دبورا برکه، رابطه میان نمای بیرونی خانه ها و داخل آن ها از جاذبه خاصی برخوردار است. او معتقد است که ساختمان ها چه مسکونی و چه غیر مسکونی نقش مهم و اساسی در زندگی یکایک ما ایفا می کنند. این ها اماکنی هستند که ما در آن ها زندگی می کنیم، کار می کنیم، به پرستش می پردازیم و از هنر و موسیقی لذت می بریم: «بعضی از این ساختمان ها ماکنی هستند که ما با آن ها یک رابطه بسیار نزدیک داریم. مثل خانه مسکونی یا محل کارمان. برخی دیگر ازآن ها تا این حد به ما مربوط نمی شوند اما به هرحال بخشی از زندگی ما را تشکیل می دهند و در ذهن ما حضوری روشن دارند مثل ساختمان هایی که در راه مدرسه یا رفتن به سر کار از کنار آن ها رد می شویم.»
برکه می گوید، به همین دلیل است که یک آرشیتکت یا معمار خوب باید به خوبی از این مساله آگاه باشد که نوع معماری او چه اثراتی روی دیگران خواهد گذاشت.
من فکر می کنم یک مهندس معمار باید بتواند به هر دو جنبه این مساله توجه کند. این که من به عنوان یک آرشیتکت برای تو به عنوان کسی که از طراحی وساختمان من استفاده می کند ارزش قایلم و برایم مهم است که تو هنگامی که از کنار ساختمانی که من ساخته ام رد می شوی چه احساسی داری.برکه درادامه این سخنان می گوید: «مهم نیست اگر شما هرگز داخل این ساختمان نشوید یا ندانید که در داخل آن چه می گذرد اما چیزهایی مثل سطح نمای بیرونی، اندازه آن در رابطه با ساختمان های دیگر و خلاصه این که آیا وجود این ساختمان تازه می تواند به شما حالت آرامش لازم را القا کند یا نه اهمیت خاصی در طرح های من دارد.»
برکه می گوید به نظر او این اصول و اساس معماری است که او به آن اعتقاد دارد و بر آن نام «معماری برای هر روز» را گذاشته است. او به طرح های شیک وساده ای که در جای خود قرار گرفته اند علاقمند است. این ساختمان ها به عقیده او هیچ کجای دیگر نمی توانستند ساخته شوند جز همانجا که هستند!
برکه می گوید: «من فکر می کنم ما در حال حاضر در دنیایی زندگی می کنیم که اغلب اماکن شبیه به هم هستند. یک حالت نامکانی در این شبیه بودن وجود دارد که مرا به شدت آزار می دهد. من دوست دارم هر ساختمانی و هر محله ای شکل منحصر به فرد خود را داشته باشد. این به هیچ وجه به این معنی نیست که من در قرن بیست و یکم دنبال طرح های قدیمی رفته ام. بلکه منظور من این است که شما باید هنگام طرح ساختمان شرایط محیط پیرامون خود را هم در نظر بگیرید.»
در کتاب تازه انتشارات دانشگاه یل، که تریسی مایرز آن را گردآوری کرده است، بیش از ۲۱ طرح از آثار معماری دبورا برکه جمع آوری شده است. ساختمان هایی که او در سواحل ایالت فلوریدا ساخته است، یا ساختمان بانک اروین در شهر کلمبوس در ایالت ایندیانا. این ساختمان شامل یک جعبه بزرگ شیشه ای است که به حالتی معلق در طبقه فوقانی آن قرار گرفته و اجازه می دهد که نورخورشید به درون ساختمان بتابد. هم چنین موزه و هتل قرن بیست و یکم در شهر لویی ویل در کنتاکی.
برکه می گوید: «ما یک انبار بزرگ و متروکه قرن نوزدهم در منطقه پایین شهر لویی ویل را برداشتیم و آن را تبدیل به هتلی کردیم که یک موزه هنری در داخل آن قرار گرفته است.»
دبورا برکه معتقد است که این نوع ساختمان های قدیمی ، از انرژی نهفته ای برخوردارند :«از بین بردن چنین اماکنی یعنی از بین بردن این انرژی های نهفته و به همین دلیل هم من تصمیم گرفتم که بجای انهدام انبار قدیمی، آن را درقلب یک ساختمان تازه جای دهم و آن را یک بار دیگر به صورتی مدرن داخل جامعه و زندگی روزمره مردم کنم.»
طرح ساختمایی که دبورا برکه برای دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه یل ساخته است نیز در این کتاب تازه گنجانده شده است: «این برای من افتخاری بود که بتوانم کارم را مورد استفاده افراد خلاق قرار بدهم. من نخواستم طرحی بسازم که نشان دهد من چه آرشیتکت خوبی هستم بلکه می خواستم مقادیر زیادی فضای باز و آزاد در اختیار این هنرمندان جوان بگذارم که در آن بتوانند به اهمیت و ویژه گی های کار خودشان پی ببرند.»
با این همه دبورا برکه معتقد است که طرح های ساده او امروز بیش از همیشه مورد نیاز مردم هستند: «قرن بیست و یکم در سال ۲۰۰۰ آغاز نشد بلکه در پاییز امسال آغاز شد و هنگامی که با درهم شکستن وضعیت اقتصادی ما متوجه شدیم که باید به روش های تازه ای برای ساختن ساختمان ها رو آوریم. مساله کمبود انرژی یکی از مسایل مهمی است که از طریق ایجاد ساختمان های ساده می توان با آن برخورد مثبتی داشت.»
برکه می گوید: «من فکر می کنم که ما امروز یک شیوه معماری لازم داریم که بتواند علاوه بر نشان دادن حساسیت نسبت به مسایل خاص زندگی بشر روی کره زمین بتواند پاسخگو به نیازهای تازه جامعه باشد. معماری که در آن سادگی نموداری از زیبایی است و نه وسایل ساختمانی گرانقیمت و ساختمان های سردرگم و پیچیده.»
دبورا برکه امیدوار است که مطالعه کتاب طرح های معماری او بتواند انگیزه ای باشد برای نسل تازه ای از معماران جوان تا آن ها هم بتوانند با ادغام سادگی و زیبایی اثرات تازه ای بر روی نمای بیرونی محل زندگی خود بگذارند.