سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا ضمن تسلیم آخرین یافته های خود در زمینه آلاینده های محیط زیست خواستار بازنگری در قوانین و نحوه اجرای آن شد تا از آن طریق امکان کاهش گازهای گلخانه ای و دست یابی به استانداردهای مصوبه هوای پاک که بیش از ۴۰ سال قدمت دارد، فراهم آورد. این خبر روز گذشته به دنبال قطعنامه اخیر سازمان جهانی بهداشت در کنفرانس کپنهاگ منتشر شد که تأکید می کرد که دولت ها می بایست سلامت محیط زیست، گرمایش کره زمین و تغییرات اقلیمی را به دلیل اثر مستقیم بر سلامت مردم، در اولویت و مرکز توجه سیاستهای توسعه ای خود قرار دهند.
گرمایش کره زمین وگازهای گلخانه ای حاصل فرآیند پیچیده تولید وتراکم گاز دی اکسید کربن است که بخشی از آن در نتیجه فعالیت های متابولیکی موجودات زنده وقسمت عمده دیگر پسمانده فرایند سوختهای فسیلی می باشد. گاز دی اکسید کربن مانند عایق عمل می کند و تولید بیش از حد دی اکسید کربن و باقی ماندن آن درلایه های هوای اطراف کره زمین منجر به گیر افتادن هوای گرم در سطح کره زمین می شود. تأثیر بلاواسطه این افزایش دما ذوب یخ های قطبی و بالا رفتن سطح آب های آزاد است که به نوبه خود باعث ازبین رفتن و غوطه ور شدن بسیاری از سرزمین های اطراف دریاها می شود.
اثرات بسیار مهم دیگری نیز وجود دارد که ممکن است در ابتدا جلب نظر نکند. بسیاری از موجودات زنده نسبت به تغییرات ناچیز دما حساسند و تغییر پایدار درجه حرارت می تواند آن گونه گیاهی یا جانوری را نابود کند و تعادل محیط زیست را بر هم بزند. معنای تعادل در محیط زیست آن است که هر موجود زنده و حتی غیر زنده در زنجیره ای از کنش و واکنش های اساسی و ضروری اکو سیستم شرکت جسته وانقراض آن گونه حتی اگر به چشم نیاید میتواند باعث از بین رفتن یک گونه دیگر یا افزایش جمعیت آن شود که در هردو صورت سلامت محیط و جانداران به مخاطره می افتد. به همین دلیل است که سخنرانی افتتاحیه کپنهاگ با این سخن آغاز می شود، «تغییرات اقلیمی عواقب جدی بر سلامتی انسان دارد تا آنجا که می توان نتیجه گیری کردهرچه میزان کربن در محیط بیشتر شود سلامتی کمتر خواهد شد» و این جدا از تأثیری است که کربن بر کیفیت آب ،غذا و هوای در دسترس بشرمی گذارد. افزایش کربن و گرمایش زمین می تواند الگوی ابتلأ به بیماری های عفونی را تغییر دهد زیرا به فرض می تواند هوای مناطقی را که بیش از این در آن امکان زنده ماندن و بقأ پشه عامل انتقال مالاریا یا سالک نبود به گونه ای تغییر دهد که این بیماری ها در آن مناطق نیز ایجاد شود و از آنجا که مردم در مناطق جدید از ایمنی طبیعی نسبت به بیماری و عامل بیماریزا برخوردار نیستند گسترش و همه گیری بیماری به سرعت اتفاق افتاده و غیر قابل کنترل شود.
به گزارش این سازمان، سالانه بیش از ۱۵۰هزار مرگ مستقیمأ از تغییرات اقلیمی و جوی ناشی می شود. ۸۵% این مرگ ها در کودکان کشورهای در حال توسعه و در اثر سؤتغذیه ، قحطی، مالاریا و اسهال اتفاق می افتد.تجارب مثبت برخی کشورها در چند دهه آخر قرن بیستم در وضع قوانین و مقررات برای کاهش آلاینده های محیطی نتایج قابل توجهی به بار آورد. این نتایج شامل؛ کاهش ۲۵% از بار جهانی بیماری ها و پیشگیری از ۶میلیون مرگ در سال بود. این مرگها به طور عمده ناشی از آلودگی هوای فضاهای باز و سربسته، بیماری های قلبی-ریوی و سوانح رانندگی می باشد.سهم اصلی در ایجاد این پیشرفت، تغییر اساسی درالگوی مصرف انرژی و گسترش سیستم عمومی حمل ونقل با استفاده از انرژی های پاک است.
گرچه محیط زیست و آلودگی آن موضوعی جهانی است و از منظر فاجعه انسانی تفاوتی بین ۷۰ هزار مرگ ناشی از امواج هوای گرم سال ۲۰۰۳ در اروپا و کشتار امروزی مالاریا در آفریقای مرکزی نیست، اما واقعیت آن است که مجموعه شرایط نابسامان اقتصادی و اجتماعی کشورهای در حال توسعه موجب تشدید عوارض این آلودگی و مرگ های زودرس در مردم فقیر و آسیب پذیر این مناطق خصوصأ زنان، کودکان و افراد مسن می گردد. شرایط جغرافیایی نیز در وخامت اوضاع تأثیر می گذارد، مناطق کوهستانی دور از دسترس، کویرهای خشک، شهرهای واقع شده در مصب رودخانه های بزرگ یا ساحل دریاها همگی با احتمال خطر اضافی مثل سیل، زلزله یا سونامی مواجهند.
سازمان جهانی بهداشت اعتقاد دارد جهان برای حل این مسئله باید چندین گام اساسی بردارد، که این گام ها عبارتند از:
۱-افزایش آگاهی جهانی از مجادلات زیست محیطی در سطح بین المللی و تصمیم گیری های مربوط به این عرصه.
۲-تقویت انگیزه درپیشگیری و پی گیری بیماری ها وعوارض جانبی ناشی از گازهای گلخانه ای.
۳-حمایت مالی و تدارکاتی از جمع آوری شواهد و پژوهش های علمی در محیط زیست.
۴-افزایش توان سیستم مراقبتهای بهداشتی در مقابله برنامه ریزی شده با شراط حاد و مزمن و اورژانس های مرتبط با سلامت محیط زیست همچون نشت آلودگی های سمی .
منابع:
-وب سایت سازمان جهانی بهداشت، قطعنامه کپنهاگ/ژنو. ۱۱مارچ ۲۰۰۹
-سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا.
-واشینگتن پست.