پیتر فدینسکی، خبرنگار صدای آمریکا، مسکو
روسیه اولین مجموعه سه جلدی اسناد مربوط به قحطی فاجعه بار اتحاد شوروی در اویل سال های ۱۹۳۰ را منتشر کرده است.
مقامات روسیه ادعا می کنند این قحطی فراگیر ثمره سیاست های انحرافی کرملین بوده اما در اوکراین، این قحطی گسترده نسل کشی محسوب می شود.
اولین مجموعه سه جلدی قحطی اتحاد شوروی در اویل سال های ۱۹۳۰ شامل ۶ هزار صفحه سند است که بخش اعظم آن به تازگی از سوی مقامات روسیه علنی شده اند.
انتشار این اسناد پس از چندین دهه صورت گرفته که اشاره به قحطی ، حتی توسط بازماندگان آن نیز ممنوع شده بود.
این کتاب و دیسک فشرده همراه آن توسط تاریخ شناسان و کارشناسان آرشیو روسیه در یک کنفرانس مطبوعاتی در ۲۵ فوریه ارایه شد.
نتیجه گیری کارشناسان تاریخی مبنی بر این که قحطی اوکراین و قربانیان آن که اکثرا از طبقه کارگر و زمین دار بودند با موضع گیری کرملین که ادعا می کند طبقه اجتماعی این افراد و نه ملیت آن ها عامل کشته شدنشان بوده است، همخوانی دارد.
بنا به تعریف سازمان ملل، نسل کشی عملی ست که به نیت از میان بردن همه و یا بخشی از یک گروه ملی، نژادی، قومی و یا مذهبی صورت می گیرد، اما طبقه اجتماعی در این تعریف ذکر نشده است.
تاریخ شناسان براین باورند ژوزف استالین، دیکتاتور شوروی نه تنها با هدف سرکوب گسترده مخالفت با مالکیت اشتراکی، بلکه به منظور صادرات غله برای خرید اسلحه و سرمایه گذاری صنعتی ، دستور توقیف غله در مناطق حاصلخیز روسیه ، اوکراین ، قزاقستان، شمال قفقاز را صادر کرده بود.
ویکتور کوندراشین، کارشناس تاریخ روسیه می گوید:« سیاست های انحرافی عامل وقوع قحطی بود و هدف دیگری را دنبال نمی کرد و هیچ کس، حتی استالین برای قحطی برنامه ریزی نکرده بود. قحطی در پی سیاست های اشتباه و خطای محاسباتی در مرود سیاست مالکیت اشتراکی رخ داد. ولادیسلا ورسیتوک، تاریخ شناس و معاون موسسه یادبود ملی اوکراین با رد ادعای کوندراشین به سخنرانی ژانویه ۱۹۳۳ استالین اشاره می کند که دیکتاتور شوروی در آن به طور ویژه رعیت های اوکراین را تهدید کرده و گفته بود « اگر غله های خود را به ما ندهید، مجازات خواهید شد».
در اوکراین از این قحطی به عنوان هولومودور و یا مرگ ناشی از گرسنگی مفرط یاد می شود و وقوع آن نسل کشی قلمداد شده است.
ورستوک یادآوری می کند: « هدف استالین سرکوب یک نافرمانی مدنی جمهوری بود تا پیام آشکار ایجاد یک اتحاد شوروی مرکزی را به دیگران نیز ارسال کند. اتحاد شوروی سال های ۱۹۲۰ به اتحاد شوروی که مردم هنوز به یاد می آورند و یک کشور متحد پس از جنگ که به طور رسمی به دو جمهوری تقسیم شده بود شباهت چندانی نداشت. این ساختار پس از هولومودور پدید آمد و شکستن اوکراین در واقع با هدف به اطاعت واداشتن جمهوری های ضعیف دیگر به اطاعت مطلق ازاستالین بود که در واقع چنین هم شد و قحطی تحمیلی در مناطق روستایی اوکراین و سپس گسترش آن در شهرهای بزرگ امری بود که به مناطق شهری روسیه سرایت نکرد. در ضمن دستور سال ۱۹۳۳ مبنی بر منع شهروندان اوکراین از ترک جمهوری در جستجوی غذا و به طور همزمان قتل عام رهبران و روشنفکران مستقل در اوکراین، اقداماتی هدفدار بودند. مدارس روس زبان روسیه جایگزین مدارس اوکراینی شدند و تازه واردان از سایر جمهوری های شوروی نیز به مناطقی فرستاده شدند که در پی قحطی مفرط قربانی شوند. هیچ کس سعی نکرد از روسیه به اوکراین فرار کند.»
ولادیمیر کوزلو، رئیس آرشیو ملی رویسه ادعای نسل کشی بودن قحطی را رد می کند و می گوید حتی یک سند وجود ندارد که به طور غیر مستقیم از اتخاذ سیاستی علیه مردم اوکراین و مغایرت با سایر مناطق و نیز به هدف نسل کشی حکایت کند.
مقامات روسیه رهبران اوکراین را به سیاسی کردن قحطی و تفرقه انداختن بین ملت های دو کشور متهم می کنند.
روسیه و اوکراین حتی بر سر تعداد قربانیان نیر اختلاف نظر دارند. اوکراین تعداد قربانیان را بین ۶ تا ۱۰ میلیون ارزیابی کرده است.
برخی کشورها از جمله ایالات متحده ، کانادا، استرالیا، ایتالیا و لهستان، هومولودور را نسل کشی قلمداد می کنند.
ویکتور یوشنکو، رئیس جمهوری اوکراین در نوامبر گذشته استالین را عامل قتل عام این افراد دانست.
وی مصرانه از جمهوری خواهای شوروی سابق و بویژه فدراسیون روسیه خواسته است تا هم صدا جنایت های استالین و سیاست های سرکوبگرانه اتحاد شوروی را محکوم کنند. کرملین هنوز به اظهارات یوشنکو واکنشی نداده است.
اما دیمیتری مدودف، رئیس جمهوری روسیه دعوت حضور در ۷۵ مین سالگرد یادبود وقوع قحطی در کی یف را رد کرده است.
پنجشنبه ۶ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۱۹:۰۳