لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
شنبه ۶ مرداد ۱۴۰۳ ایران ۱۲:۰۳

گزارش هنری: نمایشگاه عکاسی «روزی که فروغ را در باغچه کاشتند» در سالمرگ فروغ


روز بیست و چهارم بهمن ماه؛ ۴۲ سال از مرگ فروغ فرخزاد می گذرد اما گذشت سال ها تاثیری بر جایگاه بلند او در شعر نو و معاصر ایران نداشته است.

اخیرا نمایشگاهی از عکس های یحیی دهقان پور در گالری ابریشم تهران به نمایش گذاشته شده است . وی که در آن زمان عکاس جوانی بود ، از مراسم تشییع جنازه فروغ از پزشکی قانونی در کاخ دادگستری تا امامزاده اسماعیل قلهک- جایی که جسد او در آنجا شسته شد- و سرانجام تا ظهیرالدوله- جایی که او به خاک سپرده شد- عکسبرداری کرد.

فروغ، چهارمین فرزند توران وزیری تبار و سرهنگ محمد فرخزاد است که در دی ماه ۱۳۱۳ متولد شد و در بهمن ۱۳۴۵ در یک تصادف خودرو در جاده دروس قلهک درگذشت.

نخستین کتاب شعر فروغ «دیوار» در سال ۱۳۳۵ منتشر شد و کتاب «عصیان» در ۱۳۳۷ به چاپ رسید.

در شهریور ۱۳۳۷ او با ابراهیم گلستان نویسنده و فیلمساز فیلم های موج نوی آن زمان ایران آشنا شد و در « گلستان فیلم »، استودیویی که متعلق به او بود به کار فیلمسازی مشغول شد. این آشنایی زندگی فروغ را در مسیر تازه ای قرار داد و او را متحول ساخت.

فروغ در سال ۱۳۴۱ فیلم مستند « این خانه سیاه است» را که زندگی جذامیان را در آسایشگاهی در تبریز نشان می داد ساخت که این فیلم در داخل و خارج از ایران مورد توجه شدید منتقدین قرار گرفت. یک سال بعد، فروغ در نمایشنامه «شش شخصیت در جستجوی نویسنده» نوشته نمایشنامه نویس ایتالیایی، لوئیجی پیراندلو و به کارگردانی پری صابری شرکت کرد. در اواخر همان سال فروغ مجموعه «تولدی دیگر» را از طریق انتشارات مروارید منتشر کرد. در زمستان سال ۱۳۴۳ « این خانه سیاه است» جایزه بهترین فیلم مستند را در جشنواره اوبرهاوزن از آن خود ساخت. در آبان ۴۳ « ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» منتشر شد.

پس از مرگ فروغ چند عکس از مجموعه عکس های دهقان پور در مطبوعات آن زمان به چاپ رسید اما دهقان پور ظاهرا وجود این عکس ها را به مدت چهل سال فراموش می کند: « این عکس ها را کاملا فراموش کرده بودم تا روزی که مطلبی از مسعود بهنود خواندم که نوشته بود شاملو در مراسم تشییع جنازه فروغ حضور نداشته است. یاد این عکس ها افتادم و مطمئن بودم بهنود اشتباه کرده است. نگاتیوها را یافتم و به چاپ سپردم. جالب است که عکس خود بهنود را هم در این مراسم پیدا کردم.»

عکس ها بنا بر نوشته منتقدین هنری داخل کشور، هرچند برای هم نسلان فروغ از حال و هوایی نوستالژیک برخوردار است اما بیشترین تعداد تماشاگران جوان را به گالری کشانده است که در لابلای این عکس های قدیمی به دنبال چهره های آشنای امروز می گردند.

دهقان پور عکس های پرجمعیت مراسم تشییع جنازه فروغ را به اندازه بزرگ تری به همراه اسامی افراد معروفی که در آن ها حضور دارند به دیوار نمایشگاه زده است تا دیدار کنندگان بتوانند آن ها را شناسایی کنند.

در میان این چهره های معروف تصویر جوانی های احمدرضا احمدی، عباس کیا رستمی ، مسعود کیمیایی، پری صابری ، صفدر تقی زاده ، احسان نراقی، مسعود بهنود، پوران فرخزاد و افراد معروف دیگری دیده می شود. دهقان پور عکس احمد شاملو و جلال آل احمد را از این میان بریده و آن ها را با قطع بزرگ تری به طور جداگانه چاپ کرده است.

ابراهیم گلستان، فیلمساز و نویسنده سرشناس ایرانی ساکن انگلستان، چندی پیش پس از سی سال سکوت برای نخستین بار موافقت کرد تا در یک جلسه پرسش و پاسخ با دکتر عباس میلانی، رییس بخش مطالعات ایرانی دانشگاه استنفورد در شمال کالیفرنیا شرکت کند. در این جلسه شرکت کنندگان همواره از او درباره فروغ سئوال می کردند اما گلستان اصرار داشت که ارتباط او با فروغ یک مسئله کاملا خصوصی است.

دکتر میلانی در همین جلسه توضیح داد که موضوع رابطه هشت ساله میان گلستان و فروغ فرخزاد موضوعی است که سال ها مورد بحث و بررسی و حتی کنجکاوی مردم بوده است.

گلستان در اینجا فروغ را« زنی شاد و خوشحال خواند و این که بسیاری از مردم از جمله افراد خانواده او درباره او چیزهایی می گویند بدون این که بدانند او واقعا چه نوع آدمی بوده است». آقای گلستان در مقابل سئوالات بعدی و اصرار میلانی که معتقد است ثبت و نگارش وقایع در باره رابطه میان ابراهیم گلستان و فروغ فرخزاد مهم و ضروری است گفت: « هیچ یک از این سئوالات ارزش جامعه شناسی ندارند و سئوالاتی خصوصی محسوب می شوند». او در خاتمه درباره فروغ فرخزاد گفت:« بسیاری از کسانی که اشعار او را خوانده اند و هنوز هم می خوانند اصلا مفهوم این اشعار را نمی فهمند.
XS
SM
MD
LG