اول بسراغ آزادی میروم. بسراغ آن چیزی که گاه از تنفس نیز گرانبها تر است و برای همین است که جان های بیشماری در راهش از دست رفته است.
اما در آنچه به آزادی مربوط است، سی سال است که قلم ها را شکسته و بندها را در بندهای زندان به دهان آنان که از آزادی سخن میگویند، بسته اند.
به سراغ برابری میروم. به آنچه که والا ترین جلوه اش در برابری زن و مرد متبلور میشود و در این مورد باید اذعان کنیم که حد اقل نظام قضائی جمهوری اسلامی ایران در یک مورد و آن هم در اجرای حکم مجازات سنگسار، زن و مرد را کاملاً با یکدیگر برابر دانسته است.
... و چنین است که برای نخستین بار در درازای پس از انقلاب ایران که آزادی را بسته، برابری را شکسته و عدالت اجتماعی را گسسته است؛ امید شکوفا میشود.
گفتگوی تمدن ها و محمد خاتمی
... و باز هم چنین است که سید محمد خاتمی در نطق های مبارزاتی خود در شهریور ماه سال ۱۳۷۵ خورشیدی امید را در دلهای بیشماری شکوفا میکند چرا که از یک پدیده جدید – حداقل در نزد آنانی که افراط گرایانه به مسائل اجتماعی مینگرند – از گفتگوی تمدن ها سخن میگوید.
گفتگو در باره آزادی، برابری و عدالت اجتماعی در سال های پس از انقلاب بسیار بندرت اتفاق می افتد. اما در هشت سالی که حجت الاسلام محمد خاتمی ریاست جمهوری را بر عهده داشت؛ محیط سیاسی ایران که از اواخر دوره دوم ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی اندکی باز شده، باز تر میشود.
با این همه در دوران ریاست جمهوری آقای خاتمی نیز که خود یکی از ایده ئولوگ های نظام جمهوری اسلامی ایران است، موارد بارزی از نقض حقوق بشر دیده میشود، مواردی از نقض حقوق بشر مانند حمله به خوابگاه دانشجویان دانشگاه تهران در هیجدهم تیرماه سال ۱۳۷۸ که طی آن یک دانشجو کشته شده و تعدادی نیز زخمی میشوند.
با این همه باید گفت که وی در آن روزگار توانسته بود امید و انتظار را در اندیشه بسیاری از هواداران خود که به اصلاح طلبان شهرت داشتند؛ بوجود آورد. در دوره ای که به دوران اصلاحات شهرت یافته است.
در دوران هشت ساله ریاست جمهوری آقای خاتمی امید به اصلاحات آنچنان شور و شعفی بپا میکند که بی شک حتی خود نظام نیز در انتظارش نیست.
نویسنده آمریکای «کتاب ملاهای میلیونر»* که تبار روسی دارد، در کتاب خود در آنچه به جنبش دانشجوئی ایران در آن روزگار بر میگردد، از بی میلی و کاسته شدن علاقه دانشجویان به جهت عدم دسترسی به فرصتها، از تنگ حوصلکی آنان از محیط و از نا امیدی آنان از نظام روحانی که بالاًخره آنان را به خیابان ها کشانده، سخن میگوید.
وی مینویسد در بسیاری از شبها دانشجویانی که طرفدار دموکراسی هستند، گرد هم میآیند و معمولاً در چنین مواردی
هنگامی که اغتشاش ها اوج میگیرد، همسایگان از خانه های خود بیرون آمده، سوار اتومبیل هایشان شده و بوق زنان از منطقه ای که بنظر خطرناک میرسد؛ دور میشوند. از دست شبه نظامی هائی دور میشوند که گفته میشود شبه نظامی های حزب اللهی هستند که توسط حکومت از گوشه و کنار استخدام شده اند. تا هر زمان که لازم باشد یا هر وقت که لازمشان داشته باشند؛ خبر شوند.
شبکه خبری BBC پس از بروی کار آمدن آقای خاتمی مینویسد که وی قول انجام تغییرات را بمردم ایران داده است و به همین سبب زنها و جوانان با شور و شعفی که در انتخابات پیشین ایران دیده نشده به وی راًی داده اند.
«Elaine Sciolino» خبرنگار روزنامه نیویورک تایمز در آن روزها مینویسد که وی – آقای خاتمی – تنها من را شیفته خود نکرد؛ بلکه تمام مردم کشور را شیفته خود کرد.
