برای آن دسته از خوانندگان جوانی که پس از انقلاب بدنیا آمده و طبیعتاً روزهای پیش از آن را ندیده اند، لازم بیاد آوری است که در گذشته قدرت نظامی ایران در حدی بود که صدام حسین جسارت حمله به ایران را نداشت. اما پس از انقلاب ایران گفته شد که با توجه به تضعیف نسبی ارتش، وی اندیشه حمله به خاک ایران را بخود راه داد. علاوه بر آن تز صدور انقلاب اسلامی آیت اله خمینی نیز در آن روزها نگرانی ویژه ای را در دنیای عرب به ویژه در عراقِ به رهبری صدام حسین بوجود آورده بود.
نگرانی صدام حسین از قدرت نیروی هوائی ایران
صدام حسین ماه ها پیش از تجاوز بخاک ایران، از قدرت خود برای حمله به ایران اطمینان داشت و تنها نگرانی اش هنوز هم توانائی جنگی نیروی هوائی ایران بود. به همین سبب وی حمله خود را با هواپیماهای جنگنده میگ ۲۱ و میگ ۲۳ ابتدا از فرودگاه مهرآباد شروع کرد و سپس به فرودگاه های دوشان تپه در حوالی تهران پارس و همچنین تبریز، باختران، اهواز، دزفول، ارومیه، همدان، سنندج و آبادان کشاند. اما نیروی هوائی ایران که هنوز هم از قدرت پیش از انقلاب برخوردار بود، توانست در برابر صدام حسین مقاومت کند و تقریباً چنین هم شد.
عراقی ها نتوانستند پایگاه های وسیع هوائی ایران را منهدم کنند، در نتیجه در ظرف چند ساعت فانتوم های F-4 نیروی هوائی ایران از همان پایگاه هائی که بمباران شده بودند، بلند شده و با موفقیت به هدف های مهم استراتژیکی عراق که در نزدیکی شهرهای بزرگ آن کشور بود؛ حمله کردند. فانتوم های F-4 با خسارات بسیار اندکی به پایگاه های خود باز گشتند.
در آن روزها سخن از آن بود که جمهوری اسلامی ایران بر پایه استقلال ملی بنا شده است، بر پایه ای که رنگ ضد استعمار بر خود دارد و کاملاً یکدست و شفاف است.
اما در آنچه به چهارچوب جمهوری اسلامی ایران ارتباط پیدا میکرد – چه در نخستین سال تاًسیس جمهوری اسلامی ایران و پیش از حمله عراق و چه طی هشت سالی که جنگ توجه اکثریت مردم را از سایر مسائل اجتماعی – اقتصادی بر گرفته و تنها بخود اختصاص داده بود - نظام جمهوری اسلامی ایران، یک نظام حکومتی یکدست و شفاف نبود. قتل ها و اعدام های ارتشی ها، مقامات دولت پیشین و بسیاری دیگر که حتی فرصت دفاع از خود را نیافتند؛ مؤید این گفته است. چرا که در یک نظام حکومتی شفاف، باید به متهمان فرصت دفاع از خود داده شود.
در آن روزها اما... حتی در داخل خود نظام نیز یکپارچگی وجود نداشت. بازداشت ها و اعدام های بیشماری که در ماه های نخست پس از انقلاب ایران اتفاق افتاد؛ دلیلی است بر این گفته ها.
یکی از خبرنگاران کار کشته و با سابقه روزنامه نیویورک تایمز بنام " استفان کینزر" که هم خبرنگار است و هم یک "آکادمیسین" میگوید تغییر چگونگی روابط ایران و آمریکا از روابط نزدیک به روابط خصمانه، نقشی در شکل دادن به اندیشه صدام حسین برای تجاوز عراق به ایران داشت. " استفان کینزر" بر این باور است که پس از آن که جنگ ایران و عراق در جهت مخالف و علیه عراق شکل گرفت، آمریکا به عراق کمک کرد.
گفته میشود در حقیقت، کشاندن جنگ به جنگی فرسایشی از سوی نظام حکومتی ایران دو دلیل داشت. اول آن که جامعه جهانی، عراق را وادار به پرداخت خسارت و غرامت به ایران بکند و امید دوم آن بود که صدام حسین را از قدرت کنار زده و یک دولت شیعه را بر پایه دکترین صدور انقلاب اسلامی آیت اله خمینی بر سر کار بگزارند.
صدام حسین در روزهای نخستین پس از انقلاب ایران تلاش داشت تا رابطه خوبی با ایران برقرار کند و به همین سبب از هیئتی به ریاست مهدی بازرگان نخست وزیر ایران برای سفر به عراق با هدف بهتر شدن روابط دو کشور دعوت کرد اما شکست دولت میانه روی بازرگان در مدتی کمتر از یک سال این سفر را عملی نکرد.
پیش از تجاوز صدام حسین به خاک ایران، دو کشور درگیر اختلاف های مرزی بودند. در حقیقت پس از آن که انقلاب ایران صورت گرفت، کشمکش های مرزی بین ایران و عراق به مدت ده ماه در مورد تسلط بر اروند رود که در بخشی دو کشور را از هم جدا میکند؛ بالا گرفت. با این همه این اختلاف ها در حدی نبود که صدام حسین بتواند تجاوز خود را به خاک ایران موجه جلوه دهد.
اما اختلاف نظرها در آنچه به شهروندان ایران و عراق ارتباط داشت، کاملاً متفاوت بود. واقعیت آن بود که بسیاری از عراقی ها و ایرانی ها کم و بیش طرف مقابل را به آغاز جنگ متهم میکردند.
یکی از شبکه های خبری خارجی ۲۵ سال پس از حمله عراق به ایران با دو کهنه سرباز ایرانی و عراقی گفتگوئی انجام داده است. در این سخنان، در آنجه که به دید گاه سرباز عراقی مرتبط است، وی ایران را مسبب وقوع این جنگ میشناسد. سربازی که نه تنها خود، بلکه چهار نفر از برادرانش در جبهه های جنگ ایران و عراق شرکت داشته اند.
... و در سوی دیگر، سربازی که هنگام حمله عراق به ایران در دانشگاه مشهد به تحصیل اشتغال داشته و به همراه دوستانش تقریباً در تمام طول جنگ در جبهه خدمت کرده است؛ شواهد نشان دهنده آنست که ارتش عراق ابتدا جنگ را شروع کرده است.
با این همه وی میگوید هیچ مقام مستقلی در این مورد هنوز اطلاعیه ای صادر نکرده است. در این باره که چه کسی جنگ را آغاز کرد؟؟؟
