بیل راجرز، خبرنگار صدای آمریکا، واشنگتن
تلفن های همراه نمونه خوبی از آنچه امروزه جهش تکنولوژی می نامند، هستند.
کالایی که به شهروندان کشورهای در حال توسعه اجازه می دهد بدون نیاز به سرمایه گذاری سنگین برای خط تلفن ثابت، از مزایای یک شبکه پهناور و قابل اعتماد ارتباطی بهره مند شوند.
تلفن های همراه مجهز به اینترنت، گوشه ای از یک انقلاب مخابراتی هستند که در ساختارهای اقتصادی نوپا به بالا بردن درآمدها و حتی به جلوگیری از شیوع بیماری ها کمک شایانی می کند.
عبدالوکیلی، صاحب یک خشکبار فروشی در روستای داوکو واقع در ۴۰ کیلومتری شمال کابل است.
او درباره تغییرات شگرفی که تلفن همراه برای او به ارمغان آورده است، چنین می گوید :« ما در گذشته برای سفارش کالاها ناچار بودیم به شهر سفر کنیم. ولی اکنون با یک تلفن همه چیز حل می شود و هزینه خیلی پایینی برای ما دارد.»
بنا به گفته «اتحادیه بین المللی مخابرات»، هم اکنون ۷۲ درصد جمعیت افغانستان تحت پوشش شبکه تلفن همراه قرار دارند.
این در حالی ست که از هر صد شهروند افغانستان، تنها یک تن دارای خط تلفن ثابت است.
گسترش سریع تلفن های همراه در کشورهای در حال توسعه مانند افغانستان به چند دلیل روی می دهد.
اندرو برنز، اقتصاددان ارشد بانک جهانی و نویسنده اصلی یک تحقیق در مورد گسترش فن آوری در کشورهای در حال توسعه چنین توضیح می دهد :« ترکیبی از در دسترس بودن فن آوری و محیطی که بتواند در آن شکوفا شود، یعنی جمعیتی که قادر باشد از مزایای فن آوری استفاده کند، دلیل گسترش تکنولوژی در این کشورها است.»
امروزه به دلیل اجازه بیشتر کشورها به شرکت های خصوصی برای خرید ایستگاه های تلفنی و ساخت شبکه های تلفن، استفاده از تلفن همراه در سطح جهان بالا رفته است.
تا پایان سال ۲۰۰۶، ۶۸ درصد اشتراک تلفن های همراه در کشورهای در حال توسعه انجام گرفته است.
برنز می گوید استفاده آسان از تلفن های همراه، کلید اصلی گسترش سریع آن بوده است.
او می گوید :« برای استفاده از تلفن های همراه، سواد لازم نیست. به حساب، ریاضیات و هر عمل پیچیده دیگری نیاز نیست. کافیست بتوانید اعداد را تایپ کنید و این بسیار قدرتمند است.»
تلفن های همراه در امور مالی و نقل و انتقال پول نیز به مردم قدرت بسیاری می دهند.
خدمات بانکی تلفن همراه در کشورهای در حال توسعه محبوبیت روزافزونی پیدا کرده است. بسیاری از افراد در این کشورها حتی حساب بانکی ندارند.
در کنیا، یک سرویس تلفنی ارزان قیمت به نام «ام پسا» به مردم امکان می دهد از طریق پیامک و یا «اس ام اس»، پول رد و بدل کنند.
این سرویس در رفت و آمد هایی که به منظور نقل و انتقال پول انجام می گیرد، صرفه جویی کرده و به همین دلیل در میان افرادی مانند دنیل روهیو بسیار محبوب است.
روهیو می گوید :« در گذشته اگر می خواستم برای مادر و یا مادربزرگم پول بفرستم، آنها نمی توانستند بلافاصله پول را دریافت کنند و گاهی به ناچار یک یا دو روز منتظر می ماندند. کار کردن با «ام پسا» که به من اجازه می دهد بلافاصله برای آنها پول ارسال کنم، بسیار ساده تر است.»
از تلفن های همراه به عنوان یک ابزار پزشکی نیز استفاده می شود. آنها برای جلوگیری از گسترش بیماری هایی مانند ایدز بسیار مفید هستند.
در رواندا، تلفن های همراه کارکنان خدمات بهداشتی در درمانگاه های روستایی، به یک نرم افزار ویژه که توسط شرکت آمریکایی «وُکسیوا» طراحی شده، مجهز شده اند.
این نرم افزار به کارکنان درمانگاه ها امکان می دهد اطلاعات موجود در مورد ذخیره دارویی و بیماران مبتلا به ایدز را وارد تلفن همراه کرده و این داده ها را به مقامات رسمی بهداشت در کیگالی پایتخت رواندا ارسال کنند.
با این اطلاعات، مقامات قادرند گسترش ایدز را بهتر ردیابی کنند و تجهیزات درمانی لازم را برای مقابله با این بیماری در اختیار درمانگاه ها قرار دهند.
ژان لوک حسن کاومو، پرستار یکی از درمانگاه های روستایی در رواندا می گوید :« این سیستم به بیماران کمک زیادی کرده است. در گذشته من مجبور بودم برای گرفتن اطلاعات لازم به کیگالی سفر کنم و تا زمانی که من در کیگالی بودم هیچکس برای کمک به بیماران وجود نداشت.»
ژان می گوید با کمک این سیستم، او همیشه برای خدمت به بیماران در درمانگاه حضور خواهد داشت.
با وجود این در بعضی از کشورها میزان فقر به قدری بالاست که تلفن همراه تغییر چندانی در زندگی مردم به وجود نمی آورد.
تلفن های همراه به کشورهای در حال توسعه امکان داده است که فن آوری خطوط ثابت را پشت سر بگذارند ولی به گفته کارشناسان، این فن آوری به تنهایی نمی تواند باعث پیشرفت اقتصادی شود.
کارشناسان می گویند بهره مندی از منابع برق قابل اطمینان، وجود شبکه راه های پیشرفته و سایر ساختارها، همه باید در جای خود قرار بگیرند تا کشورهای در حال توسعه بتوانند به رشد اقتصادی پایا دست پیدا کنند.
جمعه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۵:۵۲