آرت چایم، خبرنگار صدای آمریکا، واشنگتن
دو گروه از دانشمندان که به طور جداگانه روی تلسکوپ های زمینی و فضایی کار می کردند، نتایج مشاهدات خود را منتشر کرده اند.
آنها می گویند که این اولین تصاویر قابل نمایش از سیاره هایی ست که به دور ستارگان دوردست می گردند.
تا به حال صدها سیاره در حال گردش شناسایی شده اند، اما به گفته اد ویلر، یکی از مقامات ناسا، این سیاره ها به طور غیر مستقیم و از طریق تماشای تاثیرات سیاره بر روی ستاره و مدار آن کشف شده اند.
ویلر می گوید: « اگر بخواهم برای شما یک مقایسه ساده انجام بدهم بدین صورت خواهد بود. فرض کنید من در نزدیکی یک جنگل زندگی می کنم. یک شب صدای فیل می شنوم و فردا صبح رد پای فیل را پیدا می کنم. ممکن است فکر کنم که فیل را پیدا کرده ام ولی تا وقتی که یک تصویر هر چند ساده از فیل نبینم ، به صحت نتیجه گیری خود نمی توانم اطمینان داشته باشم.»
حال ستاره شناسان می گویند نه تنها تصویر یک فیل، بلکه گروه کوچکی از آن ها را پیدا کرده اند.
دو گروه از ستاره شناسان اخیرا کشفیات خود در مورد چهار سیاره در حال گردش به دور دو ستاره را بر روی شبکه جهانی اینترنت منتشر کرده اند.
اولین آن ها یک سیاره تنهاست که به دور ستاره ای به نام فومالهات می گردد.
این ستاره در فاصله ۲۵ سال نوری از زمین در آسمان جنوبی قرار دارد.
پال کالاس، ستاره شناس دانشگاه کالیفرنیا، در جلسه ای در مقر ناسا، تصاویری را که طی دو سال گذشته از تلسکوپ فضایی هابل به دست آمده را به نمایش گذاشت.
این تصاویر یک نقطه کوچک سفید رنگ که سیاره فومالهات ب نامیده شده است را نشان می دهد که در یک فضای غبارآلود به دور ستاره فومالهات می گردد.
بنا به گفته پال کالاس، سیاره فومالهات به این دلیل به دور ستاره فومالهات می گردد که در فاصله کمربند غبارآلود آن قرار دارد. گردش کامل این سیاره در مدار خود ٨۰۰ سال طول می کشد.
کالاس به دو طریق بر این کشفیات مهر تایید می نهد.
روش اول، میزان درخشندگی یا به عبارت بهتر تاریکی آن است. این جرم حدود یک میلیارد بار از ستاره فومالهات تاریک تر می باشد، بنابراین نمی توان آن را چیزی به جز سیاره نامید هرچند که جرم این شی حدود سه برابر جرم مشتری، بزرگترین سیاره منظومه شمسی است.
روش دوم، نوعی آزمایش غیر مستقیم است که روی سیاره های دوردست انجام می گیرد و آن تاثیرات سیاره فومالهات ب، بر روی هاله غبارآلود اطرافش می باشد.
کالاس در این باره می گوید:« کمربند غبارآلود به میزان جاذبه سیاره متراکم می شود و ما با اندازه گیری فاصله سیاره با این هاله غبارآلود می توانیم به جرم سیاره پی ببریم. »
گروه دوم دانشمندان تصاویر به دست آمده از تلسکوپ زمینی مستقر در هاوایی را به نمایش گذاشتند.
این تصاویر شامل سه سیاره در حال گردش به دور یک ستاره در صور فلکی اسب بالدار هستند.
در گذشته، چندین گزارش تایید نشده از تصاویر سیاره های خارج منظومه شمسی ارایه شده بود.
پروفسور سارا سیگر در موسسه فناوری ماساچوست در مورد این کشفیات می گوید: « مشکل اصلی در مورد ادعاهای گذشته، توافق پیرامون سیاره بودن این اجرام بود. در واقع بیشتر مردم بر این باور بودند که این اجرام سیاره نیستند و دلایل بی شماری برای رد این فرضیه ها مطرح می کردند. از جمله رو به افول بودن ستاره میزبان و یا این که ستاره میزبان از نوع کوتوله های قهوه ای بود و آخر اینکه جرم این اجسام بسیار بزرگ بود. چنین استدلال هایی صحت این گزارش ها را در هاله ای از ابهام فرو می برد.»
به نظر می رسد هر یک از این چهار سیاره که کشف آن ها اخیرا اعلام شده، از مشتری، بزرگترین سیاره منظومه شمسی بزرگتر می باشند. ولی هنوز ویژگی های آن ها به یک سیاره بسیار نزدیک تر از هر جرم آسمانی دیگر می باشد.
شنبه ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۲۱:۱۲