فائزه المصری، خبرنگار صدای آمریکا
یک سفر طولانی از شرقی ترین ایالت آمریکا، ورمانت، تا کرانه های کالیفرنیا درغرب این کشوربا خودرویی که با انرژی تولید شده از باقیمانده روغن های گیاهی مصرفی رستوران های سر راه حرکت می کند، شاید بهترین راه مسافرت نباشد. با این حال یک روزنامه نگار به نام گرگ ملویل، برای نخستین بار با خودروی روغنی دست به این سفر موسوم به سفر «سیب زمینی سرخ کرده» یا «فرنچ فرایز» زده است. گرگ ملویل و همسر او دو سال پیش با خریدن یک استیشن واگن دست دوم دیزلی آن را تبدیل به خودرویی با استفاده از انرژی متناوب روغن گیاهی کردند:«این همسر من بود که نگران شرایط محیط زیست و گازهای گلخانه ای و مقدار اکسید کربنی بود که هرروز به هوا ارسال می شود. اما من بیشتر به هزینه بالای بنزین فکر می کردم. من پس از کمی تحقیق متوجه شدم که صاحبان رستوران ها حاضرند با کمال میل روغن های کهنه و استفاده شده خود را به طور رایگان به کسانی که خواستار آن هستند بدهند. چرا که معمولا آن ها باید هزینه ای را برای بیرون ریختن این روغن ها متقبل شوند.»موتور دیزل طوری ساخته شده است که هم از انرژی گیاهی و هم از انرژی نفتی در آن می شود استفاده کرد.
بیش ازصد سال پیش فردی به نام رودلف دیزل دست به اختراع موتور دیزل زد که در آن زمان برای استفاده از انرژی متناوب و روغن گیاهی طراحی شده بود. انگیزه این کار این بود که کشاورزان بتوانند به طور خودکفا تراکتورهای خود را با انرژی ای که از محصولات گیاهی مزرعه تهیه می شد به کار بیاندازند.
امروز هنوز این خودروهای دیزلی می توانند با روغن به کار انداخته شوند. روغن گیاهی از دیزل غلیظ تر است و پیش از استفاده از آن باید تغییراتی در آن به وجود آورده شود. اما بنا برگفته ملویل این تغییرات مشکل نیست:« اتفاقا بسیار آسان است. ما یک استیشن بنز دیزل خریدیم و با وسائل ساده ای یک تانک دوم در آن تعبیه کردیم. خودرو ابتدا با بنزین دیزل به کار می افتد و پس از گرم شدن روغن گیاهی، با فشار یک دکمه ، تانک دوم به کارمی افتد و روغن گرم شده مصرف می شود.»به این طریق ملویل توانست نخستین فردی باشد که فاصله بین ورمانت و کالیفرنیا را با سوخت روغن نباتی طی کند.
سفر ۶۲۰۰ کیلومتری ملویل و یکی از دوستان دوران کالج او، هم سفرش، با استفاده از ۷۲۰ لیتر روغن سوخته نباتی ،۱۵ لیتر بنزین دیزل، بدون هیچ توقفی در پمپ بنزین های سر راه انجام شد. سفر دو دوست قدیمی، با یک روغن – موبیل ابتکاری درجاده ای به سوی آینده ای سبز با هوایی پاکیزه در بیشتر مواقع هیجان انگیز و گاه چالش آمیز بود:« این نوع سوخت مصرفی که امروز بی نهایت خواستار دارد، موقع رانندگی داخل اتاقک ماشین و رخت ولباس های ما را انباشته از بوی روغن سیب زمینی سرخ کرده می کرد. اما علیرغم بوی روغن، این دو دوست همسفر توانستند توجه لازم را برای آگاه ساختن و تشویق مردم در استفاده از سوخت های متناوب به دست آورند.» ملویل می گوید:« برای مردم در نواحی مختلف خیلی عجیب بود که دو غریبه را در این روغن – موبیلی که یک تانک آهنی بزرگ در پشت آن قرار گرفته بود و با استفاده از دستکش های پلاستیکی کلفت، روغن سوخته نباتی را به داخل این تانک می ریختند تماشا کنند. اما بر سر راه ما با افرادی برخورد کردیم از جمله کشاورزانی که با تعبیه توربین هایی در سطح مزارع خود توانسته اند درمصرف برق خودکفا باشند و برق های تولید شده اضافی خود را به شرکت های برق بفروشند.» شرکت «گوگل» هم با ایجاد نیروی برق خورشیدی بیش از ۳۰ درصد از برق مصرفی اداره مرکزی خود را تامین می کند. ملویل هر چند باور ندارد که روغن – موبیل او بتواند یک وسیله نقلیه ایده آل برای سفر در آینده بشر باشد اما معتقد است با هوشیاری، ممکن است بتواند کارخانه های خودروسازی را وادار کند که در ساختن خودروهای آینده خود مسائل شرایط محیط زیست را درنظرداشته باشند. او امیدوار است سفر او بتواند قدمی به جلو برای پیشبرد راه های تازه و خلاقانه برای به دست آوردن انرژی و سوخت متناوب باشد.