اولین کنفرانس مطبوعاتی باراک اوباما بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوی آمریکا در بعد از ظهر جمعه ۷ نوامبر در شیکاگو برگذار شد، گرد همآيی که زمان حضور ريیس جمهوری منتخب این کشور، چیدمان سالن برگذاری کنفرانس و نحوه شرکت ارباب مطبوعات در آن، و تاکیدات اوباما در سخنان خود چشمگیرترین نکات آن بشمار می روند.
زمینه آبی رنگ و پرچم های ایالات متحده در پشت جایگاه سخنران، حضور تعدادی از نزدیکترین مشاوران ريیس جمهوری آتی آمریکا در پشت جایگاه سخنرانی، و سخنان موکد و شمرده شمرده اوباما حالت به اصطلاح «ريیس جمهورانه» اورا تداعی و تشدید می کرد، اما دیر حاضر شدن او در مراسم سخنرانی کاملا برای خبرنگاران تازگی داشت.
به شهادت تیم گزارشگران همراه، باراک اوباما در تمام طول ۲۱ ماه مبارزه انتخاباتی مقید بودن خود را در وقت شناسی به ویژه هنگام حضور در برابر نمایندگان رسانه های همگانی نشان داده بود. بعلاوه، مدیران و سازماندهنگان مبارزات انتخاباتی او نیز همواره از ده دقیقه قبل جمع عمدتا پر سر و صدا و نامنظم خبرنگاران و فیلمبرداران همراه را از حضور باراک اوباما با خبر می کردند. اما در بعد از ظهر روز جمعه و به احتمال زیاد به دلايل امنیتی باراک اوباما دیر تر از موعد مقرر در کنفرانس مطبوعاتی خود حاضر شد.
افزون بر این، در طول مبارزات انتخاباتی به جز اکثر قریب به اتفاق گزارشگرانی که مستقیما در برابر دوربین های تلویزیونی ظاهر می شدند، بقیه خبرنگاران و نویسندگان مطبوعات و به ویژه فیلمبرداران و مسئولان نورپردازی و صدا در اغلب موارد با تی شرت های رنگ و وارنگ و شلوار جین در رفت و آمد و جنب و جوش بودند. اما در اولین کنفرانس مطبوعاتی ريیس جمهوری منتخب آمریکا مسئولان تشریفات صریحا از تمام مردان و زنان گزارشگر و مسئولان فنی خواستند به ترتیب با کت و شلوار و کراوات «اطو کشیده» و با لباس «مناسب» شرکت کنند. اگر اکثر اعضای این گروه در تقریبا دو سال گذشته به صورت اعضای یک کلوپ خصوصی درآمده بودند و نام و نشان و وابستگی آنها به این روزنامه یا آن تلویزیون برای دست اندرکاران مبارزات انتخاباتی اوباما کاملا روشن بود، اما علاوه بر صدور کارت های شناسايی جدید، نام کلیه گزارشگران به صورت دست نویس بر روی تکه کاغذی به پشت صندلی آنها الصاق شده بود، و با ارتقاء باراک اوباما از نامزدی حزب دموکرات به ريیس جمهوری منتخب آمریکا الزامات حفاظتی یکشبه افزایش یافت وماموران امنیتی نیز به پیروی از آن استفاده از هر نوع رایانه را در کنفرانس مطبوعاتی اکیدا ممنوع اعلام کردند.
باراک اوباما قبل از کنفرانس مطبوعاتی روز جمعه در جلسه ای نسبتا طولانی با نزدیکترین مشاوران سیاسی و اقتصادی خود از جمله جو بایدن معاون رئیس جمهوری منتخب، رام امانوئل ريیس دفتر آینده ريیس جمهوری آمریکا، جنیفر گرانهولم فرماندار ایالت میشیگان، والری جارت ريیس مشترک تیم انتقال قدرت ريیس جمهوری، و پل وولکر ريیس اسبق بانک مرکزی آمریکا شرکت کرد. دستور اصلی این جلسه «بررسی همه جانبه بحران اقتصادی» اخیر بود که مهمترین الویت باراک اوباما در قبل و بلافاصله بعد از به قدرت رسیدن اعلام شده است. (نام و سمت کلیه مشاوران ارشد باراک اوباما در این جلسه در پایان این نوشته آورده شده است.)
ريیس جمهوری منتخب آمریکا که هنگام برگذاری اولین کنفرانس مطبوعاتی ۱۸ تن از مشاوران ارشدش در طرفین و پشت سر او ایستاده بودند، از صفت «بزرگترین چالش اقتصادی در نیم قرن اخیر» برای توصیف بحران در بازارهای مالی در آمریکا استفاده کرد، و متعهد شد بلافاصله بعد از به قدرت رسیدن با «تمام توان» با آن مقابله کند.
۶۸ روز بعد از آغاز روند ورشکستگی های زنجیره ای تعدادی از موسسات مالی بزرگ در آمریکا و تلاطم بی سابقه حاصل از آن در بازارهای بورس در این کشور و اشاعه به سایر نهاد های مشابه اروپايی و آسیايی، اختصاص بسته های کمک چند صد میلیارد دلاری و طرح های نجات موسسات مالی بزرگ و حتی «ملی کردن موقتی عمده ترین بانک ها» در بریتانیا و آمریکا چندان تاثیری در کاهش تلاطم های شدید و غیر قابل پیش بینی در بازارهای سهام نداشته است. به همین دلیل، ريیس جمهور منتخب آمریکا ضمن اشاره به «وخامت اوضاع اقتصادی» برای چندمین بار هشدار خود نسبت به «گزینش های سخت در آینده» را تکرار کرد.
آخرین نشانه سرعت گیری «وخامت» اوضاع اقتصادی آمریکا گزارش اشتغال ماه اکتبر در این کشور است که روز جمعه ۷ نوامبر منتشر شد. به گزارش سایت انترنتی فوربز، در این گزارش به بیکاری دویست و چهل هزار نفر در بخش خصوصی آمریکا در ماه اکتبر اشاره شده است. بر مبنای این گزارش، نرخ بیکاری ۶ و یک دهم درصدی ماه سپتامبر به ۶ و نیم افزایش یافته، و بدین ترتیب تعداد کل بیکاران و کم کاران اقتصاد آمریکا به رقمی در حدود ۱۷ میلیون نفر بالغ شده است.
بحران اقتصادی صدمات زیادی به صنعت خودرو سازی در آمریکا وارد کرده است. به گزارش سایت اینترنتی «تایم سی. ان. ان.»، شرکت اتومبیل سازی جنرال موتورز در سه ماهه سوم سال جاری ۴ تریلیون و ۲۰۰ میلیارد دلار، و کمپانی فورد ۲ تریلیون و ۷۵۰ میلیارد دلار ضرر کرده اند. به همین جهت، تلاش های روسای سه کمپانی خودرو سازی بزرگ آمریکا (جنرال موتورز و فورد و کرایسلر) در ملاقات با رهبران کنگره آمریکا در روز ۵ شنبه بر چگونگی افزایش میزان کمک های مالی به این شرکت ها متمرکز بود. اگر چه هنوز از جزئیات توافقات طرفین گزارشی منتشر نشده است، به احتمال زیاد کنگره با طرح نجاتی ۲۵ میلیارد دلاری به سه کمپانی مذکور، بعلاوه کمکی به همین مبلغ به منظور تامین منابع مالی جهت توسعه «تکنولوژی سبز» موافقت خواهد کرد.
در حالیکه برخی از صاحبنظران می گویند ورشکستگی یک یا هر سه کمپانی سازنده اتومبیل در آمریکا برای سازماندهی مجدد آنها و به ویژه برای «رها شدن از بار سنگین و نهایتا غیر قابل پرداخت باز خرید ها و بازنشستگی» کارگران و کارمندان آنها مقرون به صرفه است، گروه دیگری از این بیم دارند که در صورت ورشکستگی این کارخانجات اتومبیل های ساخته شده این کمپانی ها بدون مشتری باقی بماند، زیرا مشتریان از ترس عدم دسترسی به لوازم یدکی به احتمال زیاد از خرید آن اتومبیل ها خودداری خواهند کرد.
یک صد سال قبل کارخانه جنرال موتورز با ساخت اتومبیل «مدل تی.» تقریبا کلیه جنبه های زندگی آمریکايیان مانند محل سکونت و ارتباطات و اشتغال و تفریح را متحول کرد. اما به دلیل ضررهای هنگفت و عدم دسترسی به اعتبارات بانکی ناشی از بحران اقتصادی اخیر برخی بر این باورند که کمپانی جنرال موتورز به احتمال زیاد در آخرین ماه های فعالیت صنعتی به صورت مستقل به سر می برد، امری که به استدلال های طرفداران یکی شدن آن با شرکت اتومبیل سازی کرایسلر کمک کرده است.
علی رغم افزایش آمار بیکاری مقامات ارشد «اتحادیه کارگران اتومبیل سازی» آمریکا معتقدند گفته های ريیس جمهوری منتخب آمریکا در قبل و بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری نمایانگر حمایت زیاد از صنایع خودرو سازی در این کشور است. باراک اوباما یک هفته قبل از موفقیت در انتخابات ریاست جمهوری در مصاحبه با براین ویلیامز از شبکه تلویزیونی «ان. بی. سی.» گفته بود «اگر در انتخابات پیروز شوم سریعا ضمن ملاقات با روسای سه شرکت بزرگ سازنده اتومبیل و اتحادیه کارگران این صنایع مشترکا راهبردی را به منظور افزایش رقابت محصولات آن ها با سایر همتایانشان در دنیا تدوین خواهیم کرد.»
باراک اوباما در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود در روز جمعه به جزئیات طرح مذکور اشاره نکرد، اما از کارخانجات اتومبیل سازی به عنوان ستون فقرات صنایع در ایالات متحده یاد کرد و گفت «اخبار منتشره در مورد صنایع خود روسازی از وضعیت نامناسب آنها حکایت می کند، وضعیتی که به سرعت به تعداد بیشماری از صنایع و شهرک ها و مجامع کارگری وابسته در سراسر کشور سرایت کرده است.»
انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روز سه شنبه ۴ نوامبر برگذار شد و ريیس جمهوری منتخب این کشور بعد از به جای آوردن مراسم تحلیف از ظهر روز سه شنبه ۲۰ ژانویه سال ۲۰۰۹ قدرت را به دست خواهد گرفت. بر مبنای قانون اساسی آمریکا در این دوره که ۷۷ روز است، هیچیک از قدرت های اجرايی به ريیس جمهوری منتخب تفویض نمی شود. به همین جهت، باراک اوباما نیز به پیروی از سنت در اولین کنفرانس مطبوعاتی خود بعد از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد «ایالات متحده آمریکا در هر زمان تنها یک دولت و یک رئیس جمهور دارد.»
اما تقریبا تمام ناظران امور بر این باورند که «وخامت» بحران اقتصادی در این کشور به حدی رسیده که ريیس جمهوری منتخب نمی تواند دو ماه آینده را تنها صرف امور سنتی مانند «یار گیری» و شکل دهی به کابینه آینده خود کند. به علاوه، دستگاه حاکمه فعلی نیز که به کرات از اهتمام خود برای «انتقال قدرت به کارآ ترین صورت ممکن» سخن گفته، به احتمال زیاد بر ضرورت هر چه نزدیکتر کردن عناصر اصلی کابینه آینده باراک اوباما (مانند وزرای خزانه داری و کار) به نظام تصمیم گیری روزمره در این کشور اصرار خواهد کرد.
اگر (بقول منطقیون!) صغری و کبری به اصطلاح «تز و آنتی تز» مذکور در پارا گراف قبل صحیح باشد، ملاقات پرزیدنت بوش و باراک اوباما در کاخ سفید در دوشنبه ۱۰ اکتبر علاوه بر نمایش سنتی «انتقال آرام قدرت در یک دموکراسی»، به احتمال زیاد به صورت جلسه تاریخی طرح ریزی استراتژیک (یا همان آنتی تزی) درخواهد آمد که برای اولین بار زمینه مناسب درگیر شدن هر چه بیشتر مقامات و وزاری کلیدی کابینه آینده این کشور را در روند سیاست سازی های روزمره و اجرای آنها درخواهد آورد.
در صورت درست بودن تز و آنتی تز و سنتز بالا و با توجه به تمایل اعلام شده پرزیدنت بوش برای هر چه آشنا تر کردن باراک اوباما و هیئت حاکمه آتی آمریکا با معضلات اقتصادی گریبانگیر این کشور، ريیس جمهوری منتخب ایالات متحده می تواند با توجه به محبوبیت بین المللی با به عهده گرفتن نقشی فعال در کنفرانس اقتصادی سران ۲۰ کشور در شنبه ۱۵ نوامبر در پایتخت آمریکا شرکت کند.
نام و سمت مشاوران باراک اوباما، شرکت کننده در جلسه مشورتی روز جمعه در شیکاگو:
William Daley - Chairman of the Midwest, JP Morgan Chase; Former Secretary, U.S. Dept of Commerce, 1997-2000
Robert Reich - University of California, Berkeley; Former Secretary, U.S. Dept of Labor, 1993-1997
Penny Pritzker - CEO, Classic Residence by Hyatt
Roger Ferguson - President and CEO, TIAA-CREF and former Vice Chairman of the Board of Governors of the Federal Reserve
Lawrence Summers - Harvard University; Managing Director, D.E. Shaw; Former Secretary, U.S. Dept of Treasury, 1999-2001
Anne Mulcahy - Chairman and CEO, Xerox
Richard Parsons - Chairman of the Board, Time Warner
Paul Volcker - Former Chairman, U.S. Federal Reserve 1979-1987
Rahm Emanuel - United States Representative (IL-05)
Vice President Elect Biden
Jennifer Granholm - Governor, State of Michigan
Robert Rubin - Director and Senior Counselor, Citigroup; Former Secretary, U.S. Dept of Treasury, 1995-1999
David Bonior - Member House of Representatives (Michigan) 1977-2003
Laura Tyson - (Haas School of Business, University of California, Berkeley; Former Chairman, National Economic Council, 1995-1996; Former Chairman, President's Council of Economic Advisors, 1993-1995)
Antonio Villaraigosa - Mayor, City of Los Angeles
William Donaldson - Former Chairman of the SEC, 2003-2005
Eric Schmidt - Chairman and CEO, Google
Roel Campos - Former Commissioner of the SEC