مهرانگيز دولتشاهی در سال ١٣٥٤ اولين سفير زن ايران بود که در دانمارک مشغول به کار شد، بعد از انقلاب به پاريس رفت، و مدت سی سال تا هنگام مرگ در فرانسه زندگی و فعاليت کرد. او که از خانواده های اشراف قاجار بود در سال ١٢٩٦ در اصفهان متولد شد و برای تحصيلات دانشگاهی به آلمان رفت و مدرک دکترای خود را در رشتۀ علوم اجتماعی در آن کشور کسب کرد.
خانم دولتشاهی از فعالين زن در ايران بود که در سالهای ١٣٢٠ در فعاليت های اجتماعی سازمانهای گوناگون زنان آن روزگار شرکت داشت. وی از بنيانگذاران يک سازمان غيردولتی زنان بنام «جمعيت راه نو» بود که بعد ها به عضويت «اتحاديۀ بين المللی زنان» در آمد.
از سال ١٣٣٦، کميتة حقوقی «جمعيت راه نو» پيشنويس قانونی را آغاز کرد که ده سال بعد، با اصلاحاتی کوچک، قانون حمايت خانواده شد. مهرانگيز دولتشاهی، رئيس اين جمعيت، که بعدها يکی از شش زن اول نماينده مجلس شورای ملی از کرمانشاه شد، در کتاب «جامعه، دولت و جنبش حقوق زنان ايران،» ميگويد که «کميته حقوقی سعی کرد راه حلی برای چند همسری پيدا کند که با اسلام مغايرت نداشته باشد.» (١) قانون حمايت خانواده در سال ١٣٤٦ با استناد به قرآن که تأکيد می کرد اگر مردی نتواند بين زنانش عدالت ايجاد کند نبايد زن ديگری اختيار کند، تعدد زوجات را محدود كرد. اين قانون به اين گونه اختيار همسر دوم را توسط مرد منوط به اجازۀ همسر اول کرد و همچنين حق طلاق را برای زنان به رسميت شناخت.
مهرانگيز دولتشاهی فعاليت های زيادی در مناطق فقير نشين جنوب شهر تهران برای سواد آموزی زنان انجام داد و اولين نمايشگاه بين المللی «فعاليت زن» را با شرکت ده ها کشور آسيائی و اروپائی در تهران برگزارکرد.
1) http://www.zanan.co.ir/social/001082.html
شنبه ۱ دی ۱۴۰۳ ایران ۱۵:۲۹