روز گذشته اعلام شد دو پژوهشگر آمريکايی و يک دانشمند ژاپنی که در ايالات متحده کار می کند جايزه نوبل شيمی امسال را دريافت کردند. کميته نوبل اين جايزه را برای کشفٍ «پروتئين فلورسنت سبز،» موسوم به جی اف پی، که از يک حيوان دريايی به دست می آيد به اين پژوهشگران اعطا کرد.
«پروتئين فلورسنت سبز» به ابزاری انقلابی و مهم در علم زيست شناسی و پزشکی تبديل شده است.
آکادمی سلطنتی علوم سوئد در استکهلم جايزه نوبل شيمی امسال را به مارتين چلفی و راجر تسی ين، دو پژوهشگر آمريکايی، و اوسامو شيمومورا دانشمند ژاپنی اعطا کرد.
اين پژوهشگران در کشف پروتئين فلورسنت سبز موسوم به جی اف پی و مکانيزم ژنتيکی که باعث می شود موجود آبزی به نام «چتر دريايی» از خود نور ساطع کند، نقش عمده ای داشته اند.
پروتئين فلورسنت سبز هنگامی که در معرض نور ماورا بنفش قرار گيرد رنگ سبز براقی را از خود ساطع می کند. با استفاده از اين ماده به عنوان ردياب می توان حرکات سلول ها و پروتئين بدن را مطالعه کرد.
اوسامو شيمومورا و يکی از همکارانش ابتدا جی اف پی را در ماده ای که از بدن ١٠ هزار چتر دريايی استخراج شد کشف کردند. سی سال بعد مارتين چلفی نشان داد که ژن جی اف پی می تواند سلول های عصب را به رنگ سبز براق در آورد و راجر تسی ين ديگر برنده جايزه نوبل پروتئينی شبيه به جی اف پی توليد کرد که رنگ های متفاوتی را از خود منتشر می کند و در نتيجه هم زمان می توان سلول های مختلف را در بدن مورد بررسی قرار داد.
آکادمی سلطنتی سوئد اهميت کشف جی اف پی را همسان اختراع ميکروسکپ خوانده است.
امروزه پژوهشگران در سراسر جهان با استفاده از جی اف پی رشد سلول های مغز، رشد تومور، و گسترش سلول های سرطانی را بررسی می کنند.
اين ماده در مطالعه سلول های عصب صدمه ديده ناشی از بيماری آلزايمريا فراموشی و همچنين رشد سلول های توليد کننده انسولين در لوزالمعده نيز استفاده بسياری دارد.
مطالعات ژنتيکی وعلامت گذاری سيستم زيستی حيوان ها نيز با استفاده از جی اف پی ميسر شده است.
اين سه دانشمند مشترکا جايزه نوبل را ارزش آن برابر يک ميليون و چهارصد هزار دلار است دريافت خواهند کرد.