لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۲۱:۳۴

گزارش تحلیلی: اثرگذاری فیس بوک بر معادلات سیاسی ترکیه


«فیس بوک» نوعی در تماس بودن مردم از سراسر جهان با یکدیگر بر روی اینترنت و یکی از راههای دوستیابی و ارسال اطلاعات میان تعداد نامحدودی از افرادی است که به کامپیوتر دسترسی دارند.

اما در کشور ترکیه «فیس بوک» در ابعادی تازه و به عنوان یک سکوی سیاسی به کار گرفته می شود. دوریان جونز، خبرنگار صدای آمریکا از استانبول، درباره ابعاد تازه «فیس بوک» در ترکیه گزارشی تهیه کرده است که در ادامه برگردان آن را ملاحظه می کنید.

ملتون کول، زن جوانی که یکی از دو میلیون عضو«فیس بوک» در ترکیه به شمار می رود، کوشش می کند زندگی سکولار را در کشوری که امروزه به شدت تحت تاثیر فرهنگ اسلامی قرار دارد بگذراند.

او می گوید: « منظور اولیه من برای ایجاد یک صفحه با شرح حال و عکس هایم روی آن این بود که بتوانم با دوستانی که مدتهاست از آنها بی خبرمانده ام ارتباط دوباره ای برقرار کنم. اما من هم مثل خیلی های دیگر از طرف گروههای مختلف سیاسی در فیس بوک دعوت شدم تا به مخالفین دولت فعلی ترکیه بپیوندم، به خصوص در رابطه با دولت سکولار و جدایی دین از دولت

خانم کول به شدت نگران این مسئله است که فشارهای ناشی از یک دولت اسلامی، آزادی های اجتماعی و شخصی او را تحت تاثیر قرار دهد. ملتون کول و هم نسل های او در سالهای ۱۹۸٠ میلادی و تحت نظارت حکومت خشک و سختگیر نظامیان در ترکیه بزرگ شده اند، حکومتی که کوچکترین بردباری در مقابل جامعه مدنی نداشت و اکنون به عقیده ملتون کول، «فیس بوک» مردم را قادر ساخته است که بر این میراث قدیمی غلبه کنند. او می گوید:«فعالیت در یک جامعه مدنی به نظر من یکی از نیازهای اصلی دمکراسی است. اما همانطور که می دانید ما این احساس را که بتوانیم برویم و به گروه خاصی بپیوندیم نداریم. اما مردم امروزه با فعالیت های تک نفره به صورتی توانسته اند این گروه ها را بوجود می آورند

در پاسخ به این سئوال که این مسئله چه فایده ای برای شخص او دارد، خانم کول می گوید: « این خیلی مسئله مهمی است که بدانم تنها نیستم

اما در حقیقت این تنها مخالفین دولت نیستند که روی «فیس بوک» برعلیه آن می جنگند.در ماه جولای گذشته یک تظاهرات گسترده در قلب استانبول بر ضد دیوان عالی ترکیه برگزار شد که کوشش داشت تا حزب حاکم « عدالت و توسعه» را برکنار کند

.

این تظاهرات توسط فعالین حقوق شهروندی به نام «شهروندان جوان» برگزار می شد

.

تظاهرات و بیشتر فعالیت های دیگر گروه تماما از طریق «فیس بوک» سازمان یافته بود. درحقیقت بنا برگفته سران کنر یکی از اعضای گروه «شهروندان جوان» این جنبش تماما روی صفحات اینترنتی «فیس بوک» بوجود آمد:« درواقع پیش از آنکه ما دفتری داشته باشیم ما یک گروه اینترنتی داشتیم. بنابراین من فکر میکنم اینترنت و ابزار مختلف آن به بهترین شکل ممکن به خدمت این گروه از جوانان درآمد و ما توانستیم با مردم از طریق آن ارتباط برقرار کنیم. چرا که ما برای این فعالیت های سیاسی نه سرمایه داریم نه پول، اما از طریق اینترنت این کار بطور رایگان انجام گرفت. بسیاری از مردمی که گروه شهروندان جوان را می شناختند واقعا نمی خواستند دست به هیچ گونه فعالیت سیاسی بزنند. آنها فقط می خواستند عضو فیس بوک باشند اما کم کم علاقمند شدند و شروع به دخالت و شرکت در این جنبش سیاسی کردند. بنابراین می بینید که فیس بوک یک وسیله و ابزار بسیار مهمی برای ما محسوب میشود

اما این انقلاب فیس بوکی تنها در انحصار طبقه جوان و تحصیلکرده شهر نمی باشد. برکی باس، استاد ارتباطات دانشگاه بیلگی استانبول می گوید تمام اعضای جامعه درحال ایجاد ارتباط با یکدیگرند:« شاید بتوان از طریق ارسال اطلاعات به این شکل ،یک جامعه دمکراتیک تری را در ترکیه ایجاد کرد. با این حال این خطرهم وجود دارد که دو دستگی بیشتری میان مردم جامعه کنونی ایجاد شود. چرا که هیچکس حاضرنیست به حرف دیگری گوش دهد. وقتی افراد گروه خاص خودشان را روی فیس بوک بوجود می آورند و هنگامی که این گروه از قبول دیگران با عقاید و افکار دگرگونه نقطه نظرهای سیاسی متفاوت روی بر می گردانند و یا آنها را قبول ندارند در اینصورت ما نمی توانیم درباره پروسه دمکراسی صحبت کنیم بلکه فقط میتوانید شاهد شکل گرفتن یک کشور تقسیم شده باشیم حتی اگر این دوگانگی روی اینترنت باشد

با اینحال آقای کنر معتقد است شرایط کنونی فیس بوک و اینترنت یکی از بهترین ابزار مقابله با بی علاقگی به مسائل سیاسی در میان جوانان ترک است:«عدم علاقه به مسائل سیاسی در میان جوانان بیشتر به این مسئله ارتباط دارد که این جوانان سیاست را به عنوان شغلی برای مردم کهنسال می شناسند. اما من فکر می کنم ارتباط روی اینترنت بر اساس یک رابطه دوطرفه است. در فیسبوک مردم از قریحه و ابتکار خود استفاده میکنند، عقاید ونظریات خود را به شکل نوشته ای ابراز می کنند و از این طریق با دیگران حرف میزنند. شما معمولا نمیتوانید هنگامی که رییس جمهور روی صفحه تلویزیون سخنرانی میکند عقیده خود را با نوشتن ابراز کنید. اما روی اینترنت میتوانید این کار را انجام دهید. مردم مختلف در مورد مسائل مختلف بطور دائمی ابراز عقیده میکنند. بنا براین این مردم ایده و طرز تفکری دارند که وقتی فرصت آن بدست بیاید میتوانند آن را ابراز کنند. به این دلیل اینترنت یک وسیله خیلی مهم است

فیسبوک و دیگر وسائل ارتباط جمعی نقش کلیدی را در فصل تازه تلاش برای دستیابی به دمکراسی و حقوق بشر در ترکیه ایفا خواهد کرد. دولت در نظردارد تا قانون اساسی را که توسط رژیم نظامیان نوشته شده بود بازنویسی کند. از هم اکنون بحث و منازعه در این مورد که این قانون اساسی تازه چه مسائلی را باید تحت پوشش خود قرار دهد باعث ایجاد شکاف هایی در میان مردم ترکیه شده است. درحال حاضر هیئت بررسی در پی پاسخ به این سئوال است که آیا فیس بوک باعث قدرتمند ترشدن مردم می شود و یا اینکه مشکل چند قطبی بودن جامعه کنونی را افزایش خواهد داد.

XS
SM
MD
LG