لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۰۷:۳۷

گزارش تحلیلی:بحران گرجستان نقطه عطف روابط روسیه وجهان غرب است


پیترهینلین، خبرنگار صدای آمریکا- گرجستان

اگرچه حمله نظامی روسیه، گرجستان را به ویرانه ای بدل کرده اما این کشور را درموقعیت دفاعی قرارداده است.

در حالیکه هنوز نیروهای روسیه، حتی بیش از ماه گذشته، بخش های بزرگی از قلمرو گرجستان را در کنترل خود دارند وهیچ مقام مسئولی پاسخ گوی یافتن راهکاری برای چگونگی وادار کردن نیروهای اشغالگر به ترک منطقه نبوده است، اما مقامات گرجستان آشکارا ازانزوای سیاسی مسکو ابرازخشنودی می کنند.

متحدان روسیه از پیوستن به کرملین در به رسمیت شناختن استقلال مناطق انشعابی از گرجستان سر باز زده اند.

گرچه ابرهای تیره جنگ، کماکان بر فراز آسمان گرجستان سایه افکنده، اما مردم این کشور کوچک که از نظراستراتژیکی اهمیت بسیاری دارد، به تدریج شاهد پدیدار شدن بارقه های امید هستند.

در برهه کنونی، پرسشهای بسیاری پیرامون سرنوشت آتی گرجستان مطرح هستند.

روسیه آشکارا کشورهای غربی را به چالش کشیده و به صراحت از آنها خواسته است از مداخله در مسائل مربوط به منطقه قفقازخودداری کنند.

در عین حال، هنوز نسبت به وجود اراده سیاسی اروپا و ایالات متحده نسبت به وادار کردن روسیه به عقب نشینی از منطقه تردیدهای بسیاری وجود دارد.

نینو بریانایزه، رییس پیشین پارلمان گرجستان، که امروز به یکی ازمنتقدان جدی دولت بدل شده می گوید به چالش کشیدن تصمیم روسیه و اقدامات نظامی

تحریک آمیز این کشوردر مناطق انشعابی در اوستیای جنوبی دراوایل ماه اوت خطایی بزرگ بود.

وی می گوید من فکرمی کنم ما در حال حاضرهم، جنگ را باخته ایم و متاسفانه راه حل نظامی برای وضعیت کنونی وجود ندارد.

بریانایزه می گوید: « روسیه هم یکی از بازنده های این جنگ است و وقتی من می گویم گرجستان ازاین بحران برنده خارج نشده، این به معنای پیروزی روسیه هم نیست. روسیه، یک بار دیگر با پرده برداشتن ازچهره واقعی خود نشان داد ترجیح می دهد به جای یک عضو برجسته و قابل احترام جامعه بین الملل به عنوان یک ژاندارم شناخته شود.»

رقبای سیاسی پرزیدنت میخاییل ساکاشویلی می گویند درصورت آرام گرفتن احتمالی این بحران، رییس جمهوری باید به پرسشهای بسیاری پیرامون وضعیت به وجود آمده در گرجستان پاسخگو باشد.

تقریبا همه بر سراین واقعیت اتفاق نظر دارند که نفرت کرملین از ساکاشویلی، در کوتاه مدت موقعیت سیاسی وی را در داخل کشور مستحکم تر کرده است اما آرچیل گه گه شیدزه، یک تحلیلگر سیاسی بر این باوراست پروژه روسیه برای ایجاد بی ثباتی درگرجستان به طور قطع در بلند مدت موفق خواهد بود.

وی می گوید: « به نظر من زمانی فرا می رسد که جهان شاهد امواجی از اعتراضهای گسترده درگرجستان خواهد بود و توان ادامه حیات دولت در بحبوحه این اعتراض ها، به رویدادهای آینده بستگی دارد. اما تردیدی دربوجود آمدن بی ثباتی سیاسی درداخل کشور وجود ندارد.»

در عین حال، مردم گرجستان به طور فزاینده ای امیدوارند که درنهایت مواجهه این کشور با روسیه به نفع شان تمام شود.

از یک سو، کشورهای غربی که حتی تا چندی پیش قفقاز را به فراموشی سپرده بودند، درعمل بار دیگر به اهمیت راهبردی و موقعیت بحرانی گرجستان اذعان می کنند.

اتحادیه اروپا، درآینده نزدیک برای گفتگو پیرامون واکنش و موضع خود در قبال مداخله نظامی روسیه اجلاسی برگزار خواهد کرد.

ایالات متحده، دهها میلیون دلارکمک بشردوستانه و مقادیر بی شماری تجهیزات نظامی برای یاری رساندن به گرجستان گسیل کرده است.

واشنگتن، درضمن چندین مقام بلند پایه دولتی، ازجمله کاندولیزا رایس، وزیر امور خارجه و جو بایدن، نامزد حزب دموکرات برای معاون رییس جمهوری را برای بررسی این بحران به تفلیس اعزام کرده است.

قرار است دیک چینی، معاون رییس جمهوری آمریکا نیز به گرجستان سفر کند.

دیوید دارچیاشویلی، وزیرامور یکپارچگی اروپا درگرجستان می گوید این بحران سبب شده تا دولت ونهادهای غربی برای نزدیکی بیشتر، با سرعت بیشتری قدم بردارند.

دارچیاشویلی می گوید: « درگذشته ای نه چندان دور، یکپارچگی ناتو یکی از اولویتهای اصلی بود. امروز دیگر موضوع اتحادیه اروپا اولویت حیاتی قلمداد نمی شود. اما با توجه به این که اتحادیه اروپا دربرهه کنونی، ایفاگر یک نقش کلیدی ست، درگرجستان فعال ترخواهد شد و درعوض گرجستان نیز با جدیت بیشتری از یکپارچگی اتحادیه اروپا استقبال خواهد کرد.»

وزیر امور یکپارچگی اروپا در گرجستان می گوید دولت اطمینان دارد رویارویی با روسیه تصمیمی درست بوده و موجب افزایش اعتماد در کشور شده است.

دارچیاشویلی خاطر نشان می کند: « من برای پاسخگویی به هر پرسشی آمادگی دارم. گرجستان هیچ اصول و مقرراتی را که سالهای طولانی به آنها متعهد بوده نقض نکرده است. ما درصدد رویارویی با روسیه، که ازهر نظر تا بن دندان به منابع بی شمارمسلح است نیستیم، اما این روسیه است که قصد دارد بار دیگر گرجستان را تسخیر کند. آیا درچنین شرایطی دفاع حق ما نیست؟»

گرچه تیر واکنش های سیاسی منفی نسبت به تهاجم نظامی روسیه، مسکو را زخمی کرده، اما درواقع، ثمره این بحران با شادی گاه بی پرده وعلنی دولتمردان گرجستان همراه بوده است.

متحدان نزدیک روسیه همچون بلاروس ، کوبا و ونزوئلا برای تایید ایده مسکودر به رسمیت شناختن استقلال مناطق انشعابی قلمروهای گرجستان دراوستیا و آبخازیای جنوبی ملاحظات سیاسی ومحافظه کاری را پیشه خود کرده اند.

الکساندر لومایا، مدیرامنیت ملی می گوید چنین واکنش بین المللی گسترده ای مسکو را وادار خواهد کرد نسبت به پیامد اقدامات خود محتاط ترعمل کند.

لومایا می گوید: « در حال حاضر، روسیه تقریبا درانزوای بین المللی مطلق قرار دارد وانزوای سیاسی شرایط خوشایندی برای مسکو نیست. بنابراین درواقع، رویدادهای آینده واین که آیا روسیه درمسیر پیشبرد اهداف خود، الگوی مشابهی را در تهاجم نظامی به دیگر کشورهای همسایه به مرحله اجرا درآورد، به جدیت پیگیری جامعه بین المللی و مسیری که درمحکومیت اقدام مسکو پیش گرفته، بستگی خواهد داشت.»

قرار است رهبران اتحادیه اروپا دردیدارهایی به بازبینی تمام عیارجنبه های مناسبات کشورهای عضو با روسیه بپردازند و نتایج این مذاکرات آزمون تعیین کننده ای برای موقعیت سیاسی مسکو با این اتحادیه خواهد بود.

گزارشهای خبری منتشرشده در پاریس حاکی ازآنست که تصمیم به تحریم روسیه در دستور کار گفتگوهای اتحادیه اروپا نیست. اما درعین حال، دولتمردان گرجستان امیدوارند اتحادیه اروپا، کرملین را به پاسخگویی نسبت به تهاجم نظامی خود به این کشور وادار کند.

از دیدگاه آرچیل گه گه شیدزه، تحلیلگرسیاسی، تهاجم روسیه به گرجستان اقدامی تلافی جویانه نسبت به غرب است چرا که کرملین، مسائلی همچون به رسمیت شناختن استقلال کوزوو توسط کشورهای غربی و نیزاستقرار نیروهای ناتو درمرزهای روسیه را اقداماتی تحقیرآمیز علیه خود قلمداد کرده بود.

گه گه شیدزه رویدادهای اخیرمنطقه را «لحظه ظهورحقیقت» می نامد ومی گوید: « برهه کنونی بسیار تعیین کننده وبحرانی ست. اما به هر حال یا روسیه پیروز و کشورهای غربی بازنده میدان خواهند بود و یا روسیه شکست می خورد و غربی ها برنده می شوند.»

دولتمردان گرجستان می گویند درنهایت ثمره بحران اخیر زمانی به طور مسلم مثبت خواهد بود که اروپا و ایالات متحده بتوانند اراده سیاسی جمعی خود برای مقاومت در برابر روسیه ومقابله با مسکو را بسیج کنند، گرجستان درآینده نزدیک برای پیوستن به ناتو دعوت شود و کمک کافی برای آغاز مراحل بازسازی به این کشوراعزام شود.

XS
SM
MD
LG