حمله روسیه به گرجستان مهلت عضويتش در ناتو را زير سوال برده است

ماموریت افغانستان وهمکاری روسیه نگرانی جدیدی برای ناتوست. حمله روسیه به گرجستان پرسش های تازه ای را پیرامون مهلت عضویت کشورهای اتحاد جماهیرشوروی سابق در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی ( ناتو) مطرح کرده است

درماه آوریل نمایندگان کشورهای عضو ناتو با پیوستن گرجستان و اوکراین به این سازمان موافقت کردند و پیشبرد مذاکرات در این مورد به اجلاس ماه دسامبر سال جاری موکول شد، اما مسکو با پیوستن این دو کشور به ناتو به شدت مخالف است و تهاجم نظامی روسیه به گرجستان موضوع بحث برانگیزمهلت عضویت این کشورها در ناتو را تحت تاثیر قرار داده است.
ناتو به مدت چند دهه نقش محافظت از اروپا از گزند اتحاد جماهیر شوروی سابق را به عهده داشت و پس از آن بعد از گذشت بیست سال وسقوط طولانی کمونیسم روابط بین مسکو وناتو به تدریج ترمیم شد.
اکنون تصمیم روسیه در حمله به گرجستان که به طور بالقوه عضوی از سازمان ناتو قلمداد می شود یکپارچگی و ائتلاف این نهاد را بر هم زده است.
مقامات ناتو می گویند تضعیف مناسبات مسکو با این سازمان مدتها پیش ازحمله نظامی روسیه به گرجستان آغاز شده بود.
جیمز آپاودورایی سخنگوی ناتو در این مورد می گوید، «امروزدیدارهای ما که در گذشته ازآرامش بیشتری برخوردار بودند تغییر کرده اند. ما درگذشته علیرغم اختلاف نظرها توانایی دستیابی به توافق و تمرکز بردیدگاه های مشترک خود داشتیم اما در حال حاضر گفتگوهای علنی و بی پرده بسیاری پیرامون توسعه ناتو و پیوستن کشورهایی همچون کوزوو وگرجستان دراین سازمان مطرح می شوند. این ها از جمله چالشهایی هستند که بین روسیه و ائتلاف ناتوهمفکری قاطع و مشترک وجود ندارد. »
توسعه ناتو همواره منبع ایجاد تنش مدام بین روسیه و جهان غرب بوده است. کشورهای عضو ناتو در اجلاس ماه اوریل این سازمان با پیوستن اوکراین و گرجستان به این ائتلاف موافقت کردند.روسیه به شدت با چنین اقدامی مخالفت کرده است.
ویتلای چارکین، سفیر روسیه در سازمان ملل در کنفرانس خبری که برای گفتگو پیرامون بحران گرجستان برگزار کرده بود باردیگر بر موضع روسیه در قبال عضویت گرجستان درناتو تاکید کرد و گفتT «موضع مسکو در قبال این واقعیت اين است که توسعه ناتو خطایی ست که با هر موج جدید چنین اقدامی مسائل امنیتی جدیدی مطرح می شوند. روسیه براین باور است که برای یافتن راهکاری موثر به منظور رویارویی با مسایل مربوط به کشورهای اروپایی منطقه و نیزامنیت آتلانتیک و اروپا، شیوه ها وهمکاری های بیشتری را می توان یافت، که به جای حذف کردن روسیه دربرگیرنده دیدگاه های مسکو نیزباشد.»
دیمیتری روگوزین، سفیر روسیه درناتو حتی پیش از حمله نظامی ماه جاری نیروهای این کشوربه گرجستان درمصاحبه های خود نسبت به ایده توسعه ناتو هشدار داده و عضویت کشورهای هم مرز با روسیه دراین سازمان را برای مسکو غیرقابل پذیرش خوانده بود.
سفیرروسیه درناتو تاکید کرده بود درحین درنظرگرفتن روابط ناتو با اوکراین و نیزروابط این سازمان با گرجستان، مناسبات روسیه با ناتو وتعادل منافع اعضا نیز باید درمد نظر گرفته شوند.
آقای روگوزین پیش ازاین هشدار داده بود ناتو پیش ازائتلاف با یک تشکیلات نظامی درنزدیکی مرزهای روسیه، باید دیدگاههای مسکو را نیز درنظرداشته باشد.
موضوع توسعه ناتو و پیامدهای عضویت اوکراین و گرجستان بین اعضای این ائتلاف شکافهایی پدید آورده است.
یکی از مسئل بحث برانگیز پیرامون درگیری نظامی احتمالی هر یک ازاین دو کشور با روسیه وآمادگی ناتو به دفاع ازآنهاست. براساس ماده شماره پنچ پیمان ناتو، حمله به یک عضو ائتلاف، تهاجم به همه اعضای این سازمان قلمداد می شود.
ایالات متحده قویا" ازعضویت اوکراین و گرجستان حمایت کرده واین درحالیست که آلمان و فرانسه با چنین اقدامی مخالفت نموده اند.
سفیر روسیه درمخالفت هشدارگونه خود نسبت به توسعه ناتو گفته است، «تصمیم پیوستن این دو کشور به ناتو موقعیت کنونی را به خطر می اندارد و روابط مسکو با این سازمان رابه طور جدی سرد و تیره می نماید و آمریکا و ناتو حمایت بسیار مهم روسیه را از دست خواهند داد.»
روسیه ازعملیات ناتو درافغانستان حمایت کرده است. اما برخی تحلیلگران معتقدند ماموریت افغانستان نمایانگر چالش بلند مدت و جدی دیگری برای این ائتلاف است. علاوه برگروههای امدادی و کمکی درافغانستان، پنجاه و سه هزار نیروی ناتو ماموریت مبارزه با شورشیان طالبان را به عهده دارند.
نیک گرونو معاون اول «گروه بحران بین الملل»، یک سازمان غیردولتی فعال در پیش گیری از بحران نظامی می گوید نیروهای ناتو ازنظرزمانی برای برقراری امنیت در جنوب افغانستان کوتاهی کردند و تعجبی نیست زمانی که نیروهای حافظ صلح به منطقه اعزام می شوند با مقاومت جدی وموثرشورشیان روبروهستند.
مقامات ناتو درمقر این سازمان دربروکسل می گویند استقرار ثبات درافغانستان و گسترش ناتو درشرق بزرگترین چالشهای پیش روی این سازمان هستند که نام و نقش روسیه درهردومعضل به کرات ذکر می شوند.