نیویورک – جشنواره ترایبکا در مجموعه ۱۲۱ فیلم بلند داستانی و مستند، و ۷۹ فیلم کوتاه از ۴۱ کشور جهان، ۵۳ نخستین نمایش جهانی خواهد داشت. علاوه بر این، ۳۰ تا از فیلمهای جشنواره برای نخستین بار است که در آمریکا نشان داده می شوند.
جشنواره امسال حدود ۲۵ درصد کمتر از سال گذشته و ۴۰ درصد کمتر از سال ۲۰۰۶ فیلم نمایش می دهد و به قول استیون هولدن، منتقد نیویورک تایمز، کم شدن شمار فیلم های جشنواره، نشان دهنده اعتماد به نفس این جشنواره ی جوان است. او می نویسد این جشنواره آینه جشنواره قدیمی تر نیویورک است. در حالیکه جشنواره نیویورک بهترین فیلم های فستیوال کن را نمایش می دهد، جشنواره ترایبکا نیز از جشنواره های ساندنس، برلین، تورانتو و دیگر جشنواره ها، دستچین می کند. از آنجا که به دلیل هزینه گزاف بازاریابی، به تدریج از شمار فیلمهای غیرانگلیسی زبان در بازار آمریکا کاسته شده است، جشنواره ترایبکا تنها فرصت بعضی از این فیلم ها برای نمایش داده شدن به جمعیتی بزرگ از علاقمندان سینماست.
برنامه جشنواره با فیلم کمدی Baby Mama چهارشنبه شب ۲۳ آپریل در سینمای زیگفرید شهر نیویورک افتتاح شد. این فیلم که دو همبازی مشهور نمایش هفتگی تلویزیونی Saturday Night Live یعنی تینا فی Tina Fey و ایمی پولر Amy Poehler را کنار هم می گذارد. برنامه اختتامیه جشنواره، فیلم خانوادگی Speed Racer یا مسابقه دهنده سرعت است که محصولی دیگر است از سازندگان سری فیلم های متریکس، و به خاطر جلوه های بصری آن، اهمیت دارد. در این مقاله، نگاهی داریم به چند فیلم برجسته جشنواره از دید منتقدها و کارشناسانی که آنها را دیده اند.
روند عملیات با ضابطه Standard Operating Procedure
مستندساز نام آور آمریکا ارول موریس، در کار جدید خود زندان ابوغریب بغداد را در استودیو بازسازی کرده است و از سربازان و افسرانی که در جریان افتضاح ابوغریب شهرت پیدا کردند، دعوت کرده است که در برابر دوربین او ظاهر شوند و وقایع را بازگو کنند. از خلال صحنه هائی که ارول موریس به سبک همیشگی فیلم های خود بازسازی کرده است، و همچنین از خلال مصاحبه های حضوری، موریس این تردید را در ذهن تماشاگر بیدار می کند که آنچه در این زندان گذشت، دستور مقامات بالاتر بود که از مجازات گریختند و سربازان و افسرانی که به جرم بدرفتاری خودسرانه با زندانیان تنبیه شدند، احتمالا تنها مجری دستورات بودند.
تئاتر جنگ Theater of War
کارگردان غیرمتعارف سینمای آمریکا جان واترز John Waters در اثر جدید خود، که یک فیلم مستند است، ما را به پشت صحنه تمرین و اجرای نمایش «مادر کوراژ و بچه هایش» از برتولت برشت می برد در تئاتر پابلیک نیویورک، با شرکت هنرپیشه برجسته سینمای آمریکا مریل استریپ. معروف است که در این فیلم تماشاگران برای نخستین بار شاهد شیوه ای هستند که خانم استریپ در تمرین ها، نقش های خود را می پرورد. صحنه های تمرین نمایش، با بیوگرافی خود برتولت برشت، به طور موازی ادیت شده اند، با تاکید بر افکار مارکسیستی، و این نتیجه گیری رندانه، که جنگ را برای کسب و کار خوب است.
راز دانه Secret of the Grain
این فیلم هوشمندانه فرانسوی که چهار جایزه سزار، معادل اسکار آمریکا، را برنده شده است، از جمله جایزه بهترین یلم، تا این اواخر در آمریکا پخش کننده نداشت، که نشان می دهد علیرغم موفقیت جهانی یک فیلم، همچنان تماشاگران آمریکائی می توانند از دیدن آن بی نصیب بمانند. این فیلم را کارگردان تونسی تبار فرانسوی، عبدالطیف کشیش ساخته است و داستان یک مهاجر ۶۰ ساله آفریقائی است در شهر بندری سته Sete واقع در جنوب فرانسه، که خانواده اش را بعد از سالها برای تحقق بخشیدن به آرزوی داشتن یک رستوران دریائی به روی یک قایق، دور هم جمع می کند، و طبعا به شکاف نسل ها و عواطف مختلف مهاجران در فرانسه می پردازد.
کاتین Katyn
در درام حماسی «کاتین» آخرین اثر کارگردان برجسته لهستانی آندره ئی وایدا Andrei Wajda، ماجرای کشتار دسته جمعی ۱۵ هزار اسیر جنگی لهستانی بازگو می شود در سال ۱۹۴۰ -- اتحاد شوروی، که اسرای لهستانی را در اختیار داشت، تلاش کرد مرگ آنها را گردن آلمان نازی بیاندازد. فیلم کاتین در حال حاضر از فیلمهای پرفروش لهستان است. از وایدا، فیلمهای عمده «کانال»، «یک نسل» و «خاکسترها و الماسها» در آمریکا به نمایش در آمده است که در هر سه آنها، لهستان را در کشاکش رویدادهای مرگبار جهانی نشان می دهند.
وینیپگ من My Winnipeg
این فیلم در باره شهرکی است در کانادا به همین اسم، از کارگردان برجسته کانادائی، گای مدن Guy Maddin و ترکیبی عرضه می کند از روانشناسی فرویدی در باره خودشناسی، اسطوره شناسی محلی، و کمی هم تخیل که با مستند در آمیخته است. در این فیلم هنرپیشه Ann Savage نقش مادر گای مدن را بازی می کند.
هرج و مرج ساکت Quiet Chaos
کار جدید کارگردان ایتالیائی انتونیو گریمالدی Antonio Grimaldi، هرج و مرج ساکت یا Quiet Chaos درامی بی ادعاست در باره عزاداری، که در آن یک مدیر تلویزیون با بازی نانی مورتی Nanni Moretti بعد از آنکه زن خود را در جریان یک تصادف از دست می دهد، به دختر ده ساله اش وابسته می شود.
رمنچند پاکستانی Ramchand Pakistani
فیلم نیشدار رمچند پاکستانی از مهرین جبار Mehreen Jabbar براساس یک داستان واقعی است در باره یک پدر و پسر پاکستانی است که بعد از عبور اشتباهی از مرز هند، دستگیر می شوند و سالها در زندان می گذرانند.
آکاریوم Aquarium
در فیلم اکاریوم، از فیلمساز مصری یُسری نصرالله، کارگردان به نظاره مقررات حاکم بر روابط جنسی و اختناق طبقه متوسط در شهر قاهره می پردازد.