لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۱۴:۰۶

ترکيب جناح بندی های سياسی لبنان - مقاله تحليلی


لبنان کشور کوچکی ست که سيستم سياسی آن بر مبنای تقسيم مناصب سياسی ميان برخی از گروه های قومی – مذهبی قرار دارد. بر اساس قانون اساسی غير مدون لبنان، که از آن با نام «ميثاق ملی» ياد می کنند، رئيس جمهوری، نخست وزير، و رئيس مجلس به ترتيب از ميان مارونی ها، اهل تسنن، و شيعيان انتخاب می شوند. قوه مقننه تک مجلسی لبنان ۱۲۸ نماينده دارد که ۶۸ تن از آنان متعلق به جناح اکثريت طرفدار غرب و ۵۸ نماينده متعلق به جناح اقليت عمدتا طرفدار سياست های سوريه اند. دوره رياست جمهوری اميل لحود رئيس جمهوری لبنان در ۲۳ نوامبر پايان يافت، اما از آن زمان تا بحال نه تنها عدم توافق دو جناح اکثريت و اقليت در پارلمان لبنان مانع از انتخاب رئيس جمهوری جديد آن کشور شده، بلکه کشته شدن ژنرال فرانسوا حج از افسران ارشد لبنانی در يک بمب گذاری در بيروت در ۱۲ دسامبر بر وخامت اوضاع سياسی آن کشور افزوده است.

اميل جميل لحود رئيس جمهوری سابق لبنان حامی سرسخت سياست های سوريه بود. او در سال ۱۹۹۸ به اين سمت انتخاب شد، اما بعد از پايان دوره رياست جمهوری ۶ ساله اش با فشار دمشق برای ۳ سال ديگر در سمت خود ابقا گرديد. رفيق حريری نخست وزير وقت لبنان در اعتراض به اين امر استعفا داد، اما کمتر از ۵ ماه بعد در ۱۴ فوريه سال ۲۰۰۵ به همراه ۲۱ تن از همراهان خود در يک بمب گذاری انتحاری مهيب در بيروت کشته شد و بدنبال آن اعتراضات چند صد هزار نفری لبنانی ها موسوم به انقلابِ سدر به حضور نيروهای ارتش سوريه در آن کشور پايان داد.

تقسيم مناصب سياسی ميان مارونی ها، اهل تسنن، و شيعيان، و طرفدار سوريه يا ضد سوری بودن دو مشخصه بارز نظام سياسی لبنان و تعين کننده جهت گيری های عمده آن است. در حال حاضر از ميان خيل دولتمردان لبنانی فواد سينيوره سنی مذهب و طرفدار غرب از ژوئيه سال ۲۰۰۵ سمت نخست وزيری موقت لبنان را برعهده دارد و با خاتمه دوران رياست جمهوری اميل لحود دوران صدارت عظمای او نيز قانونا پايان يافته است.

نبيه بری رهبر مسلمانان شيعه امل حامی سياست های سوريه و رئيس مجلس لبنان است. او در سال ۱۹۷۴ زمانيکه جنبش امل تحت رهبری امام موسی صدر بود به اين تشکل سياسی در جامعه لبنان ملحق شد. از سوی ديگر در حاليکه سعد الدين حريری پسر کوچکتر رفيق حريری ضد سوری و رهبر جناح اکثريت المستقبل موسوم به جنبش ۱۴ مارس در قوه مقننه لنبان است و وليد جمبلات پيشوای جامعه مسلمانان دروز لبنان که بعد از مرگ حافظ اسد رئيس جمهوری سوريه در ژوئن سال ۲۰۰۰ به صف مخالفان سياست های دمشق پيوسته شيخ حسن نصرالله و ژنرال ميشل عون که اولی شيعه و رهبر حزب الله و دومی مارونی و رهبر جنبش آزاد ميهنی لبنان ست فراکسيون اقليت در پارلمان آن کشور را تشکيل داده و هر دو از مواضع سوريه حمايت می کنند. بحران سياسی ۴ ماهه اخير لبنان تا ۱۰ روز پيش ناشی از عدم توافق دو جناح اکثريت و اقليت در مورد انتخاب رئيس جمهوری آينده آن کشور بود. بعد از توافق جناح اکثريت با انتخاب ژنرال ميشل سليمان فرمانده نيروهای نظامی به رياست قوه مجريه لبنان هفته گذشته جلسه مجلس آنکشور جهت انتخاب رئيس جمهور برای ششمين بار از ماه سپتامبر تا بحال به تعويق افتاد.

از سوی ديگر کشته شدن سرتيپ فرانسوا حج از افسران ارشد لبنانی در يک بمب گذاری در بيروت در چهارشنبه ۱۲ دسامبر بحران سياسی لبنان را وارد مرحله جديدی کرده است. بنا به سنت نا نوشته بمب گذاری ها در لبنان هنوز کسی مسئوليت انفجار چهارشنبه گذشته را قبول نکرده اما ماموريت ژنرال فرانسوا حج بعنوان فرمانده عملياتی نيروهای ارتش لبنان در تهاجم موفق سه ماهه تابستان ۲۰۰۷ بر عليه چريک های فتح الا سلام در اردوگاه آوارگان فلسطينی نهر البارد در حومه طرابلس احتمالا در حادثه کشته شدن او بی تاثير نبوده است.

ارتش لبنان تنها نهاد فی الواقع ملی در آنکشور محسوب می شود و بيم آن می رود که ادامه بحران سياسی ناشی از عدم انتخاب رئيس جمهوری و فشار اعمال تروريستی باعث انشقاق در ارتش لبنان در امتداد خطوط قومی – مذهبی و بروز جنگ داخلی ديگری در آنکشور شود.

XS
SM
MD
LG