مری آپیک یکی از مطرح ترین هنرمندان ایرانی در آمریکا است که ظرف سالهای گذشته ، در آثار برجسته و قابل توجهی در سینما و تئاتر حضور داشته و به موفقیتهای زیادی دست یافته است. وی در کنار فعالیتهای هنری خود، در زمینه حمایت از حقوق زنان هم بسیار فعال است و در بیشتر آثار هنری خود به بررسی مشکلات و دشواریهای زندگی زنان می پردازد.
تازه ترین نمایش مری آپیک با عنوان در پوشش حجاب ، مدتی است که در آمریکا به روی صحنه آمده و با موفقیت قابل توجهی روبرو شده است. بهنود مکری مجری و برنامه ساز صدای آمریکا گفتگویی را در برنامه شباهنگ با مری آپیک انجام داده که متن آن به شرح زیر است.
بهنود مکری : درباره نمایش توضیح دهید
مری آپیک : این نمایش در مورد مشکلات زنان در ایران امروز و خاورمیانه است. این داستانی است واقعی از چند حادثه ای که ظرف دو دهه گذشته در خاورمیانه اتفاق افتاده و صدای زنان ایران است که روی صحنه نمایش بیان می شود. داستان این نمایش در واقع روایتی است از مشاهدات یک خبرنگار آمریکایی که تحقیقاتی را درباره زنان خاورمیانه و کشورهای اسلامی انجام می دهد و قصد دارد تا مقاله ای را در این زمینه بنویسد ، در حقیقت تمامی شخصیتهای مقاله او بر صحنه نمایش حاضر می شوند و سرگذشت خود را با تماشاگران در میان می گذارند. این نمایش مجموعه ای است از رقص عرفانی ، رقص شرقی ، موسیقی زنده ، دف ، تنبک ، سنتور، کمانچه و تار که حالتی شاعرانه و دراماتیک را برای نمایش پدید می آورد. تمامی داستانهای این نمایش بسیار محکم و جاندار است و از قصه های طنز و کمدی تا تراژدی و رویدادهای دراماتیک در آن استفاده می شود.
بهنود مکری : هدف شما ازتهیه و اجرای این نمایش چیست ؟
مری آپیک : هدف اصلی من این بود که بتوانم سختیها و مشکلات زنان ایران و خاورمیانه را به زبان انگلیسی با تماشاگر آمریکایی در میان بگذارم و آگاهی و شناخت بهتر و دقیقی را در این زمینه ایجاد کنم. این هدفی است که من در عرض بیست سال گذشته به اشکال مختلف در زندگی هنری و حرفه ای خود دنبال کردم ، من همواره تلاش کردم تا به طرق مختلف صدای زنان ایران را منعکس کنم و فعالیتهای خود درزمینه سینما ، تلویزیون و تئاتررا به بازتاب مشکلات و مسائل زنان کشورم اختصاص دهم. اثر تازه من در پوشش حجاب هم دارای چنین خصوصیتی است.
اجرای این نمایش در مرکز هنری کندی در واشنگتن ، با حضور مقامات و شخصیتهای سیاسی و هنردوستان آمریکایی ، با موفقیت قابل توجهی مواجه شد ، این نمایش ظرف ماههای گذشته در شهرهای مختلف به روی صحنه رفته و با استقبال کم نظیر تماشاگران مواجه شده است.
بهنود مکری : ظاهرأ در این نمایش داستانی هم درباره زهرا کاظمی بیان می شود.
مری آپیک : آخرین لحظات زندگی زهرا کاظمی در بخشی از این نمایش بیان می شود و نقش او را خود من بازی می کنم. دراین قسمت از نمایش ، زهرا کاظمی نامه بسیار مهمی را برای پسرش می نویسد و دلایل سفرش به ایران را برای او توضیح می دهد. او در این نامه اشاره می کند که برای مشاهده سختیها و مشکلات زنان ایران به این کشور سفر می کند تا وظیفه خود را بعنوان یک خبرنگار و عکاس در قبال مردم کشورش انجام دهد. متأسفانه این سفر ، پایان تلخ و ناخوشایندی را به همراه داشت و زهرا کاظمی جان خود را در زندان جمهوری اسلامی از دست داد. دراین نمایش ، صحنه های تلخ و تکان دهنده شکنجه و بازجویی از زهرا کاظمی بیان می شود و تماشاگر را با عمق این فاجعه انسانی در زندان جمهوری اسلامی آشنا می کنیم. بر اساس گزارشهای پزشکی که پیکر بی جان زهرا کاظمی را معاینه کرده ، او را شکنجه کردند ، مورد ضرب و شتم قرار دادند ، به عبارتی زجر کش کردند و در نهایت با ضربه هایی که به سرش وارد می کنند ، به قتل می رسانند. ما این صحنه ها را بازسازی کردیم و من هر بار که این نقش را بازی می کنم ، بیشتر از ظلم وبی عدالتی در جمهوری اسلامی منزجر می شوم.
بهنود مکری : چرا عنوان در پوشش حجاب را برای این نمایش انتخاب کردید.
مری آپیک : من احساس می کنم که در این زمان و دوران تاریخی ، هر هنرمند و انسانی وظیفه دارد تا به شکلی ، مشکلات و مسائل زنان ایران را بیان کند و آیینه ای باشد برای انعکاس این دشواریهای زندگی زنان ایرانی که ظرف ۲۸ سال گذشته ، حقوق آنها تضیع شده و مورد اجحاف قرار گرفتند. زنان ایرانی نه تنها حقوق قانونی خود را از دست دادند ، بلکه ازنظر انسانی هم به آنها ظلم می شود و درشرایط بسیار بدی قرار دارند. دلیلی که من نام این نمایشنامه را در پشت پرده حجاب گذاشتم ، موضوع اجباری بودن حجاب در ایران است که برای من بعنوان یک زن ، امری است غیر قابل قبول که نمی توان آن را پذیرفت. البته فقط موضوع حجاب نیست بلکه حق انتخاب برای زنان است که متأسفانه توجه چندانی به آن نمی شود و دغدغه اصلی من اجحافی است که به زنان می شود و ظلم و ستمی است که بر آنها وارد می شود. با توجه به اینکه نیمی از جمعیت ایران را زنان تشکیل می دهند ولی آنها از ساده ترین حقوق شهروندی و انسانی خود در ایران محروم هستند و من تعجب می کنم که چگونه نماینده جمهوری اسلامی را در سازمان ملل متحد می پذیرند چرا که او نماینده تمام مردم ایران نیست و فقط نماینده رژیم زن ستیز جمهوری اسلامی و نماینده مردان ایران است ، هرچند که بسیاری از مردان ایران هم با چنین حکومتی مخالف هستند و آنها هم از داشتن آزادی کامل محروم هستند.
بهنود مکری : درباره موفقیت این اثردر اجراهای اخیر صحبت کنید.
مری آپیک : این یک اثر نمایشی موفق با حضور بازیگران حرفه ای و بین المللی است که توسط یک شرکت آمریکایی تهیه و تولید شده است. تمامی دست اندرکاران و تهیه کنندگانش ، با اعتقاد و باور کامل به اهداف و آرمانهای انسانی داستان ، قدم بر صحنه نمایش می گذارند و به زبان انگلیسی با تماشاگران آمریکایی ارتباط برقرار می کنند. این نمایش ، صدای واحد تمام زنان جهان است که مشکلات و گرفتاریهای زندگی خود را با مردم جهان در میان می گذارند و حقوق انسانی و طبیعی خود را مطالبه می کنند. من بعنوان یک هنرمند و زن ایرانی ، وظیفه خود می دانم که صدای مظلومیت زن ایرانی را منعکس کنم و فریاد اعتراض او را به گوش جهانیان برسانم ، من خیلی خوشحال هستم که این نمایش همچنان به اجراهای موفق خود ادامه می دهد و من امیدوارم تا مردم بیشتری را با مشکلات زنان ایران و جهان آشنا کنیم.
بهنود مکری : چرا این نمایش به زبان انگلیسی اجرا می شود.
مری آپیک : ۳۰ سال که ما در خارج از ایران زندگی می کنیم و نمایشهای زیادی به زبان فارسی در گوشه و کنار جهان تهیه و اجرا شده و خود من هم در بسیاری از آنها حضور داشتم ، ولی فکر می کنم که زمان آن فرا رسیده است تا با اجرای آثار نمایشی به زبان انگلیسی ، با نوجوانان و جوانان ایرانی تبار هم در ارتباط باشیم و جامعه آمریکایی را هم با مشکلات مردم ایران و مهاجرین آشنا کنیم ، اجرای این نمایش به زبان انگلیسی کمک می کند تا با مخاطبین بیشتر و گسترده تری در ارتباط باشیم که برای انتقال پیام و داستان نمایش ، نکته ای است بسیار مهم و ضروری.