«چند نمای ساده»، مستندی درباره ی نقض حقوق بشر در ایران، فیلمی است مستقل از یوسف اکرمی، فیمساز ایرانی ساکن کانادا. اکرمی از بنیانگذاران «سینمای معترض ایران» و از منتقدین رژیم جمهوری اسلامی است که سالها پیش ایران را ترک کرده است.
از سيامک دهقانپور:
مستند ۸۵ دقیقه ای یوسف اکرمی مجموعه ای ست از روایات دست اول ایرانیانی که برای باورهایشان مورد آزار جسمی و روحی قرار گرفته اند.
فیلم با سفری مکاشفه وار به اعماق دردهای زندانیان سیاسی و سکوت و اشک هایشان؛ از طریق روایت مینو همیلی، شخصیت محوری فیلم که خود را قربانی آپارتاید جنسی حکومت جمهوری اسلامی می داند، به پیش می رود.
فیلم طیف وسیعی از مشکلات از جمله نقض حقوق اقلیت های مذهبی و قومی، ترور دگر اندیشان، سرکوب زنان، اعدام مخالفان سیاسی در خارج از کشور، سنگسار، قطع اعضای بدن، نقض حقوق ابتدایی شهروندی، و حتی رنج های کودکان را در برمی گیرد.
در یکی از فصول تکان دهنده ی فیلم سولماز سلطانخواه دختری که از خردسالی در سوئد بزرگ شده در بغض و گریه خاطره ای را از دستگیری مادرش در ایران تعریف می کند. سپس رو به دوربین به زبان سوئدی فریاد می زند: «مادر صدای مرا می شنوی؟ مادر دوستت دارم. می خواهم ببینمت.» اما، مادر او سالها پیش اعدام شده است.
فیلمساز ایرانی ساکن کانادا می کوشد نشان دهد مخالفت با حکومت به مثابه ی مخالفت با اسلام تلقی می شود. سازمان ملل متحد در نوامبر ۲۰۰۵ با تصویب قطعنامه ای، برای دومین سال پیاپی، رفتار رژیم جمهوری اسلامی را با مردم در ایران رقت آور خواند. وزارت خارجه ی آمریکا نیز در گزارش جدید سالیانه اش در باره ی وضعیت حقوق بشر می گوید جمهوری اسلامی حق مردم ایران برای تغییر حکومت را بشدت محدود کرده است.
اکرمی رهبران مذهبی کشور که هیچ مخالفتی را برنمی تابند به باد انتقاد می گیرد. در کنار سوژه های فیلم که ایرانیان پناهجوی ساکن کانادا هستند در بخش هایی گروههای مدافع حقوق بشر در کانادا، نمایندگان سازمان ملل متحد، و وکلای مهاجرت چون مری تتهم دیده می شوند که سیستم دادگاههای انقلاب را ناقض حقوق متهم می دانند.
بنا بر گزارش امسال دیده بان حقوق بشر جمهوری اسلامی گروه کثیری از مردم را برای بیان مسالمت آمیز عقایدشان مورد شکنجه و آزار قرار داده است. یوسف اکرمی می گوید چهره های فیلمش، فعالان اپوزیسیون، روزنامه نگاران، و دانشجویان، نمایندگانی از این گروهها هستند.
به گزارش دیده بان حقوق بشر پس از موج سرکوب مطبوعات در سال ۱۳۷۸ چند نشریه ی مستقل باقی مانده نیز دست به خودسانسوری می زنند. وزارت خارجه ی آمریکا از منتقدان سرسخت آزار و تعقیب اقلیت های قومی در ایران است.
موریس کاپیتورن، نماینده ی ویژه ی سازمان ملل در امر رسیدگی به وضعیت حقوق بشر در ایران، بخش عمده ی موارد نقض حقوق بشر را ناشی از برسمیت نشناختن اقلیت ها می داند. او با اشاره به سیل فرار پناهجویان از ایران می گوید تنها در فاصله ی سال ۱۹۹۹ تا سال ۲۰۰۰ شمار ایرانیان در مرزهای اروپا از دوازده هزار به بیست و هفت هزار تن رسید.
اکرمی تنها راه توقف نقض حقوق بشر را تغییر رژیم می داند. به گفته ی یوسف اکرمی دفتر نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد از پاسخگویی به بسیاری از پرسش های مطرح در فیلم «چند نمای ساده» سرباز زده است.
«چند نمای ساده» از نورپردازی و ترکیب بندی تصویری خوب یوسف اکرمی برخوردار است و موسیقی آرون تسانگ بار حسی خاصی به تدوین هوشمندانه ی بهمن کیباخی بخشیده است.
فیلم با تصاویر تظاهرات ضد رژیم در کشورهای خارجی به پایان می رسد و مخاطب را با سایه ی ترس از نفوذ ماموران مخفی رژیم در میان ایرانیان خارج از کشور رها می کند.