آرشام رضایی، فعال مدنی و سیاسی زندانی در قزلحصار، در نامهای که نسخهای از آن به صدای آمریکا رسیده از پیوستن خود به چهل و پنجمین هفته از کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» خبر داده است.
کارزار«سهشنبههای نه به اعدام» متشکل از زندانیان اعتصابی بیش از ۲۲ زندان ایران در اعتراض به اجرای احکام اعدام است.
آقای رضایی در نامه خود اشاره کرده است که نخستین هفتهای که او در سلول انفرادی گذراند شاهد انتقال ۱۲ زندانی محکوم به قصاص بود که هفت تن از آنها توانستند پیش از اجرای حکم، از اولیای دم فرصت بگیرند.
او اضافه میکند که در هفته دوم، هفت زندانی دیگر به سلول او منتقل شدند و دو نفر از آنها کسانی بودند که قبلاً یک بار حکم اعدامشان اجرا شده بود، ولی در لحظه آخر خانوادهٔ مقتول به آنها فرصت داده بود و پس از احیای قلبی دوباره به زندگی برگشتند. رضایی مینویسد: «این روند عملاً آنها را زجرکش میکرد.»
آرشام رضایی از دوستان خود در زندان اوین نیز خواسته است برای «پایان دادن به این عمل قرون وسطایی» به کارزار «سهشنبههای نه به اعدام» بپیوندند.
این زندانی سیاسی تأکید کرده است که حجم بالای اعدامها نهتنها بازدارنده نبوده، بلکه آمار جرم در ایران روزبهروز بیشتر شده است.
آرشام رضایی، فعال مشروطهخواه، در مهر ۱۴۰۱ و در جریان اعتراضات سراسری گسترده در فردیس استان البرز بازداشت شد و از آن پس در حبس بهسر میبرد. او یکی از زندانیان سیاسی است که کیانوش سنجری پیش از اقدام به خودکشی در حرکتی اعتراضی، خواستار آزادیاش شده بود.
اسفندیار آبان، پژوهشگر ارشد در کمپین حقوق بشر ایران نیز در ویژهبرنامه صدای آمریکا گفت: «اعدام نمیتواند مجازات محسوب شود چرا که بَعدی ندارد. گرفتن حیات یک فرد نمیتواند از ارتکاب دوباره جرم توسط آن فرد پیشگیری کند و آمار، به عنوان مثال در رابطه با مواد مخدر، به وضوح نشان میدهد که اعدام باعث کاهش بسیار اندک فروش و توزیع مواد نیز نشده است.»
رسانههای حقوق بشری اعلام کردهاند که اعدام زندانیانی که با اتهامات مربوط به «مواد مخدر» اعدام شدهاند، در چهار سال گذشته هر ساله بهطور مستمر افزایش شدیدی داشته است.
در حالی که در سال ۲۰۲۲ مجموعا ۲۵۶ نفر با اتهامهای مرتبط با مواد مخدر اعدام شده بودند، این تعداد در سال ۲۰۲۳ با ۸۴ درصد افزایش به ۴۷۱ اعدام با این اتهام رسید.
جمهوری اسلامی پس از اعتراضات سراسری «زن، زندگی، آزادی» به سرکوب بیشتر زنان و فشار بر زندانیان سیاسی زن افزود و احکام سنگینی از جمله اعدام برای شماری از آنها صادر کرده است.
شماری از کارشناسان سازمان ملل متحد همزمان با روز جهانی مبارزه علیه اعدام در بیستم مهرماه ۱۴۰۳، در بیانیهای ضمن ابراز نگرانی از افزایش شمار اعدامها در ایران خواستار توقف فوری چنین اقداماتی شدند.
هرچند برخی معتقدند صدور بیانیه و محکومیت نهادهای بینالمللی، تأثیر ملموسی بر رویکرد سرکوبگرانه جمهوری اسلامی به ویژه در صدور احکام اعدام ندارد، بسیاری از کارشناسان حقوق بشری نظر متفاوتی دارند.
پگاه بنیهاشمی، پژوهشگر حقوق در دانشگاه شیکاگو، در ویژهبرنامهای با عنوان «سپیدهدم مرگ؛ چرا ایران سرزمین اعدام است؟» که روز ۸ آذر از صدای آمریکا پخش شد، گفت که امروزه دسترسی به شبکههای اجتماعی و صدور بیانیهها، مسائل حقوق بشری را برای دنیا آشکار کرده است و این تفاوت عمده امروز با دهه شصت خورشیدی است که جمهوری اسلامی چند هزار زندانی سیاسی و عقیدتی را اعدام کرد.
خانم بنیهاشمی تاکید کرد که بیانیهها و محکومیتهای جهانی تأثیرگذار هستند.
محمود امیریمقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران، نیز در این ویژه برنامه صدای آمریکا تأکید کرد جمهوری اسلامی دهههای پیش احکام سنگسار را اجرا میکرد، ولی به دلیل فشارهای بینالمللی و بالا رفتن هزینههای سیاسی، اجرای احکامی از این دست نمیتواند به شکل قبل انجام گیرد.
او افزود که تأثیر قطعنامهها و محکومیت نهادهایی مانند سازمان ملل، بالا بردن هزینه سیاسی و نیز تأثیرگذاری روی مردم و فرهنگ جامعه است.
سازمان حقوق بشر ایران روز هشتم آذر خبر داد که در روزهای گذشته حکم اعدام ۱۱ زندانی در شهرهای مختلف به اجرا گذاشته شده است.