رفتار و گفتار سیاسی مسعود پزشکیان پیش و پس از رأیگیری حکومتی تیر ماه در مدتی کوتاه بسیاری از کسانی را که بر پایه شعارها و ادعاهای تبلیغاتی او به بهبود اوضاع دل بسته بودند، دلسرد کرد و با حواله دادن «مشت محکم» به آنها که رأی ندادند، آب پاکی بر دست امیدواران به «روزنهگشایی» ریخت.
- «مشت محکم» پزشکیان به شهروندانی که رأی ندادند
لغو نشست خبری با رسانهها، روضهخوانی در دهه محرم، گفتوگوی تبلیغاتی با وبسایت خامنهای، و حواله دادن «مشت محکم» به تحریمکنندگان «سیرک انتخابات»، تنها نمونههایی از عملکرد پساانتخاباتی پزشکیان، نامزد برگزیده حکومت برای جانشینی ابراهیم رئیسی است.
- پزشکیان: اگر هدایت خامنهای نبود اسم من از صندوقها در نمیآمد
مسعود پزشکیان که با کارزار تبلیغاتی چهره های جریان موسوم به اصلاحطلبی، همچون ظریف و آذری جهرمی، و با بهرهگیری از شعارهایی مانند عدالتخواهی و مخالفت با برخوردها با زنان برای حجاب اجباری تلاش کرد منتقد حکومت به نظر برسد و برای رسیدن به جانشینی رئیسی حتی از صدای ممنوع هایده، خواننده محبوب و فقید پیش از انقلاب ۵۷، و همچنین ترانه «برای» شروین حاجیپور که نماد اعتراضات سراسری مردم ایران در سال ۱۴۰۱ بود هم استفاده کرد، فردای معرفیاش به عنوان برنده رأیگیری حکومتی، نشست رسانهای را لغو کرد و به جای آن به دیدار خامنهای شتافت.
محمد جواد ظریف و محمدجواد آذری جهرمی، که در تبلیغات انتخاباتی پزشکیان نقش کلیدی داشتند، پیش از این وزیر امور خارجه و وزیر ارتباطات دولت حسن روحانی بودند. نقش ظریف در توجیه سیاستهای سرکوبگرانه جمهوری اسلامی در اعتراضات دی ۹۶ و آبان ۹۸ و همچنین شلیک موشکهای سپاه به هواپیمای مسافربری اوکراینی در عرصه بینالمللی و نقش آذری جهرمی در قطع سراسری اینترنت در ایران و کشتار وسیع معترضان در آبان ۹۸ پیش از این بارها مورد انتقاد ناظران قرار گرفته است.
او همچنین در سخنانی با سپاسگزاری از علی خامنهای گفت «اگر او نبود اسم من از صندوقها در نمیآمد» و «این هدایتی بود که رهبر داشت.»
- همنشینی با مداحان و روضهخوانی در عزاداری محرم
یکی از نخستین اقدامات مسعود پزشکیان پس از معرفی او به عنوان رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی، حضور پررنگ در عزاداریهای محرم بود که از روز نخست و در کنار رهبر جمهوری اسلامی آغاز شد.
پزشکیان همچنین در این ایام با شماری از مداحان حکومتی که در سرکوب اعتراضات مردمی نقش داشتند یا از سرکوب معترضان حمایت کردند، دیدار کرد.
او همچنین در شب عاشورا در مراسمی در منطقه عبدلآباد تهران به روضهخوانی پرداخت.
یک گزارش تصویری دیگر همچنین روضهخوانی پزشکیان را در مجلس شورای اسلامی به مناسبت فرا رسیدن محرم نشان میدهد.
رئیس جدید قوه مجریه جمهوری اسلامی که پیش از برگزاری رأیگیری حکومتی از شهروندان خواسته بود به او رأی بدهند و اگر به وعدههایش عمل نکرد رأی خود را پس بگیرند، پس از معرفی به عنوان نامزد برگزیده، در مقایسه تلویحی خود با حسین، امام سوم شیعیان، گفت یکی از علل اصلی واقعه عاشورا این بود که «یک عده وعده دادند حسین بیاید و وقتی رفت همه پشت کردند و به حرف و امضایشان پایبند نشدند. وعده کردند و به وعده خود عمل نکردند.»
- تجدید میثاق با هنیه و نصرالله و تأکید بر همسویی با سوریه و روسیه
یکی دیگر از نخستین اقدامات مسعود پزشکیان پس از برگزاری دور دوم رأیگیری حکومتی برای جانشینی ابراهیم رئیسی، صحبت با مقامات برخی کشورها از جمله روسیه و سوریه و تأکید بر تداوم همسویی با این کشورها بود.
او همچنین در گفتوگوهایی با اسماعیل هنیه رهبر گروه شبهنظامی حماس، و حسن نصرالله رهبر گروه شبهنظامی حزبالله لبنان، بر تداوم حمایت جمهوری اسلامی از آنها تأکید کرد.
دیدار با مقامات نظامی از جمله فرماندهان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از دیگر اقدامات مسعود پزشکیان در نخستین روزهای معرفی به عنوان جانشین رئیسی بود، که به گفته برخی ناظران، نشانهای از تداوم سیاست کلان جمهوری اسلامی است.
در این زمینه، شاهین مدرس، تحلیلگر سیاسی به صدای آمریکا گفت پیامهای پزشکیان به هنیه و نصرالله نشانگر این است که رویکرد جمهوری اسلامی نسبت به آنها عوض نشده، بلکه «کارگزار خامنهای» تغییر کرده است.
- از لغو نشست رسانهای تا مصاحبه اختصاصی با وبسایت خامنهای
مسعود پزشکیان که قرار بود ۱۶ تیر و پس از اعلام «پیروزی» در رأیگیری حکومتی با نمایندگان رسانهها مصاحبه کند، نشست مطبوعاتی را لغو کرد و به جای آن به دیدار رهبر جمهوری اسلامی رفت.
پزشکیان با وجود اعلام برگزاری نشست رسانهای با خبرنگاران داخلی و خارجی در روز ۱۶ تیر و اعلام برنده شدنش در انتخابات حکومتی، این کنفرانس را لغو کرد و به جای آن برای دیداری طولانی و حدودا ۵ ساعته با خامنهای نزد او رفت. در حالی که با گذشت نزدیک به یک ماه، این کنفرانس هنوز برگزار نشده، روز چهارم مرداد پزشکیان در یک گفتوگوی اختصاصی با وبسایت علی خامنهای شرکت کرد.
او در این گفتوگوی اختصاصی گفت فهرست کابینهاش را به رهبر جمهوری اسلامی ارائه میدهد و پس از «مشورت و هماهنگی» با او «جمعبندی نهایی» را به مجلس شورای اسلامی معرفی میکند.
پزشکیان با تأکید بر پیروی از سیاستهای کلی علی خامنهای و با بیان این که «کاری کنیم مردم هم احساس کنند ما به آنها دروغ نگفتهایم»، عنوان کرد سیاستهای رهبر جمهوری اسلامی «چراغ راهنمای مسیر است و هدف ما را مشخص میکند» و «برای استقرار اصلاحات باید دست به دست هم داد.»
لغو نشست خبری با خبرنگاران داخلی و خارجی از سوی مسعود پزشکیان و رفتن به دیدار علی خامنهای به جای آن، و همچنین مصاحبه اختصاصی با وبسایت رهبر جمهوری اسلامی، همچنان در رسانههای اجتماعی مورد انتقاد کاربران است.
از جمله یک کاربر با وجود گذشت روزها از لغو نشست رسانهای از پزشکیان پرسیده «برنامه مصاحبه مطبوعاتی چه شد؟»
- انتقاد پزشکیان از «قیمت پایین» بنزین
رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی بر خلاف اظهاراتش در رقابتهای «انتخابات» حکومتی که تلویحا گران کردن بنزین را رد کرده بود، در گفتوگو با وبسایت خامنهای با انتقاد از «ناترازی انرژی» در ایران گفت که بنزین را «حدودا ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان میخریم» و «۱۵۰۰ تومان میفروشیم؛ خب تا کجا میتوانیم این کار را بکنیم؟»
او همچنین با انتقاد از میزان مصرف برق در ایران، آن را «به اندازه کل اروپا» دانست.
- تشکر از شورای نگهبان در مراسم تنفیذ
مسعود پزشکیان در مراسم تنفیذ که روز یکشنبه هفتم مرداد در حسینیه روحالله خمینی برگزار شد، از برخی نهادهای و جریانهای حکومتی از جمله شورای نگهبان، وزارت کشور، و «جریانهای سیاسی اصولگرا، اصلاحطلب، و تحولخواه» سپاسگزاری کرد.
در این جلسه علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی نیز بخش قابل توجهی از سخنانش را به اظهاراتی علیه پادشاهان پهلوی اختصاص داد و ضمن بدگویی از حکومت رضا شاه و محمدرضا شاه، مدعی شد «محمدرضا پهلوی برای سرنگونی یک دولت ملی متوسل به آمریکا و انگلیس شد.»
- دیدار با خانواده آلهاشم پس از تنفیذ
مسعود پزشکیان روز یکشنبه هفتم مرداد در نخستین دیدار پس از مراسم تنفیذ به خانه محمدعلی آلهاشم، امام جمعه تبریز که در حادثه سقوط هواپیما همراه ابراهیم رئیسی کشته شد، رفت و با آنها گفتوگو کرد.
تناقض رفتار و گفتار مسعود پزشکیان پیش و پس از برگزاری «انتخابات» حکومتی با انتقاد شهروندان روبهرو شده است.
پزشکیان که اکنون بر سیاستهای پیشین جمهوری اسلامی تأکید میکند و نظرات رهبر را «چراغ راه» میخواند، پیش از این در سخنانی متناقض با تأکید بر ضرورت همکاری با دنیا و پیوستن به افایتیاف، دور زدن تحریم را مسیری غلط خوانده بود که به گفته او «تویش این همه بخور بخور هست و کسی هم نمیتواند جلویش را بگیرد.»
همچنین او با اشاره به «دعواها و اختلافاتی» که میان سیاستمداران و مدیران جمهوری اسلامی است، گفته بود «تا این مشکل را حل نکنیم نمیتوانیم این معضل را از سر راه خود برداریم» و «دعوایی که میکنیم دعوای قدرت است و نه خدمت.»
پزشکیان در دوره تبلیغات نامزدی برای جانشینی رئیسی همچنین قوه قضاییه جمهوری اسلامی را متهم کرده بود که در وزارت بهداشت و درمان، دولت، و مجلس «یک سفره باز کرده است.»
رئیس دولت چهاردهم جمهوری اسلامی که به گفته خودش از سالهای نخست جوانی و «وقتی هنوز بحث حجاب نشده بود»، مسئول به اصطلاح امر به معروف و نهی از منکر و مجری «پاکسازی بیمارستانها و دانشگاهها» شده بود، پیش از انتخابات میگفت وقتی کسی در خیابانها و در مقابل «برخوردهایی که با دختران و زنان اتفاق میافتد» اعتراض میکند، «برای او پروندههایی هم درست میکنند» و «این دختران را ما تربیت کردهایم، بیگانگان که نکردهاند. این برخوردها مشکل را حل نمیکند. باید برگردیم ببینیم چه کردیم که این اتفاق افتاده است.»
در ستادهای تبلیغاتی پزشکیان، حتی از بازخوانی ترانههای ممنوع هایده، خواننده فقید پیش از انقلاب ۵۷، نیز استفاده میشد.
همچنین ترانه «برای» شروین حاجیپور که نمادی از اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ که در جریان سرکوب آن صدها شهروند به دست مأموران جمهوری اسلامی کشته شدند، در ستادهای تبلیغاتی پزشکیان پخش میشد.
وزارت کشور جمهوری اسلامی ساعاتی پس از پایان دور دوم رأیگیری حکومتی برای تعیین رئیس دولت چهاردهم که ۱۵ تیر برگزار شد، نام مسعود پزشکیان را به عنوان جایگزین ابراهیم رئیسی و نهمین «رئیس جمهوری اسلامی» اعلام کرد.
در این حال، برخی کارشناسان پیش از این گفتهاند که رئیس دولت نقش موثری در سیاستهای جمهوری اسلامی ندارد.
از جمله حسین راغفر، اقتصاددان در ایران، پیشتر گفته که در جمهوری اسلامی دو دولت وجود دارد، یکی «اسلحه و زور دارد» و اقداماتش بر معیشت مردم اثرگذار است، و دیگری «قدرتی ندارد.»
همچنین، مجید گلپور، کارشناس روابط بینالملل، در گفتوگو با صدای آمریکا تأکید کرده که «پزشکیان هیچ برنامهای برای حل مشکلات مردم ندارد.