گزارش های رسیده به صدای آمریکا حاکی است که نیروهای حکومتی جمهوری اسلامی روز یکشنبه پنجم شهریور، دهها تن از معترضان به خشک شدن دریاچه ارومیه را در چند شهر، از جمله در تبریز بازداشت کردند.
پیش از این، چهار حزب، از جمله حزب مرکزی آذربایجان، فراخوانی را برای برگزاری تجمع های اعتراضی در شهرهای استان های آدربایجان شرقی و غربی و نیز اردبیل در روز یکشنبه صادر کرده بودند. این فراخوان از حمایت گروه ها و فعالان مدنی و محیط زیستی برخوردار شده بود.
انجمن دفاع از زندانیان سیاسی آذربایجانی در ایران، تاکنون هویت دست کم ۱۷ تن از بازداشت شدگان را اعلام کرده است.
به گزارش این انجمن، «یاشار حسن‌پور یوسف کاری، فرشید پیچ‌گانلو، محمد شیخ‌الاسلامی، لیلا قاضی زاده، مهرداد شیخی، بهنام شیخی، کریم اسماعیل‌زاده، حبیب نگهبان، شاهین برزگر، محسن ابراهیمی، پیمان ابراهیمی، محمد‌رضا محرمی، امید مصطفی‌زاده، سیما علی پور، اکبر آزاد و افشین نذیری در شهرهای تبریز، تهران، میانه و اردبیل» بازداشت شده اند.
بر اساس گزارش ها، اکثر بازداشت‌ها حتی پیش از شروع تجمع‌ها انجام شده اند.
تاکنون مقام‌های جمهوری اسلامی در مورد این بازداشت‌ها، دلایل بازداشت‌ها و محل نگهداری بازداشت‌شدگان اطلاع رسانی نکرده‌اند.
گزارش ها حاکی از آن هستند که نیروهای حکومتی پس از فراخوان برای برگزاری تجمع "اعتراض به سیاست خشکاندن عمدی دریاچه ارومیه" در شهرهای مختلف مستقر شده بودند. انجمن دفاع از زندانیان سیاسی در آذربایجان اشاره کرده است که ماموران حکومتی در روزهای گذشته اقدام به احضار گسترده فعالین در شهرهای مختلف به اداره های اطلاعات کرده بودند.
خشک شدن تدریجی دریاچه ارومیه، انتقادهای فراوانی را متوجه دولت‌های جمهوری اسلامی کرده است.
منتقدین، این دولت‌ها و دستگاه‌های اجرایی و قانون‌گذاری را متهم به بی توجهی به خشک شدن دریاچه ارومیه می کنند.
در این ارتباط بارها فعالان محیط زیستی و مدنی در شهرهای اطراف دریاچه ارومیه تجمع های اعتراضی برای نجات این دریاچه برگزار کرده اند که با برخورد ماموران حکومتی مواجه شده اند.
پیشتر علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست، روز ۲۰ مرداد در پی انتشار تصاویر و اسناد فراوان از شرایط بحرانی دریاچه ارومیه، به وخامت اوضاع آن اذعان کرد.
این در شرایطی بود که خبرگزاری «تسنیم» نزدیک به سپاه پاسداران، روز هجدهم مرداد به نقل از مجتبی ذوالجودی، معاون محیط زیست دریایی و تالاب‌های سازمان حفاظت محیط زیست، مرگ دریاچه ارومیه را تکذیب کرده و مدعی «افزایش ۱۴۰هزارهکتاری سطح زیرکشت حوزه آبخیز» آن شده بود.
