در حالی که مقامات مختلف جمهوری اسلامی مدعی افزایش شاخص‌هایی همچون «امید به زندگی» در جامعه هستند، مدیر گروه مسائل و آسیب‌های اجتماعی انجمن جامعه‌شناسی ایران با اشاره به شیوه حکمرانی نظام کنونی حاکم بر کشور، گفته است: با «فرمان گذشته» آینده روشنی برای «امید اجتماعی» نمی‌بیند.
احمد بخارایی با بیان اینکه «بازگشت» امید اجتماعی به جامعه به «ظرفیت‌های تغییر» وابسته است، در گفتگو با وب‌سایت «خبرآنلاین» تاکید کرده که امید اجتماعی به آینده از سطح پایینی برخوردار است.
این عضو انجمن جامعه‌شناسی ایران با اشاره به اینکه «تغییرات اجتماعی» منتج از «مطالبات در سطوح مختلف» از گروه‌های اجتماعی تا سازمان‌ها و حتی در سطح کلان است، افزوده: این «برآیند» باید «شنیده، پذیرفته، تجزیه و تحلیل» و در نهایت به آن «پاسخ» داده شود.
محمد رئیس زاده، رئیس سازمان نظام پزشکی کشور نهم مهرماه ۱۴۰۱ گفته بود که شاخص «امید به زندگی» در ایران «۷۶ سال» و «بالاتر از نُرم جهانی» است.
در سال ۹۵ طرح ملی بررسی «وضعیت اجتماعی، فرهنگی و اخلاقی ایران» روی یک نمونه بزرگ «۸۲ هزار و پانصد نفری» از ساکنان «۴۲۶ شهر» مرکز شهرستان‌های کشور انجام شد. به استناد پرتال جامع علوم انسانی وابسته به مجموعه دولتی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، نتایج آن مطالعه نشان داد که بین ارزیابی افراد از «زمان حال» با ارزیابی از «گذشته و آینده» رابطه معناداری وجود دارد.
طبق این مطالعه، همچنین با احتساب شاخص ترکیبی «امید اجتماعی» مشخص شد که در مجموع «میانگین امید اجتماعی» بین ایرانیان برای ۱۰ سال آینده «منفی و رو به کاهش» است و «تفاوت و نابرابری» در امید اجتماعی به آینده «بین استان‌ها» بیشتر خواهد شد.
احمد بخارایی، مدیر گروه مسائل و آسیب‌های اجتماعی انجمن جامعه‌شناسی ایران نیز بر پایه «پژوهشی در دانشگاه اصفهان» درباره امید اجتماعی، گفته است: امید اجتماعی هفت مولفه دارد که یکی از آن‌ها «سنجش انتظار افراد درباره تغییرات اجتماعی» است که با این تعریف، امید «اجتماعی به آینده» نمره کمی را در آن تحقیق گرفته بود.
همزمان با ۲۰ مارس (یکم فروردین‌ماه) که مصادف با «روز جهانی شادی» بود، نشریه «شبکه راه‌حل‌های توسعه پایدار» وابسته به موسسه گالوپ فهرستی از «میزان شادی در کشورهای جهان» را ارائه کرد که در این فهرست ایران در «رتبه ۱۰۱» قرار گرفته و فنلاند در «جایگاه نخست» بود.
