حدود یک ماه از قطع اینترنت در ایران و جلوگیری از دسترسی مردم به اطلاعات آزاد میگذرد. اقدامی که جمهوری اسلامی به بهانه اعتراضات مردمی در ایران انجام داده پیش از این هم سابقه داشته است، در حوادث آبان ۹۸ و دی ۹۶ و حتی پیش تر در اعتراضات سال ۸۸ با قطع اینترنت و فیلترینگ گسترده و ادامهدار فیسبوک ، توییتر و یوتیوب.
بهتازگی سازمان غیردولتی «خانه آزادی» در آمریکا، «که جزو قدیمیترین نهادهای فعال در زمینه دموکراسی است»، در تازهترین گزارش خود درباره آزادی اینترنت در جهان، ایران را در انتهای فهرست کشورهای دارای آزادی استفاده از اینترنت قرار داده است.
۷۰ کشور در این گزارش مورد ارزیابی قرار گرفتهاند و در آن، امتیاز صفر تا ۱۰۰ برای آزادی اینترنت در نظر گرفته شده که ایران با کسب تنها ۱۶ امتیاز بالاتر از چین و میانمار در قعر جدول آزادی دسترسی به اینترنت قرار گرفته است.
این ارزیابی آماری مربوط به بازه زمانی تیرماه ۱۴۰۰ تا اردیبهشت ۱۴۰۱ بوده و محدودیت جاری اینترنت در ایران را شامل نمیشود.
در گزارش خانه آزادی، همچنین به طرح اخیر جمهوری اسلامی برای محدودتر کردن اینترنت موسوم به طرح «صیانت از کاربران» اشاره شده و آمده است که مقامهای جمهوری اسلامی با تقویت شبکه ملی اطلاعات کشور، محدودیت دسترسی به پلتفرمها و پیامرسانهای بینالمللی را تسهیل کرده و همزمان کاربران را به سمت جایگزینهای داخلی هدایت میکنند.
این در حالی است که رسانههای داخل ایران، با انتشار گزارشهایی، به تاثیر «قطع اینترنت و فیلترینگ» که در روزهای اخیر به دستور مقامات حکومتی برای مقابله با اعتراضات صورت گرفته، پرداخته و آن را «شلیک» به بازارهای ایران و ایجاد «اختلال» در معیشت «۹میلیون خانوار ایرانی» تعبیر کردهاند.
این رسانهها با اشاره به «ضربات» تصمیمهای اخیر مقامات جمهوری اسلامی در محدودسازی اینترنت، اعلام کردند:« اختلال در اینترنت و فیلترینگ شبکههای اجتماعی با به خطر انداختن زندگی و درآمد میلیونها ایرانی، روزانه دست کم «۱۱۰ میلیون تومان» هم به آنها «خسارت مالی» وارد میکند و نیم میلیون شغلم هم فقط با فیلترینگ اینستاگرام نابود شده یا رو به نابودی است.»
حمیده حبیبی، عضو انجمن کسب و کارهای اینترنتی گفته خسارت قطع اینترنت تا امروز بیش از ١٢ هزار میلیارد تومان بوده است.
همزمان روزنامه جمهوری اسلامی نزدیک به طیف سنتی اصولگرایان نوشت: آنچه در فکر و سخن مسئولان، «اینترنت ملی» یا «طرح صیانت» خوانده میشود، در واقع «حصر عمومی» یک ملت است و «بانیان» و «حامیان» باید بدانند که نمیتوان یک ملت را، آن هم به بزرگی و آزادیخواهی ملت شریف ایران، حتی با برچسب ناچسب «ملّی»، «محصور» ساخت.
تلاش مقامات جمهوری اسلامی برای محدود سازی یا قطع ارتباطات مردم با جهان آزاد و اینترنت جهانی در حالی صورت میگیرد که مقامات جهانی بر حق دسترسی آزاد همه مردم ایران به اینترنت تاکید میکنند.
در این میان مقامات آمریکا با حذف تحریمهای ارتباطاتی در عمل راه را برای ورود اینترنت آزاد به ایران هموار کردند، ایلان ماسک مالک کمپانی اینترنت ماهوارهای استارلینک هم از این اقدام مقامات آمریکا استقبال کرده و ماهوارههای اینترنتی را بر فراز ایران راهاندازی کرده است.
از داخل کشور هم خبر رسیده که تجهیزات زمینی دریافت ماهواره استارلینک وارد ایران شده است. این تجهیزات در صورت استقرار میتواند اینترنت ۲۰۰ دستگاه تلفن همراه یا رایانه را به طور همزمان تامین کند.