برخی کاربران شبکه های اجتماعی از اعتراضات خیابانی مردم در شیراز، سوسنگرد و ایذه در روز شنبه خبر میدهند.
پایگاه خبری امتداد نیز در گزارشی نوشته است اعتراضات مردم در سوسنگرد و ایذه به گرانی افسار گسخته و وضعیت بد اقتصادی، پس از چند ساعت به شهرستان شادگان نیز سرایت کرده و بر اساس اخبار غیررسمی، چند مصدوم نیز بر جای گذاشته است. صدای آمریکا به طور مستقل قادر به تایید این گزارش نیست.
برخی کاربران در شبکههای اجتماعی نیز روز جمعه از کندی یا قطعی اینترنت در برخی نقاط استان خوزستان از جمله اهواز، سوسنگرد، شادگان، ایذه و بهبهان خبر دادند.
امیر رشیدی، کارشناس و پژوهشگر اینترنت، در توییتی قطعی اینترنت در خوزستان را تایید کرده و آن را مرتبط با اعتراضهای گسترده در این منطقه به کمبود نان و آب توصیف کرده است.
افزایش چند برابری قیمت آرد و فرآوردههای صنفی-صنعتی مرتبط با آن از جمله ماکارونی و نان باگت، واکنشهای فراوانی میان کاربران شبکههای اجتماعی، چهرههای سیاسی و برخی مقامات جمهوری اسلامی برانگیخته است.
روز شنبه، یک روزنامه حکومتی با انتقاد تند از عملکرد اقتصادی ابراهیم رئیسی به او توصیه کرد «کنارهگیری» کند. این درحالی است که عصر روز شنبه، ابراهیم رئيسی مدعی شد که تصمیمات اقتصادی دولت او «نتیجه هفت ماه کار کارشناسی متراکم و مشورت با نخبگان بوده است و این تصمیمات به نفع اقتصاد ملی گرفته شده است.»
به گزارش خبرگزاری فارس، رئيس دولت سیزدهم در حاشیه جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا، گفت که به زودی مردم را در جریان تصمیمات دولت قرار خواهد داد. او گفت: «به همکارانم در دولت هم گفتهام مردم را در جریان تصمیمات دولت قرار دهند و خود من هم به زودی در این باره با مردم سخن خواهم گفت.»
جمهوری اسلامی: شجاعانه کنار بروید
روزنامه محافظهکار و پرنفوذ «جمهوری اسلامی» چاپ تهران در شماره روز شنبه هفدهم اردیبهشتماه با اشاره به اینکه ابراهیم رئیسی و صداوسیما «دست به دست همدیگر دادهاند» تا گرانیهای اخیر را «به گردن قاچاق شدن این کالاها بیندازند»، نوشته است «مردم، این قبیل ترفندها را نمیپذیرند» و تاکید کرده: «فرافکنی و تمام کاسهکوزهها را بر سر قبلیها شکاندن هم بعد از ۸ ماه استقرار کامل دولت و حاکمیت یکدست، دیگر جواب نمیدهد.»
این رسانه متعلق به بخش محافظهکار و سنتی حاکمیت ایران در ادامه یادداشت مدیرمسئول خود با عنوان «اعلام خطر جدی!» ضمن بیان اینکه «تصور نکنید کشور فاقد نیروهای کاردان و مدبر است»، خطاب به ابراهیم رئیسی آورده است «حالا که روشن شده شما نمیتوانید از عهده حل مشکلات برآئید، شجاعانه کنار بروید» و متذکر شده: «کار را به افراد کاردان بسپارید تا مردم و کشور را از این گرداب خطرناک نجات بدهند.
کیهان: مجبور نیستیم
با این حال، روزنامه «کیهان» چاپ تهران در شماره روز شنبه هفدهم اردیبهشتماه در بخش گزارش خبری خود وضعیت گرانیهای اخیر را حاصل «تصمیمات غیرکارشناسی و سیاستهای ارزی دولت تدبیر و امید» که اشاره به دوران هشت ساله ریاستجمهوری حسن روحانی دارد، دانسته است.
این رسانه که زیر نظر نماینده مستقیم آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی اداره میشود، در بخش یادداشت روز خود با بیان اینکه «ما مجبور نیستیم بین دو رویکرد غلط، یکی را انتخاب کنیم» خطاب به دولت ابراهیم رئیسی آورده است که هم باید با «واگذاری غیرهدفمند و ناهوشمندانه ارز دولتی و انواع یارانهها» مخالفت کرد و هم از آنچه «نتیجهگیری غلط و مغالطه بعدی» با عنوان «چاره کار، حذف بدون جبران یارانهها و ارز اختصاصی برای واردات کالاهای اساسی است» دانسته، اجتناب کرد.
جوان: فضاسازی سیاسی است
از سوی دیگر، روزنامه «جوان» چاپ تهران در شماره روز شنبه هفدهم اردیبهشتماه از اقدام دولت سیزدهم جمهوری اسلامی حمایت کرده و ضمن ادعای «حضور ۱۰ میلیون مهاجر خارجی» در ایران، آورده است که آنان بعضاً با برخورداری از «رژیم غذایی نانپایه»، چندبرابر خانوادههای ایرانی «نان مصرف میکنند» و نتیجهگیری کرده که این افراد «از سرانه یارانه آرد بیشتر از ایرانیان برخوردار هستند.»
این رسانه وابسته به سپاه پاسداران در ادامه مطلب خود با عنوان «حل چالش نان در گرو مفاهمهای راهبردی» نوشته است که «برخی بازیگران سیاسی» و «ذینفعان وضع جاری» اقدام به «فضاسازی سنگینی» علیه تصمیم دولت ابراهیم رئیسی برای گران کردن بهای آرد کردهاند.
دولت: مردم نگران نباشند
محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی شامگاه جمعه در صداوسیمای جمهوری اسلامی با بیان اینکه ارز ترجیحی نان و دارو حذف نمیشود و قوه مجریه مصمم به آنچه «توزیع عادلانه یارانهها» اعلام داشته است، از مردم خواسته تا «مطلقا نگران ذخایر کالاهای اساسی» نباشند.
اعتراض به افزایش شدید و ناگهانی قیمت آرد که بر سایر فراوردههای تولیدی با آن نیز تاثیر مستقیم گذاشته، همچنان موجب نارضایتی بسیاری از کاربران شبکههای اجتماعی شده تا آنجا که حتی برخی حامیان «دولت انقلابی» نیز همچون کاربر «اعظم حسینپور» با اشاره به لقبی که او و دیگر هوادارن ابراهیم رئیسی خرداد ۱۴۰۰ در تبلیغات انتخاباتی به وی میدادند، نوشته است: «سلاام بر سید محرومان، پول دو ماه یارانه مون دادیم نان خریدیم»
جوادی آملی: مملکت را به سفیهان نسپارید
آیتالله جوادی آملی، از مراجع تقلید شیعه ساکن شهر قم و نزدیک به حاکمیت نیز جمعه شانزدهم اردیبهشتماه در واکنش به تورم شدید کشور با اظهار اینکه «ثروت مملکت را نباید به دست سفیهان سپرد»، گفته است: «اگر سفیه ستون فقرات یک ملّت را به دست بگیرد این ستون را میشکند و این ملّت را زمینگیر میکند.»
گسترش انتقادات به رئیس دولت سیزدهم و تیم اقتصادی او از آن رو است که وی و اطرافیانش از خرداد ۱۴۰۰ و میانه تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری تا کنون، بارها وعده «تغییر وضع موجود به نفع مردم»، «تک رقمی شدن تورم» و یا «رفع فقر مطلق» را دادهاند.
استعفای رئیس سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان در ایران
عباس تابش، رئیس سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان در ایران، که از زیر مجموعههای وزارت صنایع، معادن و تجارت ایران است کنارهگیری کرد.
تابش، با انتشار نامهای گفته است: «با توجه به شرایط حاکم بر بازار، نیاز به توان مضاعف در راس مدیریت سازمان و دلایل شخصی و مشکلات خانوادگی» خواهان کنارهگیری است.
توزیع آزمایشی «نان یارانهای» در زنجان؛ سهمیه هر فرد ۲۵۰ گرم
محمد صفایی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در مورد توزیع نان با «کارت بانکی مخصوص» گفت: این طرح قرار است از اول خرداد به صورت آزمایشی در زنجان اجرا شود، و سهمیه هر فرد ۲۵۰ گرم نان در روز است. وی صادرات گندم ایران به لبنان را در بحران اخیر کمبود آرد و گندم در ایران بیتاثیر دانست.
هشدار نسبت به بروز ناآرامی
انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف کنندگان در گزارشی از وضعیت «قیمت کالاهای اساسی» در یک سال گذشته، اعلام کرده است که بیشترین افزایش قیمتها در در گروه اقلام خوراکی و به میزان «۱۶۷ درصد» بوده است.
این وضعیت باعث شده برخی افراد و گروهها به رئیس جمهوری ایران در مورد ناآرامی در کشور هشدار بدهند.
محمد تقی فاضل میبدی، عضو مجمع محققین و مدرسین حوزه علمیه قم به ابراهیم رئیسی هشدار داده که «اگر اقتصاد کشور سامان نیابد، و گرانیها مهار نشود، باید منتظر شورش گرسنگان بود، شورش از انقلاب خطرناکتر است.»
روز گذشته نیز بسیج دانشجویی در بیانیهای خطاب به ابراهیم رئیسی، نسبت به بروز ناآرامیهای اجتماعی به او هشدار داد.
با این حال ،احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی در ایران، افزایش قیمت در فروردین ماه را گردن جنگ اوکراین انداخته و اوجگیری قیمت کالاها را مسئلهای جهانی خوانده است.
ادعای مقامات دولتی در ایران و انتساب بحران نان به جنگ اوکراین در حالی است که آبان ۱۴۰۰ پیش از تهاجم روسیه به اوکراین، گزارش شده بود در پی وقوع شدیدترین خشکسالی ایران در ۵۰ سال گذشته، تولید گندم در کشور کم شده و مقامات به دنبال واردات این کالای اساسی از کشورهای دیگر، به ویژه روسیه، هستند.
ناکامی در تامین آرد و غله از منابع داخلی به گونهای فزاینده افزایش یافته است که چندی پیش محمدرضا مرتضوی، رئیس انجمن آردسازان ایران در دوازدهم اردیبهشت در مصاحبهای گفت که «ایران هیچوقت تا این اندازه وابسته به واردات غلات نبوده» و از لزوم واردات «۲۰ میلیون تن غلات» در سال جاری خبر داده است.
ایران در حال حاضر به نحوی به محتاج واردات گندم و غله است که برنامه «خودکفایی گندم» سالها به عنوان یکی از راهبردیترین برنامهها معرفی شده و از دولت اکبر هاشمی رفسنجانی آغاز و در دولتهای بعدی دنبال شد؛ تا جایی که مقامات دولت نهم اعلام کردند با افزایش تولید گندم، ایران به یکی از صادرکنندگان این محصول تبدیل شده است.