گزارشی از جیسون رضاییان در واشنگتن پست
وندی شرمن، مسئول تیم مذاکره کننده آمریکا با ایران، به تازگی کتاب خاطراتی منتشر کرده است. او درباره مذاکرات سری بین ایالات متحده و ایران که با کمک پادشاه عمان در سال ۲۰۱۲ آغاز شد، نکات جالبی عنوان می کند.
شرمن زمانی به آن مذاکرات پیوست که از پیش آغاز شده بود: «نیاز ما به پنهانکاری اصولا بر اساس عدم اعتماد به ایران بود. محرمانه بودن مذاکرات به هر دو تیم امکان می داد ایده های تازه ای را بررسی کنند. البته بدون نگرانی از این که در معرض افرادی در هر دو کشور قرار بگیرد که در پی ناکام گذاشتن هر گونه توافقی فارغ از اعتبارش بودند.»
آن مذاکرات مبنایی برای توافق سال ۲۰۱۵ بین ایران، ایالات متحده و گروهی از قدرت های بزرگ شد. توافقی که پرزیدنت ترامپ امسال آن را ترک کرد.
وندی شرمن با یادآوری تماس های اولیه در سال ۲۰۱۲، به تشکیل تیم مذاکرات، آموختن از مواجهه با مقام های ایرانی، رفع اختلافات با وزیران دیگر قدرت های درگیر در گفتگوها و اتخاذ یک استراتژی سیاسی برای بقای توافق در برابر چالش ها در ایالات متحده پرداخته و نشان می دهد که دیپلماسی مستلزم کار سخت، تدوام و تجربه اندوزی است. به عبارت دیگر، بر خلاف رویکرد دولت کنونی، مذاکرات به معنای حضور در یک مکان، گرفتن چند عکس و اعلام آن به عنوان موفقیت نیست.
شرمن تصویری صریح از شخصیت همتایان ایرانی مذاکره کننده اش، محمدجواد ظریف، عباس عراقچی و مجید تخت روانچی ارائه می دهد. او ضمن این که می داند آن ها نماینده رژیمی هستند که اساسا در برابر ایده آمریکا قرار دارند، در عین حال واقف است که جا انداختن توافق در تهران به همان اندازه واشنگتن سخت است.
حس شرمن در درک متقابل همتایان ایرانی اش از این جهت در نظر تندروهای داخلی پرسش برانگیز است که او یهودی و یک زن است.
نقطه قوت کشور ما در همین است که شخصی مانند شرمن می تواند مذاکره کننده ارشد ایالات متحده باشد و این تضادی آشکار با سیستم بسته ایران است.
روندی که شرمن طی سال ها اداره کرد منجر به مداوم ترین تماس ها با تهران در سطح عالی از زمان ریاست جمهوری جیمی کارتر شد.
مردم دهه ها درباره منطق مذاکرات پرزیدنت اوباما با تهران بحث و جدل خواهند کرد. اما دیر یا زود اگر رژیم ایران سقوط نکند، ایالات متحده باید دوباره با ایرانی ها مذاکره کند.
آن تصمیم گیران آتی با خواندن کتاب شرمن خود را برای چنان روزی آماده خواهند کرد.
* برگردان فارسی این گزارش تنها به منظور آگاهی رسانی منتشر شده و نظرات بیان شده در آن الزاماً بازتاب دیدگاه صدای آمریکا نیست.
