وزیر خارجه ایالات متحده روز چهارشنبه در تشریح اولویتهای سیاست خارجی دولت باراک اوباما گفت ایران اقدامات مهمی در راستای اجرای توافق جامع اتمی وین انجام داده است و در ازای این اقدامات، ما نیز تحریمهای اعمال شده علیه تهران را لغو خواهیم کرد.
جان کری با بیان این که محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران به او گفته است قلب رآکتور اراک با بتن پر شده و ذخایر اورانیوم غنی شده به روسیه منتقل شده، خاطر نشان کرد که این اقدامات به معنای انجام تعهدات ایران برای اجرای توافق یا همان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) است.
وی در ادامه گفت که با تایید وزیر خارجه ایران، با انجام این گامهای لازم برای اجرای توافق ۲۳ تیر ماه وین، تهران زمان دسترسی اش به بمب هستهای را به دست کم یک سال افزایش داده است و ما نیز تا ۲۵ سال بر فعالیتهای اتمی ایران نظارت خواهیم داشت.
وزیر خارجه آمریکا با تاکید این که ایران پذیرفته است مفاد توافق را اجرا کند و این یعنی خاور میانه امنتر خواهد بود، افزود "در ازای این کارهای ایران، ما نیز تحریمها را بر خواهیم داشت."
این اظهارات آقای کری یک روز پس از آن عنوان میشود که دو شناور نیروی دریایی آمریکا و ۱۰ سرنشین آن توسط سپاه پاسداران ایران در خلیج فارس توقیف و بازداشت شدند. هرچند وی با همتای ایرانی خود در تماس مستقیم برای حل و فصل موضوع بود و در نهایت قایقها و ملوانهای آمریکایی صبح چهارشنبه آزاد شدند.
آقای کری در سخنان امروز خود به این ماجرا اشارهای کوتاه کرد و زود از آن عبور کرد.
آمریکا و بحرانهای بینالمللی
وزیر خارجه دولت باراک اوباما در بخش دیگری از سخنان خود در دانشگاه ملی دفاع در شهر واشنگتن، به دیگر چالشهای عمده جهانی، از جمله جنگ سوریه و مبارزه با گروه داعش، اشاره کرد و گفت "متحدان ما انتظار دارند در بحرانهای بین المللی حضور داشته باشیم و به همین دلیل ما در سراسر دنیا هستیم."
جان کری افزود، "برخی میگویند جهان به سمت بینظمی میرود؛ من قبول ندارم. همین توافق با ایران یک مثال است که وضعیت بهتر میشود." ظاهرا اشاره آقای کری به منتقدان سیاست خارجی دولت اوباما – به ویژه جمهوریخوهان – است که آن را "ضعیف" توصیف کردهاند.
جان کری در تشریح رویکرد کاخ سفید در مبارزه با گروه افراطی موسوم به دولت اسلامی (داعش) گفت، برخی داعش را یک دولت اسلامی مینامند؛ داعش نه دولت است و نه اسلامی. نبرد ما با یک تمدن نیست. داعش که تمدن نیست، یک گروه وحشی است. نبرد ما جنگی با بربریت است."
وی بار دیگر بر لزوم تشکیل یک ائتلاف جهانی برای مقابله با افراطگرایی تاکید کرد و گفت همه کشورها علیه داعش هستند؛ از عربستان تا ایران. این ائتلاف جهانی میتواند به نابودی داعش کمک کند."
وزیر خارجه آمریکا همچنین به اقدامات ائتلاف بینالمللی علیه داعش در عراق و سوریه اشاره کرد و گفت پیکارجویان داعش در ماههای اخیر حتی یک موفقیت هم نداشتهاند و قلمرو آن گروه کوچکتر شده است.
آقای کری در ارتباط با تلاشهای بینالمللی برای یافتن راهی به منظور پایان دادن به جنگ داخلی پنج ساله در سوریه، گفت ایران و عربستان سعودی هر دو گفتهاند نمیگذارند اختلافات سیاسی شان بر تلاشهای جاری برای حل بحران سوریه تاثیر بگذارد.
وی "مانع بزرگ" در پایان دادن به بحران در سوریه را بشار اسد رئیس دولت حاکم بر دمشق دانست و گفت باید بپذیریم راه حل این بحران برگزاری انتخاب آزاد است، همه کشورها از جمله ایران باید تصمیم سختی بگیرند.
ایران به همراه روسیه از حامیان سرسخت بشار اسد هستند، در حالی که عربستان سعودی و ایالات متحده خواستار برکناری او از قدرت هستند و میگویند بشار اسد در آینده سوریه جایی ندارد.
دور بعدی مذاکرات صلح سوریه قرار است روز ۲۵ ژانویه در شهر ژنو سوئیس برگزار شود و ایران نیز در این گفتوگوها حضور دارد.