در یک روز پاییزی، بیست و نهم مهرماه ۱۳۸۲ من و تعداد انبوهی از خبرنگاران از صبح علی الطلوع با آمدن وزرای خارجه سه کشور مهم اروپایی یعنی فرانسه، بریتانیا و آلمان به تهران به مجموعه سعد آباد رفتیم.
موضوع این برنامه خبری، مذاکره این سه کشور با تهران درباره برنامه اتمی جمهوری اسلامی ایران بود.
از طرف ایران دبیر شورای عالی امنیت ملی، حسن روحانی و از طرفهای اروپایی آقایان یوشکا فیشر، دومنیک دو ولیپن و جک استرا به ترتیب مسئول دستگاه دیپلماسی آلمان، فرانسه و بریتانیا شرکت داشتند. از آخرین باری که مقامات قدرتهای جهانی در تهران جمع شده بودند، حدود شش دهه می گذشت. رهبران متفقین با هدف شکست آلمان نازی و تقسیم جهان در تهران گردهم آمدند و دیدارشان هیچ ربطی به ایران نداشت.
اما اینبار برنامه اتمی ایران که ناگهان افشا شده بود، هدف این نشست بود.
این نشست منجر به صدور بیانیه تهران شد. ایران برنامه اتمی محقر خود؛
- یعنی حدود چندین دستگاه غنی ساز اورانیوم نسل اول وارداتی،
- عدم دستیابی به دانش کامل هسته ای شامل چرخه سوخت،
- را در ازای عدم مطرح شدن پرونده اش در شورای امنیت سازمان ملل و به امید به دستیابی به توافق جامع "داوطلبانه تعلیق" کرد.
در آن روز ما از صبح زود تا حدود شش – هفت عصر منتظر بیانه تهران بودیم. روز خوبی بود. هوا نه خیلی سرد بود و نه خیلی مرطوب. خود مکان مذاکره که یکی از دل انگیزترین نقاط تهران است. مجموعه کاخهای سعد آباد. زود همه چیز تمام شد. خبر به چندین جین زبان زنده و نیمه جان دنیا مخابره شد. اما نمی دانستیم که بعد از ۱۲ سال، حکایت همچنان باقیست.
تابستان ۱۳۹۴، ایران
- با هزاران دستگاه غنی ساز ساخت داخل، و دستیابی به دانش هسته ای بومی،
در حالیکه برنامه اتمیش
- با بد افزار مورد حمله قرار گفت،
- دانشمندان هسته ایش ترور شدند و اقتصاد رو به توسعه اش زیر فشار تحریمهای بین المللی فلج شد، بار دیگر برای آنچه از آن "حق مسلم هسته ای" نام می برد، سر میز مذاکره نشسته است.
در این دوره ۱۲ ساله، ریاست جمهوری در ایران سه دست چرخید. از محمد خاتمی اصلاح طلب، به محمود احمدی نژاد تندرو و هم اکنون به حسن روحانی میانه رو.
از آن سو، گروه سه کشور اروپایی، جای خود را به گروه پنج به علاوه یک داد (البته اروپاییها مصّرند که سه کشور اروپایی به علاوه سه درست است!).
تا پایان مهلت گفتگوهای خود تعیین شده اتمی، کمی کمتر از دو هفته زمان باقی مانده است.
اما یک شخص در تمامی این دوران حی و زنده بوده و تنها فرد ثابت این معادله طولانی مدت است. رهبر جمهوری اسلامی ایران، آیت الله علی خامنه ای. در صورت تحقق این توافق که نام برنامه جامع اقدام مشترک نامیده خواهد شد، وی باید به عنوان گرداننده کلیدی دستیابی به این توافق تلقی شود.
شورای عالی امنیت ملی، مجلس شورای اسلامی و رییس جمهوری و نیروهای نظامی و انتظامی و دیگران در ایران همگی به وی پاسخگو هستند و این مسیری یک طرفه است.
پیش از پایان باید از دیگر افرادی که در این دوره نقش آفرینی کردند، یادی کرد.
محمد جواد ظریف: نماینده ایران در سازمان ملل متحد و عضو تیم مذاکره کننده اتمی و وزیر خارجه ایران و سر تیم مذاکره اتمی
علی لاریجانی: دبیر شورای عالی امنیت ملی در دوره احمدی نژاد و رییس مجلس شورای اسلامی کنونی
سعید جلیلی: دبیر شورای عالی امنیت ملی در دوره احمدی نژاد و عضو شورای عالی امنیت ملی (نماینده آیت الله خامنه ای)
خاویر سولانا: هماهنگ کننده سیاست خارجه اتحادیه اروپا.
کاترین اشتون: هماهنگ کننده سیاست خارجه اتحادیه اروپا.
فدریکا موگرینی: هماهنگ کننده سیاست خارجه اتحادیه اروپا
