حجم تجارت سالانه ایران حدود ۵۰ میلیارد دلار است؛ بر اساس گزارشها، نیمی از این رقم کالای قاچاق وارد ایران میشود.
به نظر مسئولان جمهورى اسلامى ایران، قاچاق نه تنها توليد داخلى را نابود مىكند، بلكه نرخ بيكارى را هم بالا مىبرد. اما پرسشی که مطرح میشود این است که چه دستهايى پشت قاچاق در ايران است؟ مسولان گمرک ایران مىگويند حدود ١٨ درصد قاچاق از مرزهاى رسمی ايران، جایی که گمرک در آن حضور دارد، صورت میگیرد و مابقی آن از مرزهای غیررسمی انجام مىگيرد.
رهبر جمهوری اسلامی ایران چندی پیش با انتقاد از وضعیت کنونی گفت «امروز فشار واردات، کشور را دارد از پا در میآورد؛ بهانههای مختلفی هم وجود دارد. مثلا مسئله قاچاق؛ رقمهایی که این روزها میگویند، رقمهای عجیب وغریبِ گیجکننده بیست و چند میلیارد قاچاق، واقعاً سر انسان گیج میرود.»
عبدالرضا رحمانی فضلی وزیر کشور ایران، اخیرا با تاکید بر گردش مالى سالانه ۲۰ میلیارد هزار میلیارد تومانی مواد مخدر در ایران گفت «بى شك بخشى از پول كثيف قاچاق مواد مخدر در حوزه سياست، انتخابات و انتقال قدرت سياسى در كشور وارد مىشود.»
فریبرز رئیس دانا، اقتصاددان در ایران، در گفتگویی با سیامک دهقانپور در برنامه افق بخش فارسی صدای آمریکا، درباره اظهار نظر آیت الله علی خامنه ای و دلایل قاچاق در ایران میگوید «هر اقتصادی حق دارد برای خودش سیستمی از تعرفه ها را برقرار کند، ورود بعضی از کالاها را ممنوع کند، (هزینه) ورود بعضی از کالا را گران کند؛ اینطوری نیست که بازار آزاد و برداشتن دیوارهای گمرکی تنها اصل مقدس اقتصادی باشد.»
آقای رئیس دانا، با بیان این که موضوعی را که آیت الله خامنهای درباره قاچاق مطرح کرده است چند سال پیش نیز توسط خود او و برخی دیگر مطرح شده بود، افزود «اما نمیدانم چرا الان این صحبتها مطرح میشود، چرا که این پدیده سابقه دارد برای مدتهای طولانی.»
به گفته او، این بیست و پنج میلیارد دلاری که الان مطرح شده است، مربوط به وضعیت بحرانی جدید است؛ الان چون این بحران پیدا شده، چون مشکل ایجاد شده، به این مسله میپردازند، اگر نه زمانی این رقم ۵۰ میلیارد دلار بود ... این اسکلهها در درون خود نظام و تخلیه و بارگیری در بنادر بزرگ است، از طریق نشان دادن اسناد و کارتی که این کالاها متعلق به یک نهاد معین است.»
این اقتصاددان ایرانی در عین حال با اشاره به کنترل شدید مرزهای کشور، میگوید «پس یک نیرویی در داخل اقتصاد هست، که هم قدرت سیاسی دارد، هم قدرت اقتصادی دارد و هم ولع پول جمع کردن به هر قیمت دارد و میتواند این کار را بکند.»
رسانهها در ايران، طى چند سال اخير نام ۸۰ اسکله غیرمجاز و خارج از نظارت گمرک ایران را افشا کردند.