یک روز بعد از ادعای «الیاس نادران» نماینده منتقد دولت حسن روحانی که یک محموله چمدان اسکناس ارز در فرودگاه توقیف شده، رئیس بانک مرکزی دولت ایران این مساله را تلویحی تایید کرد.
ولی الله سیف روز دوشنبه در حاشیه یک نشست با فعالان بازار سرمایه، در جمع خبرنگاران در پاسخ به پرسشی در خصوص خروج ارز حاصل از توافق ژنو به صورت چمدانی از ایران گفت:«بانک مرکزی در رابطه با بازار طبیعتا وظایفی دارد که در حال انجام آن است.»
این اولین بار است که یک مقام دولتی ادعای منتقدان درباره خروج ارز را تایید می کند.
روز یکشنبه الیاس نادران از نمایندگان منتقد دولت روحانی از گزارشی خبر داد که براساس آن یک محموله چمدان اسکناس در فرودگاه تهران توقیف شده است. آقای نادران در تذکر به رئیس جمهوری ایران گفت: «چندی قبل گزارشی دريافت کرديم که ظرف ماه‌های اخير، مقادير قابل توجهی از ارزهای بانک مرکزی طی چند محموله چمدانی اسکناس ارزی که عمدتا درهم بوده‌اند، از مبادی رسمی و با تاييد بانک مرکزی از کشور خارج شده است.»
جمشید اسدی، کارشناس اقتصاد مقیم فرانسه به صدای آمریکا می گوید انتظار می رفت دولت حسن روحانی انضباط مالی بیشتری داشته باشد.
آقای اسدی گفت: «در دولت آقای احمدی نژاد بی انضباطی مالی را شاهد بودیم اما الان آقای الیاس نادران می گوید پول هایی که ایران بعد از توافق آزاد کرده، بطور غیر منضبط وارد بازار پولی شده است.»
وی افزود:« ما دو نوع نرخ ارز در بازار داریم. نرخی که دولت خرید و فروش می کند که ارزان تر است و نرخ معمول که در بازار. ارز دولتی به حکومت این امکان را می دهد که کالا ها را ارزان تر وارد کند تا به این ترتیب مانع نارضایتی عمومی از گرانی شود.»
به گفته آقای اسدی، بعضی وقت ها که دولت پول کم می آورد، ارز دولتی که در اختیار خودش است را به نرخ معمول می فروشد که در این بین مقداری سود به دولت می رسد.
پولی که می آید و می رود
الیاس نادران و رسانه های منتقد دولت می گویند پولی که به بیرون ایران ارسال می شده، بخشی از مطالباتی است که بعد از توافق ژنو به ایران پرداخت داده شد.
بعد از تحریم های بین المللی فراگیر علیه ماجراجویی هسته ای جمهوری اسلامی ، بخشی از مطالبات ایران از محل فروش نفت در برخی کشور ها بلوکه شد. با توافق آذرماه ۹۲ بین ایران و جامعه جهانی، طرف های غربی موافقت کردند که مجموعه چهار میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار از مطالبات ایران در هشت قسط به ایران پرداخت شود. بازپرداخت این اقساط دو ماه پیش به پایان رسید اما حالا نمایندگان منتقد دولت می گویند چون این پول به روپیه و ارزهای دیگر بوده، دولت روحانی سعی داشته دوباره این ارز را در خارج از ایران به فروش برساند.
دولت روحانی هنوز واکنش مشخصی برای این اقدام نشان نداده اما به گفته جمشید اسدی، تحلیلگر مسایل اقتصادی، اینکار غیر قانونی است.
اسدی گفت: «این کار نمی تواند قانونی باشد چون دولت است که قیمت ارز را تعیین کرده و باید به آن احترام بگذارد.»
وی افزود:« دولت در حال حاضر در حالی به فروش ارز روی آورده که خارج از مجاری تصویب شده از سوی مجلس و دولت اینکار صورت می گیرد.»
بابک های زنجانی دیگر
روشی که اکنون بانک مرکزی ایران پیش گرفته، مشابه روشی است که پیش از این افرادی چون بابک زنجانی دنبال می کردند.
بخاطر تحریم های بین المللی علیه ایران، بابک زنجانی تاجر ایرانی، وظیفه فروش نفت ایران در بازارهای بین المللی را داشت. با روی کارآمدن دولت روحانی مشخص شد آقای زنجانی ده ها میلیارد دلار از درآمد حاصل از فروش نفت را با دولت تسویه نکرده است. بعد از این اتفاقا آقای زنجانی بازداشت شد اما هنوز دولت ایران نتوانسته به مطالبات اش برسد.
همزمان با تایید تلویحی بانک مرکزی برای خروج ارز، به نظر می رسد دولت روحانی نیز مشابه روشی که دولت قبل برای تنظیم قیمت بازار ارز استفاده می کرد را در پیش گرفته است. هرچند بابک زنجانی زندانی است اما به نظر می رسد دولت روحانی از افراد نزدیک به خود استفاده می کند.
نگرانی برای سفره مردم
جمشید اسدی می گوید دولت روحانی اگر چنین رویه ای را در پیش گرفته خبر خوبی نیست.
اسدی گفت:« این کار نشان می دهد دولت آقای روحانی وضع مالی بسیار بسیار بدی دارد و این تاثیر مستقیم بر وضعیت مردم دارد. وقتی دولت وضع مالی دشوار دارد یعنی ارز کمی دارد. این بدان معنی است که دولت به انجام واردات کافی نیست.»
وی افزود: « اگر دولت پول نداشته باشد تنها دو راه پیش رو دارد: یک، مثل گذشته خرج نکند که در این صورت قیمت خیلی از کالاها برای مردم گران می شود. دوم اینکه به اندازه گذشته خرج کند اما چون پول ندارد، با توجه به تحریم ها و مشکلات، پول انتشار دهد و نقدینگی را بالا ببرد و این باعث گرانی می شود.»
به گفته این تحلیلگر اقتصادی، دولت هر کدام از دو کار را بکند، بر حقوق بگیران و کارمندان تاثیر منفی دارد.
در سه سال اخیر بارها ابعاد فساد مالی به رسانه ها راه یافته اما هنوز خیلی از این پرونده ها به سرانجامی نرسیده است.
الیاس نادران روز یکشنبه گفته بود که برای محموله ارزی توقیف شده در فرودگاه تهران پرونده هم تشکیل شده اما هنوز مقام های قضایی ایران جزییاتی در اینباره نگفته اند.
