گروه اعزامی شبکه خبری ان.پی.آر به ایران، در گزارشی به بررسی وضعیت یهودیان ایران پرداخته و میگوید کشوری که در آن، شرکتکنندگان در برخی تجمعات به مناسبتهای مختلف شعار «مرگ بر اسرائیل» را سر میدهند، همچنین خانه بزرگترین جمعیت یهودی در خاورمیانه پس از اسرائیل و ترکیه است.
به گزارش این شبکه رادیویی تلویزیونی غیرتجاری آمریکا، شمار یهودیان در ایران از بیش از ۱۰۰ هزار نفر در سالهای پیش از سرنگونی سلطنت پهلوی در سال ۱۹۷۹ میلادی (۱۳۵۷ خورشیدی)، به زیر ۹ هزار نفر کاهش یافته است.
گزارشگر ان.پی.آر، حضور یهودیان در ایران را نشان دهنده پیچیدگی کشوری که درک آن برای خارجیها دشوار است، توصیف میکند و پس از شرح دیدهها و شنیدههای خود در آشپزخانه یک رستوران کاشر یهودی، میگوید ممکن است برای آمریکاییها این پرسش مطرح باشد که چرا هنوز هزاران یهودی در ایران زندگی میکنند.
به نوشته گزارشگر ان.پی.آر، حکومت ایران برای یهودیان وضعیتی متفاوت با مسلمانان قائل است، با این حال حضور آنها در کشور را گرامی میدارد و این موضوع را به عنوان شاهدی بر شکیبایی حکومت نسبت به اقلیتها در کشور ارائه میدهد. واقعیت این است که یهودیان سه هزار سال است که در ایران زندگی کردهاند و داستان آنها روایت خاور میانهای است که در حال تغییر است.
ان.پی.آر در ادامه از سیامک مره صدق، نماینده یهودیان در مجلس شورای اسلامی، نقل قول میکند که «ایران کشوری است با تناقضهای باور نکردنی. میتوانید بزرگترین جامعه یهود در خاورمیانه را در اینجا پیدا کنید، در کشوری که مشکل سیاسی بزرگی با اسرائیل دارد.»
آقای مره صدق علاوه بر نمایندگی مجلس، پزشک و جراح عمومی نیز هست و با گروه اعزامی ان.پی.آر در یک بیمارستان خیریه یهودی که مدیریت آن را برعهده دارد، دیدار و گفتگو کرد.
به گفته او، «یهودیان ایران، ایرانی هستند. اینجا وطن آنها است،» و در ادامه میافزاید آنها «از سیاست خارجی کشور، حتی در مورد اسرائیل حمایت میکنند. یهودیت با صهیونیسم یکی نیست.»
این نماینده مجلس ایران در مورد اظهارات محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری پیشین که هولوکاست را زیر سئوال برده بود، تفاوت بیشتری قائل میشود و با بیان که باید به مورد احمدی نژاد از دریچه دیگری نگاه کرد، میگوید «او هولوکاست را انکار نمیکرد. میگفت پرسشهایی درباره آن وجود دارد، و این بیان رسمی نظر دولت ایران نبود. نظر شخصی احمدی نژاد بود؛» که موجب شد وی نامهای برای احمدی نژاد بنویسد و بگوید انکار هولوکاست، انکار حقیقت است، و حتی در جهت مصالح ملی ایران نیست.
گزارشگر ان.پی.آر در ادامه میگوید آقای مره صدق ناهماهنگیها و مخالفتهایش را محدود نگاه میدارد و از به چالش گرفتن آشکار جمهوری اسلامی ایران پرهیز میکند. وی میگوید ترجیح میدهد بر بهبود آرام زندگی روزانه یهودیان ایران تمرکز کند.
با این حال روشن است که بسیاری از یهودیان ایران این رویکرد «گام به گام» را کافی نمیدیدند و اکثرشان به کشورهایی مانند آمریکا و اسرائیل رفتند. بعد از انقلاب، یک بازرگان عمده یهودی به عنوان جاسوس اسرائیل اعدام شد.