لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ ایران ۰۰:۵۰

گام بلندی در مهندسی ژنتیک: ساخت کروموزوم مصنوعی


طرحی از کروموزوم انسان
طرحی از کروموزوم انسان

سه استاد دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا پس از سال ها تلاش موفق شدند در آزمایشگاه کروموزوم مصنوعی تولید کنند.

دانشمندان موفق شدند نسخه اصلاح شده ای از یک کروموزوم کامل را در آزمایشگاه تولید کنند. کارشناسان می گویند این دستآورد به درک بهتری از نحوه کارکرد ژن ها در کروموزوم، از تشکیل نطفه اولیه تا انسان، کمک می کند؛ و می تواند تولید نطفه های طراحی شده در آزمایشگاه ها را ساده تر کند.

جف بیک، استاد دانشگاه جانز هاپکینز می گوید فکر ساخت کروموزوم، در یک قهوه فروشی به ذهن او و همکارانش رسید: «تصادفاً گفتم که اگر بخواهیم می توانیم مخمر کروموزوم را تولید کنیم، ولی واقعا چه دلیلی دارد که بخواهیم کروموزوم بسازیم؟ همکارانم با شنیدن حرف من از خوشحالی بالا و پایین پریدند.»

اما این تنها شروع یک کار بسیار دقیق و وقت گیر بود. آنها یک سال تمام بر سر این که چطور کروموزوم را بسازند که به وقت و پول هنگفتی که برای این کار صرف می کنند بیارزد، بحث می کردند.

آنها تصمیم گرفتند ابتدا نسخه کروموزوم سه – یکی از کوچکترین خمیره های ۱۶ کروموزوم انسان – را بسازند. این کروموزوم حامل در حدود یکصد ژن است.

آقای بیک می گوید او و گروه دانشمندان همراهش از دانشگاه جانز هاپکینز آمریکا، سرینیواسان چاندراسگاران و جوئل بیدر سال ها تک تک ژن های کروموزوم مورد نظرشان را بررسی کردند تا در نهایت موفق به ساخت نمونه مصنوعی آن در آزمایشگاه شدند.

آقای بیک می گوید همان روندی که گروه وی برای تولید خمیره کروموزوم به کار گرفت، می تواند در تولید گیاهان و جانوران و حتی انسان به کار گرفته شود.

اخلاقیات پزشکی

دکتر بیک می گوید او و اعضای گروش به خوبی از مسائل اخلاقی که ممکن از در این زمینه پیش بیاید آگاهند. یکی از اعضای گروه آنها کارشناس اخلاقیات زیستی است. به گفته این استاد دانشگاه جانز هاپکینز، شور و شوق انجام کار درست در رشته پژوهشی آنها موج می زند. و هر یک از اعضای پروژه باید باید موافقت نامه ای را امضا کند که براساس آن دست به «عمل خلافی» در این راستا نمی زند.

این اولین باری نیست که دانشمندان بخش بزرگی از ژنوم انسانی را «از پایه» می سازند. گروهی از پژوهشگران انستیتوی جی کریگ ونتر در سال ۲۰۰۸ موفق شدند کل یک ژنوم باکتریایی را در آزمایشگاه تولید کنند.

هزینه پژوهش

انستیتوی ونتر تماماٌ با سرمایه گذاری خصوصی ساخته شده است. گروه دکتر بیک و همکارانش با اتکا به یک کمک هزینه نسبتاً کوچک دولتی کارش را آغاز کرد. برای همین دانشجویان دوره لیسانس با استفاده از فرصت آموزشی بخش بزرگی از کار آن را انجام دادند.

پژوهشگران ۱۵ کروموزوم دیگر باید بسازند تا به هدفشان – که تولید یک ژنوم کامل است – برسند.
XS
SM
MD
LG