روسيه، ۱۹۷۹، رنگی، ۱۶۱ دقيقه
تارکوفسکی يکی از بدعت گزاران بی برو برگرد ژانر علمی – تخيلی در سينماست، فيلمسازی که در ورای ساخت فلسفی فيلم هايش هميشه از ديد مخصوصی نيز بهره گرفته و واژگان اين سينما را تکامل بخشيده است. «خرامنده» پس از سولاريس Solaris دومين فيلم اوست، سفری دانته وار به منطقه ناشناخته و اسرارآميزی نظير مثلث برمودا که در فيلم فقط از آن به نام «منطقه» ياد می شود.«منطقه» برزخی است بين زاغه های واپس مانده از انقلاب صنعتی و جنگل خيس و تاريک دوران پالئوليتيک، جائيکه بوسيله ماموران نظامی و سيم خاردار محافظت می شود.
علت اين همه وسواس و نگرانی اين است که «منطقه» جای خطرناکی است که در آن سراب ها و تله های فکری بزرگی سرراه هر مسافری قرار گرفته و فقط راهنماهای مخصوص (خرامنده) هستند که می توانند با موفقيت به منطقه نفوذ کرده و زائرين را به قلب آن رهنمون شوند. در مرکز منطقه جائيست که در آن ساختمانی بنام «اتاق» قرار دارد که بزرگترين خاصيتش اين است که می تواند درونی ترين اشتياق و آرزوی هرکسی را که به آن وارد شود برآورده سازد.
البته پرواضح است که غلو های گنده ای در اين فيلم شده است. مثلا تماشاچی سينما در دوران پُست مدرن، احتمالا ارزش زيادی برای اسامی قالب گونه ای چون «منطقه» و «اتاق» قايل نخواهد شد. اما اين امر خلل زيادی در اين شاهکار ايجاد نمی کند، چون خرامنده فيلمی است اصولا زياده روانه، زياده خواهانه، سازش ناپذير و بدبينانه که در عين حال تمام پيش داوری ها و پيش فرضيات بيننده را درباره سينما به چالش می گيرد.
منتقدی درباره اين فيلم گفته بود زندگی بدون ديدن «خرامنده» تجربه ناکاملی است زيرا اين فيلم از عجايب سينمای مدرن است.
