لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
جمعه ۴ خرداد ۱۴۰۳ ایران ۱۵:۴۹

قانون اساسی و مساله رياست جمهوری زنان


در کمتر از دو ماه دیگر انتخابات ریاست جمهوری ایران برگزار می شود. از این هفته تا انتخاب رئیس جمهوری جدید هر دوشنبه برنامه زن امروز در مورد انتخابات خواهد بود، البته با تاکید ویژه بر مسائل زنان و حضور و مشارکت زنان.

ثبت نام نامزدهای دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری از روز پانزدهم اردیبهشت آغاز می شود و به مدت پنج روز ادامه خواهد داشت. پس از آن شورای نگهبان صلاحیت نامزد ها را بررسی می کند. مدتی هم برای اعتراض نامزد های رد صلاحیت شده در نظر گرفته می شود و البته در این مدت بحث در باره انتخابات ادامه خواهد داشت و نامزد هائی که در موضع مطمئن تری قرار دارند سرگرم فعالیت های مبارزاتی خواهند بود.

محمود احمدی نژاد، میر حسین موسوی، و مهدی کروبی تا این لحظه نامزد های اصلی برای پست ریاست جمهوری در چهار سال آینده به حساب می آیند. کسان دیگری هم گفته اند به عنوان نامزد انتخابات ریاست جمهوری ثبت نام خواهند کرد. اما سهم زنان در این میان چیست؟ برای این دوره انتخابات تا کنون سه زن گفته اند که احتمالا ثبت نام خواهند کرد. خانم اعظم طالقانی، که پیشتر هم درخواست نامزدی داده بود، خانم رفعت بیات و خانم معصومه ابتکار.

در سال ۱۳۸۰ چهل و هفت زن برای شرکت در انتخابات ثبت نام کرده بودند. اما تا کنون و در هیچ انتخاباتی زنان از صافی شورای نگهبان رد نشده اند.

یکی از مسائل محوری در مورد شرکت زنان در انتخابات ریاست جمهوری به واژه رجل سیاسی بر می گردد که در قانون اساسی به عنوان پیش شرط حضور در انتخابات ریاست جمهوری عنوان شده است. در انتخابات ریاست جمهوری دوره نهم، غلامحسین الهام سخنگوی وقت شورای نگهبان، در تفسیر شورا از واژه رجل سیاسی گفته بود نص قانون اساسی مرد بودن نامزد های انتخابات ریاست جمهوری است. سخنگوی کنونی شورای نگهبان، عباس علی کدخدائی، اخیرا در مصاحبه ای گفت شورای نگهبان هیچ گاه رجل سیاسی را تفسیر نکرده و هر چه تا کنون مطرح شده صرفا از سوی نشریات و نهاد های حقوقی بوده است.

عباس علی کدخدائی در مورد کاندیداتوری زنان گفته است شورای نگهبان در این زمینه نظرخاصی ندارد و منع خاصی هم در این زمینه وجود ندارد. قانون خاصی هم نسبت به ثبت نام و بررسی صلاحیت بانوان وجود ندارد.

آقای کدخدائی گفته است تا کنون اظهار نظرهای شورای نگهبان در مورد داوطلبان نامزدی ثبت نام شده برای انتخابات رياست جمهوری بر اساس مرد یا زن بودن آنها نبوده، و تنها به خاطر نداشتن صلاحیت رد شده اند. طبق اصل ۱۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی، رئیس جمهوری باید از میان رجال سیاسی و دینی انتخاب شود و دارای شرایط و ویژگی های خاصی باشد که در ادامه همان اصل آمده است. و همین واژه رجال، که در فارسی هم به معنای مردان است و هم به معنای شخصیت های سیاسی واجتماعی، موضوع بحث های مختلف در رابطه با شرکت زنان در انتخابات ریاست جمهوری شده است.

مهر انگیز کار، حقوق دان، می گوید با توجه به اینکه در هیچ کجای دیگر قانون اساسی هیچ تفکیک جنسیتی وجود ندارد، می توان و باید این کلمه را به عنوان شخصیت سیاسی تفسیر کرد. اما در مجموع روح حاکم بر قانون اساسی جمهوری اسلامی حذف زنان از حوزه های مهم زمامداری است و به همین دلیل هم هست که تا کنون اقدامی برای تفسیر این بند به نفع زنان انجام نگرفته است. (ويديوکليپ)

خانم کار در پاسخ به این سوال که خود زنان تا چه حد برای تفسیر این بند قانون اساسی و برای راه یافتن به کاخ ریاست جمهوری تلاش یا کوتاهی کرده اند، زنان را به دو گروه کلی تقسیم می کند و میگوید کسانی که در چارچوب نظام بوده اند قطعا کم کاری کرده اند و دیگرانی که توانائی و صلاحیت کاری داشته اند در گروه حذفی ها قرار دارند.

XS
SM
MD
LG