انستیتوی مطالعات حقوق بشر دانشگاه کلمبیا در نیویورک، گزارشی منتشر کرده که تاکید دارد ترکیه علاوه بر داد و ستد، نقل و انتقال تجهیزات نظامی، کمک های پزشکی و پشتیبانی لجستیکی با گروه "دولت اسلامی" یا داعش، یکی از خریداران عمده نفت خام استخراج شده از مراکز نفتی تحت کنترل این گروه است.
فایننشال تایمز نیز در گزارشی درباره نحوه خرید و فروش نفت در مناطق تحت کنترل داعش نوشته، منطقه کزلداغ در جنوب ترکیه که هم مرز با سوریه است، یکی از گلوگاه های انتقال نفت خام از خاک سوریه به ترکیه بشمار می آید.
از دوماه پیش، با حضور نظامی روسیه درخاک سوریه و حمایت این کشور از ماندن بشار اسد در قدرت، فضای رقابت قدرت های منطقه افزایش یافته است.
ترکیه با دیدگاهی کاملا متضاد و با نقطه نظر سیاسی حذف اسد از سیستم سیاسی، رو در روی روسیه ایستاده است.
تقابل سیاسی - نظامی بین روسیه و ترکیه، گمانه زنی های همکاری ترکیه با داعش را قوت بخشیده است.
از پانزده ماه گذشته، جریانات مخالف حزب حاکم ترکیه چه در داخل و چه در خارج از این کشور، اسنادی را مبنی بر همکاری ترکیه با داعش منتشر کرده اند؛ اتهامی که مقامات سیاسی ترکیه همواره آن را رد کرده اند.
در جریان حمله جنگنده های اف۱۶ ترکیه به هواپیمای سوخوی ۲۴ روسیه در جنوب این کشور، روابط سیاسی دو کشور متشنج تر از گذشته شد تا جایی که از روز گذشته، رسانه ها در رابطه با انتشار اسناد همکاری ترکیه با داعش، بی محابا تر عمل می کنند.
به تازگی یک خبرگزاری روسی، با انتشار خبر دیدار بلال اردوغان پسر ارشد رییس جمهور ترکیه، با فرمانده نظامی داعش در منطقه حمص و بخش کردنشین در شمال سوریه، از همکاری وی در نقل و انتقالات نفت خام از خاک سوریه به ترکیه خبر داد.
ماه گذشته، دیوید کوهن، معاون وزارت خزانه داری آمریکا اعلام کرد که درآمد روزانه داعش از فروش نفت خام، بیش از یک میلیون دلار است این در حالی است که به گفته منابع محلی این رقم بیش از یک و نیم میلیون دلار است.
فایننشال تایمز در گزارشی با عنوان "سفر یک بشکه نفت"، معتقداست عمده نفت قاچاق از مناطق تحت کنترل داعش به خاک ترکیه منتقل می شود.
داعش بر اصلی ترین منطقه نفتی سوریه درشرق دیرالزور تسلط دارد و با تولید روزانه ۴۰ هزار بشکه نفت در روز، منابع مالی عمده خود را از این راه تامین می کند.
علاوه بر این، داعش با کنترل نفت چاه های منطقه العمر، به ازای فروش هر بشکه ۴۵ دلار، به منابع مالی خود می افزاید.
داعش با سیستم سازماندهی شده اقدام به فروش نفت می کند. خریداران اصلی نفت داعش، قاچاقچیانی هستند که پای میادین نفت، در انتظار پر کردن کامیون ها می مانند. آنها گاهی بیش از یک هفته در انتظارند.
عمده نفت خریداری شده به مناطق شمالی تحت کنترل نیروهای داعش به مرز ترکیه منتقل می شود. بخشی از آن نیز توسط گروه های مافیایی به مرز اردن فرستاده می شوند.
از بازارهای عمده دیگرفروش نفت استخراج شده در مناطق تحت کنترل داعش، منطقه قائم در عراق است که با کامیون به آنجا منتقل می شوند.
به گفته منابع محلی، قاچاقچیان نفت علاوه بر قیمت نفت خام، یک دهم قیمت نفت های خریداری شده را نیز به عنوان ذکات به داعش می پردازند. در صورت عدم پرداخت ذکات از سوی قاچاقچیان نفت، آنها موظف به پرداخت ۶۷ سنت مالیات، به ازای هر بشکه خواهند شد.
در روزهای گذشته، نیروی هوایی روسیه تصاویر انهدام کاروان نفت داعش را منتشر کرد.
با ادامه تنش ها بین دو قدرت حاضر در بحران سوریه، هواپیمای سوخوی ۲۴ روسیه در منطقه کزلداغ منطقه ختای مورد حمله هواپیماهای ترکیه قرار گرفت و سقوط کرد. منطقه ای که از آن به عنوان گلوگاه انتقال نفت داعش به ترکیه نام می برند.
اما اینجا این سوال مطرح است، آیا ترکیه به دلیل حفظ مسیر کاروان های انتقال نفت ارزان از مناطق تحت کنترل داعش به خاک این کشور، دست به ریسک رویارویی نظامی با روسیه زده است؟