لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
شنبه ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۶:۰۱

بخش بزرگی از فعالیتهای اتمی ایران سری است


یادداشت زیر برگردان مقاله آندره دو نسنرا، تحلیلگر صدای آمریکا است:

واقعی ترین شکل مذاکرات بین تهران و قدرت های غربی در شرایطی برگزار می شوند که تحلیلگران در مورد اطلاعات کلی درباره توانایی اتمی ایران تحقیق می کنند. آن ها هشدار داده اند که بخش بزرگی از توانایی های اتمی ایران هنوز سری است.

ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، کشورهای موسوم به ٥ + ١ در حال ارزیابی طرح پیشنهادی ایران هستند که در طی مذاکرات اخیر پیرامون برنامه اتمی این کشور با نمایندگان تهران مطرح شد.

قرار است ادامه مذاکرات در اوایل ماه نوامبر برگزار شوند.
سالهاست که جامه بین الملل تلاش کرده تا ایران را متقاعد کند روند غنی سازی اورانیوم را متوقف کند اما همه این تلاش ها بی ثمر بوده اند. اورانیومی که در سطوح پائین غنی شده باشد را می توان برای مصرف در نیروگاه تولید برق با انرژی اتمی مورد استفاده قرار داد اما اورانیوم غنی شده در سطوح بالا بخش جدایی ناپذیر ساخت بمب اتمی است.

ایالات متحده و اتحادیه اروپا اعتقاد دارند ایران قصد دارد سلاح های اتمی بسازد اما تهران ادعا می کند که اهداف برنامه اتمی این کشور صلح آمیز است و ابعاد غیرنظامی دارد.

جوئل روبین، کارشناس ایران در «صندوق پلوشیرز»، بنیاد متخصص در امور سیاست سلاح های اتمی است. او می گوید اطلاعات نهادهای امنیتی کشورهای غربی فقط اطلاعات و جزئیات اندکی در مورد برنامه اتمی ایران در اختیار دارند.

وی می افزاید «این اساساً به آن معنا است که ایران اورانیوم را غنی می کند، ١٩ هزار سانتریفوژ فعال دارد و در چندین تاسیسات کلیدی اورانیوم را غنی می کند و مقادیری اورانیوم غنی شده زیر سطح ٢٠ درصدی دارد که هنوز برای سوخت مورد نیاز تولید یک بمب کمتر است و در نهایت این که آن ها در حال توسعه این برنامه هستند».

آقای روبین می گوید ایران در حال ساخت نیروگاهی است که پلوتونیوم تولید خواهد کرد و برای تولید سلاح هسته ای از پلوتونیوم نیز می توان استفاده کرد.

اطلاعات چندانی در اختیار نیست
جان بولتون، سفیر پیشین ایالات متحده در سازمان ملل متحد می گوید بخش بسیاری عمده ای از بلندپروازی های (اتمی) ایران سری است.
آقای بولتون می گوید «نگرانی من این است که ما از بسیاری از مسائل اطلاع نداریم، ما خبر نداریم که مقامات ایران از کمک تاکتیکی کره شمالی که در ساخت تاسیسات زیرزمینی تخصص دارند، بهره مند شده اند یا برای مدت های مدید آن را مخفی نگهداشته اند و این که مسائل بسیاری دیگری در مورد برنامه اتمی ایران وجود دارد که ما از آن ها مطلع نیستیم».

شورای امنیت سازمان ملل متحد در تلاشی به منظور اعمال فشار بر ایران برای توقف برنامه غنی سازی اورانیوم قطعنامه های را علیه ایران اعمال کرده است. چندین کشور دیگر، از جمله ایالات متحده نیز اقدامات تحریمی ویژه خود را علیه ایران اعمال کرده اند. اسرائیل نیز منفعل نبوده و توسعه سلاح های اتمی ایران را با دقت و توجه بسیار زیرنظر گرفته است. اسرائیل به کشورهای غربی هشدار داده است تا در مذاکرات با ایران احتیاط کند.

مذاکرات سال های گذشته بین کشورهای غربی و ایران پیشرفت چندانی نداشته اند. اما تحلیلگران می گویند این روند پس از انتخاب حسن روحانی در مقام رئیس جمهوری جدید و مردی که میانه رو تلقی می شود، باید تغییر کند. آقای روحانی با وعده احیای مناسبات دیپلماتیک با جهان غرب کارزارهای انتخاباتی خود را پیش برد.

مذاکرات اولیه مثبت بود
مقامات کشورهای غربی و نمایندگان ایران اوایل ماه جاری در ژنو دیدار کردند و کاترین آشتون، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این مورد گفت «این گفتگوها جامع ترین مذاکراتی بود که تا به حال برگزار کرده ایم».

ایران در این جلسه طرح پیشنهادی را مطرح کرد.
داریل کیمبال، رئیس «انجمن کنترل سلاح»، یک شرکت تحقیقاتی خصوصی است. او می گوید جزئیات پیشنهاد ایران محرمانه بوده اند.
آقای کیمبال می گوید «به نظر من این نشانه خوبی است چون نشان می دهد که تلاش هر یک از طرفین بر بلاغی و ایجاد هیاهو و کسب امتیاز متمرکز نشده است و حاکی از این واقعیت است که کوشش مذاکره کننده ها واقعاً برای دستیابی به یک نتیجه است».

کارشناسان می گویند پیشنهاد ایران احتمالاً شامل تمایل ایران برای برداشتن قدم های عملی و محکم است و به نظر می رسد محدود کردن برنامه غنی سازی اورانیوم به ازای کاهش تحریم های اقتصادی و مالی کشورهای غربی از جمله این قدم ها باشد.

اما تحلیلگرانی همچون روبین می گویند طرفین پیش از کسب هر پیشرفت قابل توجهی، باید بر بی اعتمادی گسترده و عمیقی که بین طرفین وجود دارد، فائق بیایند.
او می گوید «بیش از سه دهه است که بین طرفین بی اعتمادی و نگرانی حاکم بوده است. ایالات متحده ایران را به عنوان یکی از کشورهای حامی تروریسم خوانده است و وضعیت حقوق بشر در ایران اسفناک و سرشار از بی رحمی است. تنش های منطقه ای و درگیری های بین ایران و اسرائیل و دیگر کشورهای منطقه خلیج فارس در مورد سوریه و مسائل دیگر نیز جنبه دیگر این مشکل است. بنابراین مسائل پیش رو چندین لایه دارند که باید مدنظر گرفته شوند».
XS
SM
MD
LG