گفتگوهای ایران و قدرت‌های جهانی با هدف دستیابی به راه حلی نهایی برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران پس از پایان مهلت تعیین شده از سوی طرفین، روز جمعه نیز همچنان در وین از سر گرفته شد و طرفین تصمیم گرفتند این مذاکرات را تا دوشنبه ادامه دهند.
جان کری وزیر خارجه ایالات متحده عصر جمعه درباره گفتگوهای امروز در وین پایتخت اتریش گفت «ما از صبح امروز دیدارهایی را برگزار کردیم. گفتگوها در حال حاضر در چند مسیر متفاوت پیگیری می‌شود، اما فکر می‌کنم می‌توان گفت که امروز پیشرفت داشتیم.»
آقای کری در ادامه فضای مذاکرات را «بسیار سازنده» توصیف کرد، و با اشاره به این که برخی مسائل باقی مانده حل شدند، گفت با این حال با چند موضوع «خیلی دشوار» روبرو هستیم که گفتگوها بر سر آنها را طی امشب و فردا نیز ادامه می‌دهیم.
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید عصر جمعه، با بیان این که ایالات متحده و شرکایش در مذاکرات اتمی با ایران، «هرگز تا این حد به توافق نزدیک نبوده‌اند،» تاکید کرد «با این حال هیئت مذاکره کننده آمریکا تا ابد منتظر نخواهد ماند.»
به گزارش خبرگزاری رویترز، آقای ارنست در نشست خبری روزانه خود همچنین گفت «رئیس جمهوری به هیئت مذاکره کننده خود گفته است مادامی که ادامه مذاکرات سودبخش است، آنها باید در وین بمانند و گفتگوها را ادامه دهند.»
وزیر امور خارجه ایران نیز پیش از ظهر جمعه و پس از پایان دیدار با همتای آمریکایی خود، برای دقایقی به بالکن هتل کوبورگ آمد و به خبرنگاران گفت که بعید است روز جمعه توافقی به دست بیاید.
محمدجواد ظریف با بیان این که مهم‌ترین موضوعات هنوز حل نشده است و احتمالا طرفین دو روز آینده نیز به مذاکره ادامه می‌دهند، ابراز امیدواری کرد که توافق تا روز دوشنبه حاصل شود.
وزیران خارجه ایالات متحده و ایران، به همراه فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گروه ۱+۵، پیشتر در صبح روز جمعه گفتگوها به منظور رفع اختلافات باقی مانده در راه رسیدن به توافق نهایی را از سر گرفتند.
نشست کری، ظریف و موگرینی در حالی برگزار شد که روز جمعه مهلت غیررسمی پایان نهم ژوئیه از سوی طرفین برای دستیابی به توافق جامع برای چندمین بار بدون رسیدن به نتیجه نهایی سپری شد.
هیئت‌های کارشناسی کشورهای حاضر در وین نیز روز جمعه، و مانند روزهای گذشته، مذاکرات خود در حوزه فنی را پیگیری کردند.
به گزارش نیلوفر پورابراهیم خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا در وین، فیلیپ هاموند وزیر خارجه بریتانیا در پاسخ به این پرسش که آیا شانس رسیدن به توافق وجود دارد، گفت «بله در حال پیشرفت هستیم، همچنان موضوعاتی باقیمانده که باید حل شوند ... فردا دوباره وزرا جمع می‌شوند.»
وی در ادامه گفت «کار طی ۱۲ ساعت آینده ادامه پیدا می‌کند.»
در همین حال، نشست هماهنگی نمایندگان شش کشور عضو گروه ۱+۵ صبح جمعه برگزار شد. گفته می‌شود لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه قرار است پس از این نشست محل مذاکرات را ترک کند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز جمعه به نقل از برخی دیپلمات‌ها در وین که هویت آنها را فاش نکرده است نوشت، با احتمال ادامه گفتگوها در روزهای آخر هفته جاری میلادی (شنبه و یکشنبه)، «حس بلاتکلیفی» در مذاکرات افزایش یافته است.
به گفته آنها، طرفین توافق کرده‌اند مذاکرات را تا دوشنبه ادامه دهند؛ توافق موقتی که اجازه می‌دهد گفتگوها ادامه پیدا کند، و در واقع چهارمین ضرب الاجلی است که پس از توافق اولیه ژنو در نظر گرفته شده است. در آخرین مورد قرار بود این مذاکرات تا پایان ژوئن (نهم تیر ماه) به نتیجه برسد.
آلن ایر سخنگوی فارسی زبان وزارت خارجه آمریکا روز جمعه در پیامی در توئیتر و فیسبوک به نقل از مقام ارشد وزارت خارجه ایالات متحده نوشت، «به منظور دستیابی به وقت بیشتر برای مذاکره، ما گام‌های لازم را بر می‌داریم تا تمهیدات برنامه اقدام مشترک تا ۱۳ ژوئیه بر سر جای خود بمانند.»
اتحادیه اروپا نیز اعلام کرد قانون تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را تا دوشنبه سیزدهم ژوئیه (۲۲ تیر ماه) تمدید کرد. دوره تعلیق تحریمهای ایران بر اساس توافق ژنو و تمدید اخیر آن، قرار بود جمعه شب به پایان برسد.
دشواری و حساسیت این مرحله از مذاکرات، با اظهارات روز پنجشنبه وزیر خارجه آمریکا و همتای ایرانی او که هر یک از نیاز به اتخاذ تصمیم‌های دشوار توسط طرف مقابل سخن گفتند، آشکارتر شد.
به نظر‌می‌رسد، موضوع لغو تحریمهای تسلیحاتی ایران اختلاف اصلی طرفین در این مرحله از گفتگوها با هدف تکمیل متن توافق جامع و نهایی است. موضوعی که باعث بروز اختلاف در بین کشورهای عضو گروه ۱+۵ شده است.
بنابر اظهارات برخی مقام‌های دو طرف، ایالات متحده و اعضای غربی ۱+۵ بر حفظ تحریمهای تسلیحاتی ایران اصرار دارند، اما روسیه و احتمالا چین، ادامه این تحریم‌ها را ضروری ندانسته و خواستار لغو آنها در صورت رسیدن به توافق هستند.
رئیس جمهوری روسیه روز جمعه خواستار لغو همه تحریم ها علیه ایران پس از امضای توافق شد و گفت، معتقد است مذاکرات هسته‌ای بین قدرت‌های جهانی و ایران «به زودی» به مصالحه خواهد انجامید.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، ولادیمیر پوتین که در شهر اوفای روسیه با خبرنگاران سخن می‌گفت، با تاکید بر این که مصالحه باید سر بگیرد، گفت «به نظر من به زودی این مصالحه حاصل خواهد شد.»
آلن ایر در گفتگو با خبرنگار بخش فارسی صدای آمریکا در وین در همین زمینه، با بیان این که «اتحاد و انسجام درونی گروه ۱+۵ پابرجاست و ضعیف نشده، تاکید کرد «این مذاکرات خیلی فشرده و موضوعات هم خیلی پیچیده است و پیدا کردن راه حل‌هایی که مرضی‌الطرفین باشد، خیلی کار سختی است.»
پیشتر، رئیس مجلس شورای اسلامی که پیش از خطبه‌های نماز جمعه به مناسبت روز قدس سخنرانی می‌کرد، با اشاره به کند شدن روند مذاکرات و سخنان روز گذشته وزیر خارجه آمریکا که گفته بود نمی‌توان تا ابد مذاکره کرد، هشدار داد اگر مذاکرات به شکست بیانجامد، آمریکا مقصر این شکست شناخته خواهد شد.
علی لاریجانی سخنان جان کری را «ژست‌های چانه زنی» خواند، و هشدار داد «اگر مذاکرات را به بن‌بست بکشانید، این شما هستید که در مقابل انعطاف ایران دچار اشتباه استراتژیک شده‌اید و نتیجه آن هم به نفع شما نخواهد بود، زیرا همه نیروهای فعال در بخش هسته‌ای آمادگی کامل دارند که فناوری هسته‌ای را شتاب دهند.»
وزیر خارجه ایالات متحده روز پنجشنبه در حضور خبرنگاران در مقابل هتل کوبورگ وین گفته بود مذاکره کنندگان تنها به صرف این که به پایان مهلت نزدیک می‌شوند میز مذاکره را ترک نمی‌کنند، با این حال مذاکره را تا بی‌نهایت هم ادامه نخواهند داد.
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران نیز در گفت و گو با ایرنا، کشورهای غربی طرف مذاکره با تهران را متهم کرد که در مذاکرات جاری هسته‌ای «وحدت نظر و اقتدار سیاسی» ندارند، و افزود ایران به دنبال یک «توافق خوب» است.
محسن میلانی مدیر مرکز مطالعات دیپلماسی و استراتژی دانشگاه فلوریدای جنوبی در گفتگو با صدای آمریکا در همین زمینه گفت، این مذاکرات به مراحل نهایی رسیده و این که هر دو طرف، یعنی هم آمریکا و هم ایران، در لحظه آخر سعی می‌کنند چانه‌زنی‌های خود را زیاد کنند و امتیازات بیشتری بگیرند، خیلی روشن است.
به عقیده آقای میلانی «نه حرف‌هایی که از تهران می‌آید و نه حرف‌هایی که از واشنگتن می‌آید نباید تعجب‌آور باشد. هم فروشنده و هم خریدار می‌خواهند معامله صورت بگیرد.»
مهلت اعلام شده دوشنبه سیزدهم ژوئیه (۲۲ تیر ماه) برای برای رسیدن به توافق جامع و نهایی بر سر برنامه هسته‌ای ایران، سومین ضرب الاجلی است که از پایان مهلت مقرر ۳۰ ژوئن به این سو در نظر گرفته شده است.
ایران و شش قدرت جهانی عضو گروه ۱+۵، شامل ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان، روز سوم آذر ۱۳۹۲ در ژنو سوئیس به توافقی اولیه بر سر برنامه اتمی ایران رسیدند و قرار بود ظرف یک سال به توافق جامع و نهایی دست یابند.
با این حال دو طرف روز سیزدهم فروردین سال جاری در شهر لوزان سوئیس، به تفاهمی سیاسی درباره اجزای اساسی یک توافق جامع بر سر برنامه هسته‌ای ایران دست یافتند، که قرار بود تا پایان ماه ژوئن ۲۰۱۴ میلادی متن توافق جامع را ثبت و نهایی کنند.
ضرب الاجل ۳۰ ژوئن (نهم تیر ماه) برای رسیدن به توافق جامع هسته‌ای روز سه‌شنبه به پایان رسید و با توجه به اختلافات باقی مانده، طرفین تصمیم گرفتند گفتگوها را تا هفتم ژوئیه (۱۶ تیر ماه) تمدید کنند.
با سپری شدن این تاریخ، گفتگوها به صورت روز به روز ادامه یافت، اما مهلت نهم ژوئیه - تاریخی که کنگره آمریکا برای دریافت متن توافق اتمی با ایران و بررسی آن طی یک دوره ۳۰ روزه تعیین کرده بود - ضرب الاجلی غیررسمی برای طرفین گفتگوها بود.
برخی بر این عقیده بودند که مذاکره کنندگان ایرانی و آمریکایی می‌خواهند پیش از فرا رسیدن این تاریخ به توافق دست یابند، چرا که حصول توافق پس از آن تاریخ، دوره بررسی توافق در کنگره را به ۶۰ روز افزایش می‌داد.
در صورت رسیدن به توافق، محدودیت‌های گسترده‌ای بر روی برنامه هسته‌ای ایران اعمال خواهد شد و در ازای این محدودیت‌ها، بخشی از تحریمهای اعمال شده علیه تهران، لغو خواهند شد.
ایالات متحده و همپیمانان آن می‌گویند ایران در پوشش یک برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای به دنبال رسیدن به توانایی ساخت سلاح هسته‌ای است. اتهامی که ایران آن را رد می‌کند.
