لینکهای قابل دسترسی

خبر فوری
پنجشنبه ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۳ ایران ۰۱:۰۵

بازتاب جهانی دستگیری کاربران ایرانی شبکه های اجتماعی


لوگوی فیسبوک
لوگوی فیسبوک
دستگیری ۸ نفر از کابران شبکه های اجتماعی در ایران به اتهام کفرگویی، توهین به مقدسات، تبلیغ علیه نظام اسلامی، اشاعه اکاذیب و اهانت به ولی فقیه و محکوم کردن آنها به ۶ تا ۲۰ سال زندان، بازتاب گسترده ای در رسانه های جهان داشت.

یکی از این ۸ نفر، رویا صابری نژاد نوبخت، ۴۷ ساله، یک شهروند بریتانیایی ایرانی تبار است که به همراه امیر گلستانی هر یک به ۲۰ سال حبس محکوم شده اند.
داریوش تقی پور، همسر خانم نوبخت، در ماه آوریل گفته بود که همسرش در فرودگاه شیراز در ماه اکتبر سال ۲۰۱۳ در رابطه با نوشته هایش در فیسبوک بازداشت شده است.

روشن نیست که این ۸ نفر از حق داشتن وکیل در طول محاکمه برخوردار بودند یا خیر. روزنامه گاردین به نقل از وبسایت کلمه می نویسد اداره اطلاعات پاسداران انقلاب اسلامی در سال گذشته آنها را دستگیر کرده بود، و با اعمال فشار خواسته بود که در برابر دوربین تلویزیون به جرم خود اعتراف خود کنند؛ شیوه ای که در جمهوری اسلامی ایران شناخته شده و معمول است.

یکی از سخنگویان وزارت امور خارجه بریتانیا در این زمینه گفته است «ما از محکومیت یک تبعه انگیس در ایران آگاه هستیم. ما درصدد جمع آوری اطلاعات واقعی و پیگیری قضیه با مسئولان ایرانی هستیم.»

هفته گذشته، تلویزیون ملی ایران، ۶ جوان ایرانی، که بخاطر رقصیدن و ابراز شادمانی با استفاده از ویدئوی «هپی» اثر فارل ویلیامز خواننده آمریکایی و انتشار آن در شبکه های اجتماعی دستگیر شده بودند، را نشان داد.

بازداشت این جوانان، با واکنش های گسترده جهانی روبرو شد. دولت حسن روحانی در حمایت از آنها واکنش نشان داد. ۵ نفر از آنها آزاد شدند، ولی کارگردان و فیلمبردار آن ویدئوکلیپ، ساسان سلیمانی، کماکان در حبس بسر می برد.

سازمان کمپین بین المللی حقوق بشر ایران، وابسته به یک گروه حقوق بشری مستقر در نیویورک، گزارش داد که اعضای خانواده سلیمانی انتظار داشتند که او روز شنبه آزاد شود، اما وقتی در روز موعود به زندان کرج مراجعه کردند، به آنها گفته شد که برای ملاقات با سلیمانی در هفته آینده به زندان برگردند.

سال گذشته مجله ایرانی «زندگی ایده آل» گزارش داد که سلیمانی در زمیان تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری از آقای روحانی عکس گرفته بود و در واقع رنگ بنفش که رنگ انتخاباتی آقای روحانی بود، پیشنهاد سلیمانی بود. نزدیکان آقای روحانی اما می گویند که سلیمانی را نمی شناسند.

هادی قائمی، مدیر اجرائی کمپین بین المللی حقوق بشر ایران، می گوید محکومیت ها و مجازات ها انعکاس «یک چالش جدی با روحانی و سیاست های او در آزادی اینترنت است.»

روز سه شنبه، رسانه های محلی گزارش دادند یک قاضی استان فارس، مارک زاکربرگ، بنیانگذار فیس بوک را در ارتباط با شکایتی در مورد نقش ایستاگرام و آنچه که برهم زدن آسایش عمومی و حریم خصوصی افراد عنوان شد، به دادگاه احضار کرد.

ایران و آمریکا در حال حاضر روابط دیپلماتیک ندارند و پیمان استرداد مجرمین هم بین دو کشور وجود ندارد. جودی ست، سخنگوی فیسبوک در برابر درخواست نیویورک تایمز که آیا آقای زاکربرگ به در خواست دادگاه پاسخ مثبت می دهد یا خیر، از اظهار نظر خوددادری کرد.


چنین بازداشت هایی در واقع نشان می دهد که چگونه آقای روحانی در اجرای وعده های انتخاباتی اش در مجاز کردن دسترسی گسترده تر به اینترنت و رسانه های اجتماعی چون فیسبوک و توئیتر، که همچنان مسدود است، با چه چالش هایی روبروست.

فیسبوک مدت هاست که در ایران ممنوع است و نظام جمهوری اسلامی آن را به صورت ابزاری برای رساندن پیام های سیاسی مخرب از سوی مخالفان می بیند. اما دستگیری های اخیر، همه نشان از آن دارد که محافظه کاران حاکم بر قوه قضائیه و پلیس، به مقابله با دولت روحانی برخاسته اند. روحانی از آزادی اینترنت حمایت می کند، در حالی که تندروها نگران کاهش سانسور اینترنت هستند.

در هفته های اخیر، روحانی بر سخن گفتن درباره حمایت از آزادی اینترنت افزوده است و گفته «دوران بلندگوها، منبرها، و تریبون های یکطرفه بسر آمده است.»

رئیس جمهوری ایران در نشستی در تهران به تأیید شبکه های اجتماعی پرداخت و به وزیر ارتباطات دولت خود دستور داد که شرایط دسترسی به این شبکه ها را تسهیل کند.

وقتی برخی مسئولان دسترسی به خدمات اینترنتی را محدود یا مسدود کردند، آقای روحانی با دخالت خود چنین موانعی را بر طرف کرد. اما قوه قضائیه ایران، که مستقل از نهادهای سیاسی دولتی عمل می کند، به چالش با دخالت روحانی برخاست و دستور ممنوعیت استفاده از خدمات اینترنتی پیام های موبایل را صادر کرد.

تا دو سال پیش، وزارت اطلاعات و فن آوری مسئول نظارت بر سیستم اینترنت کشور بود، ولی در سال ۲۰۱۲ به دستور آیت الله علی خامنه ای یک شورای عالی فضای مجازی شکل گرفت که به رهبر جمهوری اسلامی ایران بیش از دولت نزدیک است. این بدان معناست که روحانی تنها تصمیم گیرنده درباره آینده اینترنت نیست.

با کمک از پلیس سایبری، قوه قضائیه و نیروی انتظامی و سپاه پاسداران توانستند افرادی را به دلیل استفاده از شبکه های اجتماعی شناسایی و بازداشت کنند.

این هفته، پلیس سایبری دسترسی به یک وبلاگ را ممنوع کرد، چون از ارائه اطلاعات خصوصی کاربرانش به مسئولان خودداری کرده بود. این که مسئولان با حکم دادگاه اقدام به مسدود کردن این وبلاگ کرده باشند، مشخص نیست.
XS
SM
MD
LG