نمایشگاه تازه ای در باغ گیاهشناسی واشنگتن مجموعه ای پرطراوت و دلپذیر از ارکیده های سراسر جهان را به معرض دید بازدیدکنندگان گذاشته است. این گل ظریف تنها جنبه تزئینی ندارد، بلکه در تولید داروها و در آشپزی هم کاربرد دارد.
به باغ گیاهشناسی واشنگتن که پا می گذارید، انگار جشنی برای حواس پنجگانه تان برپاست.
والس گوشنواز دانوب آبی «یوهان اشتراوس» و عطر شامه نواز صدها ارکیده خوشبو فضا را پر می کند. این ارکستر برای حس بینایی و بویایی، بخشی از نمایشگاه جدیدی است که هر سال با همکاری باغهای مجموعه اسمیتسونین و با نام بامسمای «سمفونی ارکیده ها» برگزار می شود.
باغ گیاهشناسی واشنگتن سمفونی ارکیده ها را به عنوان مضمونی برای عرضه انواع ارکیده ها برگزید تا به گفته نیک نلسون، طراح محوطه سازی باغ، احساس «ظرافت و شکوهی را که درخور ارکیده ها و معماری این بناست» به بیننده القا کند:
«چشمه هایی ساخته ایم که برنامه ریزی کامپیوتری شده تا آب، همگام با موسیقی کلاسیک و چلچراغی از ارکیده های زیبا در وسط باغ به رقص درآید.»
آقای نلسون می گوید هماهنگ با مضمون موسیقایی، گل ها و درخت ها هم به شکل ویولون، ویولونسل و دیگر سازهای موسیقی آراسته شده «تا فضای باغ را اندکی خیال انگیزتر کند.» به گفته او هر چند باغ گیاهشناسی واشنگتن یک تالار دائمی برای ارکیده ها دارد، در این فصل سال هزاران ارکیده گل می دهد و فرصتی عالی فراهم می کند تا پیام ارکیده ها را به مردم برسانیم.
انواع ارکیده
ارکیده ها تقریباً در همه اکوسیستم های جهان یافت می شود.
آری نووی معاون مدیر باغ گیاهشناسی واشنگتن می گوید ارکیده های جنگلی در اقلیم های گرمسیری رشد می کنند و ارکیده های صحرایی در آب و هوای خشک به گل می نشینند:
«ارکیده هایی که در گلخانه هایی مانند این باغ می توانید ببینید، یا آنهایی که می توانید از گلفروشی ها بخرید، احتمالاً از گونه هایی است که ارکیده گرمسیری یا حاره ای نامیده می شود – یعنی در طبیعت روی گیاهان دیگر، مخصوصاً روی درختان جنگلی رشد می کنند. اما گونه های بسیار متنوع دیگری از ارکیده ها هم وجود دارد.»
آقای نووی گلی را نشان می دهد و می گوید که نامش ارکیده مکزیپدیوم است:
«این ارکیده در مکزیک یافت می شود و روی صخره می روید. برای همین آن را لیتوفیت می خوانند، یعنی گلی که روی سنگ رشد می کند.»
این ارکیده هم مثل کاکتوس یا دیگر گیاهانی که خود را با آب و هوای بیابانی تطبیق داده اند، می تواند رطوبت را ذخیره مند و به کمک آن در دوره های طولانی خشکی در اقلیم گرم و خشک طاقت بیاورد.
ارکیده های بیابانی و دارویی
آقای نووی به یک دسته گل بنفش با برگ های سبز بلند اشاره کرد که اسمش بلیتیا استریاتا یا ارکیده زمینی چینی است، و گفت:
«این ارکیده نه فقط به خاطر زیبایی اش، بلکه برای خواص درمانی اش در طب سنتی چین هم فروش دارد. آن را خشک می کنند و به صورت گرد در می آورند و برای بندآوردن خونریزی شدید به کار می برند.»
در بسیاری از فرهنگ ها، ارکیده را علاوه بر مصارف پزشکی، در فرآورده های خوراکی هم می توان پیدا کرد، ولی اغلب نمی دانند که خوراکی که مصرف می کنند یک نوع ارکیده است.
وانیل معروفترین نوع خوراکی ارکیده است
به گفته آقای نووی معروفترین این ارکیده ها وانیل است: «وانیل ارکیده ای است که شبیه درخت مو است و بومی مناطق مرکزی و جنوبی آمریکاست؛ اما امروز معروفترین وانیل از ماداگاسکار به دست می آید.
جزیره ماداگاسکار بزرگترین تولیدکننده دانه وانیل است، ولی از آنجا که در آن جزیره گونه زنبور گرده افشان وجود ندارد، کار گرده افشانی گل وانیل باید با دست انجام شود.
ارکیده بانوی اول آمریکا
ارکیده هم مثل گل رز، غالباً به افتخار اشخاص نامدار نامگذاری می شود. تصویر بزرگی از کاتلیا «ارکیده میشل اوباما»، پرداخته ی پاتریشیا لاسپینو – نقاش معروف گل های ارکیده – در سرسرای ورودی باغ گیاهشناسی واشنگتن قرار دارد. این تازه ترین ارکیده بانوی اول آمریکاست – سنتی که از سال ۱۹۲۹ و با نامگذاری ارکیده های صورتی رنگی به نام لوهنری هوور، همسر هربرت هوور رئیس جمهوری آمریکا آغاز شد.
آری نووی که گیاه شناس است می گوید ارکیده جای خاصی در دلش دارد: «این گل واقعاً پرجلوه و باشکوه است. قوه تخیل آدمی را برمی انگیزد. همه رنگ های رنگین کمان را به نحوی شگفت انگیز پیش روی ما به نمایش می گذارد. و دست آخر، کاری که ما در باغ گیاهشناسی واشنگتن می کنیم، اموزش دادن است. اما می دانیم که وقتی می توانیم به بهترین نحو آموزش دهیم که اول کار، لبخندی بر لبان شما بنشانیم.»
